Giá thực phẩm - nỗi lo mới đối với châu Âu, Mỹ

[Hanna]

Sau một năm chiến sự Nga - Ukraine nổ ra, giá năng lượng đã giảm trở lại, tuy nhiên giá lương thực lại đang trở thành nỗi lo của nhiều gia đình trên thế giới.Trong 12 tháng tính đến tháng 3/2023, giá thực phẩm, rượu và thuốc lá đã tăng 15,4% trong khu vực đồng tiền chung châu Âu, trong khi giá năng lượng giảm 0,9%. Đồng thời, tại Mỹ giá thực phẩm đã tăng 10,2% trong 12 tháng tính đến tháng 2/2023, vượt xa giá năng lượng ở mức 5,2%.

Tuy nhiên, trong những tháng tới, hầu hết các nhà kinh tế dự đoán giá lương thực sẽ hạ nhiệt. Trên thị trường hàng hóa thế giới, nơi quy định mức giá mà nông dân nhận được, giá lương thực đã giảm kể từ tháng 4/2022. Ở hầu hết các quốc gia, lương thực chiếm tỷ trọng lớn nhất trong ngân sách của các hộ gia đình.Theo nhiều chuyên gia, khủng hoảng Nga - Ukraine đã gây ra sự tăng vọt về giá của các mặt hàng thực phẩm được giao dịch trên toàn cầu. Cả hai quốc gia này đều là những nhà xuất khẩu ngũ cốc và nguyên liệu thô cần thiết để sản xuất phân bón.

Vào tháng 3/2022, chỉ số giá lương thực do Liên Hợp Quốc tổng hợp bao gồm ngũ cốc, dầu thực vật, đường, thịt và các sản phẩm từ sữa đạt mức kỷ lục cao nhất trong hơn nửa thế kỷ.

Chỉ số này được duy trì đến hết tháng 6, sau đó giảm mạnh vào tháng 7 và đã giảm kể từ đó, 18,7% vào tháng 2 so với mức đỉnh. Ngược lại, giá phải trả cho thực phẩm ở cả Mỹ và Liên minh châu Âu vẫn tiếp tục tăng.

Tại “lục địa già”, nhiều Chính phủ châu Âu đang bắt đầu lo lắng. Mối quan tâm chính của họ sau chiến sự là bảo vệ các hộ gia đình khỏi chi phí năng lượng. Nhiều quốc gia đã ban hành các mức giá trần tốn kém, vừa để hạn chế khó khăn trong mùa đông, vừa để duy trì sự ủng hộ của cử tri đối với các biện pháp trừng phạt chống lại Nga cũng như viện trợ quân sự và tài chính cho Ukraine.

Trước khi chiến sự Nga - Ukraine nổ ra, thực phẩm ban đầu khiến nhiều người ít quan ngại hơn, một phần vì giá của nó tăng ít hơn so với năng lượng. Tuy nhiên, điều này đã thay đổi trong những tháng gần đây.

Đã phải đối mặt với các cuộc biểu tình chống lại việc đại tu lương hưu, chính phủ của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào tháng trước đã ký một thỏa thuận với các nhà bán lẻ hàng đầu để giữ giá thực phẩm ở mức thấp.

Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire cho hay: “Chúng tôi hoàn toàn nhận thức được rằng ngày nay, điều khiến đàn ông và phụ nữ Pháp, các hộ gia đình, các gia đình lo lắng, khiến cuộc sống hàng ngày của họ trở nên khó khăn, là sự gia tăng giá cả hàng ngày, giá lương thực tăng cao".

Ông Le Maire cho biết thỏa thuận này sẽ kéo dài trong ba tháng cho đến tháng Sáu, sẽ liên quan đến việc giảm “vài trăm triệu euro” tỷ suất lợi nhuận của các nhà cung cấp thực phẩm.

Có một số bằng chứng cho thấy tỷ suất lợi nhuận tại các nhà cung cấp thực phẩm đã tăng lên kể từ khi bắt đầu xảy ra đại dịch Covid-19. Theo các nhà kinh tế tại Ngân hàng ING, tỷ suất lợi nhuận trong lĩnh vực nông nghiệp của Đức (không bao gồm các nhà sản xuất thực phẩm đóng gói và nhà bán lẻ) đã tăng 63% từ cuối năm 2019 đến cuối năm 2022, gần như hoàn toàn là do lợi nhuận cao hơn thay vì tiền lương cao hơn.

Các nhà kinh tế viết: “Sự gia tăng tỷ suất lợi nhuận giá trong lĩnh vực nông nghiệp, lĩnh vực xây dựng và trong lĩnh vực thương mại, vận tải và khách sạn có thể được giải thích chủ yếu bằng sự gia tăng lợi nhuận, và do đó không phải do giá năng lượng và hàng hóa cao hơn”. tại ING trong một lưu ý cho khách hàng.

Ở châu Âu, tỷ suất lợi nhuận trên toàn bộ nền kinh tế đang gia tăng. Cơ quan thống kê của EU hôm thứ Tư cho biết tỷ lệ thặng dư hoạt động được tính bằng lợi nhuận đã tăng lên 42% trong quý cuối cùng của năm ngoái, tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2007. Ngược lại, tỷ lệ dành cho người lao động giảm nhẹ. Tại Mỹ, tỷ suất lợi nhuận vẫn ở gần mức cao kỷ lục trong quý 4, mặc dù chúng đã giảm so với quý 3.

Giá lương thực tăng cao cũng là một vấn đề đối với các ngân hàng trung ương. Hầu hết đều xem xét lạm phát cơ bản, loại trừ lương thực và năng lượng, để biết các xu hướng lạm phát cơ bản.

Thực phẩm là thứ mà hầu hết các hộ gia đình mua hàng ngày. Mức giá tăng cao hơn ảnh hưởng trực tiếp đến túi tiền và tích lũy của họ.

Nhà kinh tế trưởng của Ngân hàng Trung ương Anh, Huw Pill, cho biết cho dù giá thực phẩm tăng do thời tiết, chiến tranh hay biên lợi nhuận, thì các ngân hàng trung ương có thể phải phản ứng bằng lãi suất cao hơn so với các trường hợp khác.

Ông Pill chia sẻ: “Những sai lệch liên tục của lạm phát so với mục tiêu, ngay cả khi xuất phát từ những gì về cơ bản là một loạt các cú sốc lạm phát nhất thời, có thể thúc đẩy những thay đổi trong hành vi tạo ra động lực lạm phát lâu dài hơn”.