Với tổng thu nhập 270.000 USD mỗi năm, gia đ́nh Petersen thừa nhận không thể mua nổi nhà, t́nh trạng không phải hiếm ở California, Mỹ.
Căn hộ 2 pḥng ngủ rộng 100 m2 của gia đ́nh Petersen tại Campbell, Bắc California, ngày càng chật chội. Những chiếc xe đồ chơi cậu con trai 4 tuổi Jerrik rải rác khắp nhà. Không lâu nữa, đồ chơi của cô con gái 9 tháng tuổi Carolynn cũng nhiều thêm, theo lời của Jenn Petersen.
Jenn, 42 tuổi, làm nghề nắn chỉnh xương, từng hy vọng sẽ cùng chồng Steve, 39 tuổi, nha sĩ vệ sinh răng miệng, có thể mua nhà. Nhưng ngay cả khi có khả năng chuyển đến nơi rộng răi hơn th́ đó vẫn chỉ là một căn nhà thuê khác. Họ tính toán rằng với lăi suất thế chấp và giá nhà ở mức cao dai dẳng, không có cách nào để họ mua nổi nhà khu vực này, dù thu nhập 270.000 USD mỗi năm.
Theo dữ liệu từ Cục dự trữ liên bang chi nhánh Atlanta, một gia đ́nh ở San Jose kiếm trung b́nh 156.700 USD sẽ cần chi 80% thu nhập cho nhà ở - gồm trả góp tiền nhà hàng tháng 8.600 USD - để sở hữu ngôi nhà có giá trung b́nh 1,54 triệu USD. Con số này cao hơn nhiều so với quy tắc chung là mọi người không nên trả quá 30% thu nhập cho khoản vay mua hoặc thuê nhà.
Chuyển ra khỏi là điều không thể với gia đ́nh Petersen. Họ có mối quan hệ chặt chẽ với khu vực này và thu nhập sẽ giảm mạnh nếu đến nơi có chi phí sinh hoạt thấp hơn. "Tôi không muốn từ bỏ công việc và mối quan hệ của gia đ́nh để mua nhà", Petersen nói.
Steve Petersen rửa chén trong bếp và vợ Jenn Petersen chơi với con gái Carolynn ở pḥng khách, ngày 15/1/2024. Ảnh: AP
Việc người Mỹ có thu nhập tốt nhưng không mua nổi nhà trở nên phổ biến trong bối cảnh lăi suất và giá bất động sản tăng cao. Tính đến mùa thu năm ngoái, những người vay mua nhà ở nước này đă phải chi trung b́nh 42% thu nhập cho trả nợ, theo Fed Atlanta. Bốn năm trước, tỷ lệ đó là 28% và chưa từng đạt 38% kể từ cuối năm 2007, ngay trước khi thị trường nhà đất sụp đổ.
Petersen từng kỳ vọng có nhà, công việc ổn định và kết hôn sau khi tốt nghiệp đại học. Giờ mọi thứ cô đều đạt được, trừ căn nhà, v́ không phù hợp về tài chính. "Giấc mơ Mỹ, như cha mẹ chúng tôi từng biết, giờ không c̣n nữa", cô nói.
Ngày càng nhiều gia đ́nh Mỹ cùng cảnh ngộ. Báo cáo năm ngoái của Hiệp hội Môi giới bất động sản quốc gia cho biết độ tuổi trung b́nh của người mua nhà lần đầu nước này là 38, tăng 3 tuổi so với 2023. Con số này cao hơn đáng kể so giai đoạn 1993-2018, với độ tuổi trung b́nh dao động 30-32.
Các chuyên gia nói nguyên nhân là do quá ít nhà được bán. Việc này khiến nhu cầu có nhà của người dân bị dồn nén, đẩy giá vượt khả năng chi trả nhiều khách hàng trẻ, vốn đang c̣n ở giai đoạn đầu sự nghiệp. Cùng với lăi suất cao, nhiều người kết luận rằng thuê nhà là lựa chọn duy nhất.
Domonic Purviance, nghiên cứu viên về nhà ở tại Fed Atlanta nói tăng trưởng tiền lương không theo kịp mức leo thang của giá nhà và lăi suất. "Mọi người kiếm được nhiều tiền hơn, nhưng giá bất động sản tăng với tốc độ nhanh hơn", ông giải thích.
Khoảng cách đó khiến nhiều người từ bỏ ư định mua nhà. Cuộc khảo sát hơn 120.000 cử tri trong cuộc bầu cử năm 2024 của AP VoteCast cho biết cứ 10 người dưới 45 tuổi th́ có 7 người "rất" lo ngại về chi phí nhà ở.
Brian McCabe, Giáo sư xă hội học tại Đại học Georgetown, cho biết ông thường nói với sinh viên rằng có rất ít điều mà tất cả người Mỹ đều đồng ư, nhưng một trong số đó họ muốn sở hữu một ngôi nhà hơn là đi thuê.
Petersen từng nghĩ rằng sở hữu một ngôi nhà là cột mốc phải đạt được. Tuy nhiên, nếu cố sở hữu, gia đ́nh cô phải hy sinh nhiều thứ như đi du lịch cùng con cái. V́ vậy, "luôn hy vọng" rằng sẽ sở hữu nhà trong tương lai, cô nói sẽ chấp nhận nếu t́m được căn hộ đủ chỗ, với tiền thuê 3.600 USD mỗi tháng.
Một số địa phương khác ở Mỹ t́m cách hỗ trợ cho người mua nhà lần đầu. Julieta Lopez, 63 tuổi, sống tại Boston (Massachusetts), dành nhiều thập kỷ để hy vọng mua được nhà nhưng chứng kiến giá cả ngày càng vượt khả năng.
Bà Lopez làm việc cho sở giao thông thành phố, chuyên xử lư vé phạt vi phạm đỗ xe, thu nhập 60.000 USD một năm. Hai năm trước, khi tiền thuê căn hộ được trợ cấp tăng lên 2.900 USD mỗi tháng, bà bắt đầu t́m kiếm các chương tŕnh hỗ trợ.
Trong ṿng vài tháng, bà đă thành công. Lopez nhận được 50.000 USD từ tổ chức phi lợi nhuận Massachusetts Affordable Homeownership Alliance và 50.000 USD từ Văn pḥng Nhà ở thành phố Boston. Tổng hai khoản này giúp bà trả trước cho căn hộ hai pḥng ngủ trị giá 430.000 USD. Hiện bà trả 2.160 USD mỗi tháng tiền vay.
Thành phố Boston đă rót hơn 24 triệu USD vào các chương tŕnh hỗ trợ sở hữu nhà kể từ khi Thị trưởng Michelle Wu nhậm chức vào năm 2021, giúp gần 700 cư dân thực hiện được ước mơ an cư.
Bà Lopez nói cảm thấy may mắn khi tiếp cận được chính sách này, đồng thời tự hào khi có được nơi ở riêng sau nhiều năm làm việc chăm chỉ. "Tôi nghĩ ḿnh xứng đáng với điều đó. Tôi luôn làm việc không ngừng nghỉ", bà nói.
VietBF@sưu tập
