Em gái Kim Jong-un ngày càng có tiếng nói và thăng tiến quyền lực liên tục. Từ vai trò ít nổi bật phía sau anh trai Kim Jong-un, Kim Yo-jong ngày càng có tiếng nói và đang trở thành quan chức hàng đầu Triều Tiên.
Kim Yo-jong tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều ở Hà Nội tháng 2/2019. Ảnh: Reuters.
Từ hành động cầm gạt tàn để anh trai hút thuốc trên đường tới hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều đến phát thông cáo hoan nghênh Tổng thống Mỹ, Kim Yo-jong đang dần trở thành người quyền lực thứ hai tại Triều Tiên.
Cô từng thay mặt Kim Jong-un tới dự Olympic Mùa đông 2018 tại Pyeongchang, Hàn Quốc. Kim Yo-jong không chỉ được giao những chức vụ quan trọng trong đảng Lao động Triều Tiên mà còn được cho là người đứng sau chiến dịch xây dựng hình ảnh của lãnh đạo Kim Jong-un, cả trong nước và ở nước ngoài.
Vai trò của Kim Yo-jong ngày càng lớn trong bối cảnh thế giới đang đối phó đại dịch Covid-19, trong đó Triều Tiên khẳng định chưa ghi nhận người nhiễm nCoV nào.
Kim Yo-jong ra tuyên bố chính trị đầu tiên hồi đầu tháng 3, chỉ trích Hàn Quốc là "con chó sủa trong sợ hãi" sau khi nước này bày tỏ quan ngại sâu sắc về vụ Triều Tiên thử tên lửa, nói rằng Seoul không có tư cách chỉ trích Bình Nhưỡng khi họ đã tiến hành các cuộc tập trận riêng và chung với Washington.
Cũng trong tháng 3, cô hoan nghênh Tổng thống Mỹ Donald Trump sau khi ông gửi thư cho Kim Jong-un để bày tỏ mong muốn duy trì quan hệ song phương, cũng như đề nghị hỗ trợ Triều Tiên ứng phó Covid-19.
Các tuyên bố chính trị của Kim Yo-jong cho thấy vai trò trung tâm của cô trong chính quyền. "Jong-un cho phép em gái soạn thảo và công bố những phát ngôn công kích mang sắc thái cá nhân. Ông ấy rõ ràng đang để em gái trở thành nhân cách thứ hai của mình", Youngshik Bong, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Triều Tiên thuộc Đại học Yonsei ở Seoul, nêu quan điểm.
Kim Yo-jong dường như cũng chịu một số bước lùi, nhất là sau khi đàm phán hạt nhân Mỹ - Triều lâm vào bế tắc. Một số nguồn tin cho biết em gái Kim Jong-un đã mất vị trí ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị đảng Lao động Triều Tiên hồi năm ngoái và mới được tái bổ nhiệm vào cơ quan này. Mỹ hồi năm 2017 cũng xếp Kim Yo-jong và nhiều quan chức Triều Tiên vào danh sách vi phạm nhân quyền.
Về mặt đối ngoại, Kim Yo-jong luôn xuất hiện trong tiến trình ngoại giao giữa Triều Tiên với Mỹ và Hàn Quốc. Trong vấn đề đối nội, cô là Phó chủ nhiệm Ban Tuyên giáo đảng Lao động Triều Tiên, chịu trách nhiệm xây dựng hình ảnh cho lãnh đạo Kim Jong-un.
"Yo-jong được tiếp cận trực tiếp và có ảnh hưởng mạnh mẽ tới Kim Jong-un. Cô không liên quan tới những quyết định điều phối nhân sự của lãnh đạo Triều Tiên nhưng luôn nắm tình hình. Đây là người được tin tưởng, giúp Kim Jong-un duy trì hình ảnh tích cực với người Hàn Quốc và nước ngoài", Leonid Petrov, chuyên gia về Triều Tiên ở Cao đẳng Quốc tế về Quản lý ở Sydney, Australia, cho hay.
Kim Yo-jong hiếm khi công khai xuất hiện trước năm 2010, thời điểm cô tham gia hội nghị đảng Lao động Triều Tiên. Cô thường xuyên hiện diện trong phái đoàn của lãnh đạo Kim Jong-il cho tới khi ông qua đời cuối năm 2011.
Tuy nhiên, hành trình chính trị của Kim Yo-jong dường như bắt đầu từ cuối thập niên 1990 khi cô đi học tại Berne, Thụy Sĩ, cùng anh trai Kim Jong-un. "Họ sống xa nhà cùng nhau và biết phải chuẩn bị cho điều gì. Kim Yo-jong có sự tin tưởng tuyệt đối của anh trai", Bong nói.
Kim Yo-jong trợ giúp Kim Jong-un tại cuộc gặp Tổng thống Hàn Quốc ở biên giới liên Triều năm 2018. Ảnh: AP.
Không có nhiều thông tin về cuộc sống của Kim Yo-jong từ khi cô tốt nghiệp ngành khoa học máy tính ở Đại học Kim Nhật Thành đầu thập niên 2000 cho tới khi tham gia hoạt động chính trị vào năm 2007.
Kim Yo-jong được cho là tham gia quá trình chuyển giao quyền lực cho Kim Jong-un sau khi lãnh đạo Kim Jong-il bị đột quỵ hai lần vào năm 2008, nhưng cô chỉ được truyền thông nhà nước Triều Tiên nhắc tới lần đầu vào tháng 3/2014 khi cùng anh trai bỏ phiếu tại Hội đồng Nhân dân Tối cao, tức quốc hội Triều Tiên.
"Cô ấy đã thể hiện kỹ năng hiện đại hóa hình ảnh chính quyền và có tác động tới truyền thông quốc gia. Vai trò quan trọng nhất của Kim Yo-jong là phụ tá tin cẩn cho Kim Jong-un. Những thông điệp cô đưa ra có sức nặng hơn nhiều quan chức cấp cao Triều Tiên", Leif-Eric Easly, phó giáo sư nghiên cứu quốc tế ở Đại học Ewha tại Seoul, nói.
Vai trò của Kim Yo-jong có thể sẽ tiếp tục mở rộng khi Triều Tiên nối lại hoạt động ngoại giao hạt nhân sau đại dịch Covid-19. "Cô ấy đóng vai trò then chốt trong các chính sách đối nội và đối ngoại vì đây là một trong những người nắm giữ sự sống còn của đất nước", Petrov nói.
Dù vậy, các chuyên gia cho rằng Kim Yo-jong sẽ không bao giờ lên nắm quyền nếu Kim Jong-un không còn lãnh đạo. "Cô ấy biết cách tăng cường sức mạnh mềm của anh trai, nhưng sẽ không thay thế vai trò ra quyết định. Kim Yo-jong là đồng minh được tin tưởng nhất của Kim Jong-un, nhưng không gì hơn", chuyên gia Petrov nói thêm.
