TAND TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ngày 13/3  mở phiên ṭa xét xử vụ kiện đ̣i hơn 400 m2 đất trong dự án khu dân cư  tại phường Bạch Đằng, TP Hạ Long. Điều kỳ lạ ở chỗ, trước khi cùng với  một số người đưa đất vào dự án th́ nguyên đơn, bà Phùng Thị Thiểm (trú  tại phường Hồng Gai), chỉ có quyền sử dụng hợp pháp 107,8m2. Tức là,  nguyên đơn đang đi đ̣i một diện tích đất gấp gần 4 lần diện tích ban  đầu... 
    	|  | 
  	| Khu đất thực hiện dự án khu dân cư. | 
  
 Đợi đất “đẹp” rồi khởi kiện
 Thửa đất 107,8 m2 của bà Thiềm cùng với  diện tích đất của 4 hộ khác tại tổ 48 khu 3 phường Bạch Đằng, TP.Hạ Long  vốn là đất trên đồi dốc, khó sử dụng. Từ năm 2002, các hộ dân ở đây đă  có đơn xin lập quy hoạch khu dân cư và hạ cốt nền để thuận tiện trong sử  dụng.
 Để tiến hành các bước thực hiện dự án  “khu dân cư phía Đông đường lên Nhà thờ (phường Bạch Đằng)”, vào các năm  2009, 2010, lần lượt 4 hộ dân và bà Thiểm đă có văn bản ủy quyền cho  anh Nguyễn Tuấn Việt làm đại diện để “kư kết các văn bản liên quan để  lập quy hoạch chi tiết xây dựng; kư hợp đồng thiết kế, thi công tạo mặt  bằng để nhận quyền sử dụng đất; Bàn giao các ô đất, làm thủ tục đề nghị  cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân sau khi các hộ bốc  thăm các ô đất”.
 Sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt  quy hoạch chi tiết, ngoài việc có vị trí, cốt nền thuận lợi hơn th́ khu  đất c̣n có đường giao thông khá thuận tiện. Dự  kiến “phương án bồi  thường” sẽ là, trong tổng số 15 lô đất được chia theo quy hoạch, mỗi hộ  vẫn có 1 lô (tức là “đất trả đất”). Số lô đất c̣n lại được tính toán để  bù trừ kinh phí làm hồ sơ, giấy tờ, san nền, xây kè, làm đường... trong  dự án
 Trong khi dự án sắp hoàn tất, đất cũ của  cả 5 hộ đă được san gạt để phục vụ việc chia lô, xây dựng theo quy  hoạch mới th́ vào tháng 10/2011, bà Thiểm đột nhiên có ư định đ̣i lại  107,8m2 đất theo sổ đỏ cũ. Ban đầu, bà Thiểm khởi kiện đ̣i đất từ con  gái là chị Vũ Thị Thúy Vân với lư do giao Sổ đỏ cho con gái để làm thủ  tục tách thửa và xây nhà nhưng chị Vân không thực hiện đúng tiến độ và  c̣n giao cho anh Nguyễn Tuấn Việt thi công.
 Sau khi được Ṭa thụ lư vụ án, bà Thiểm  đă bổ sung nội dung khởi kiện bằng việc xác định anh Việt là bị đơn  trong vụ án đ̣i đất này (trước  đó, anh Việt được xác định là người có  quyền lợi nghĩa vụ liên quan”). Từ 107,8 m2 theo sổ đỏ ban đầu, bà Thiềm  cũng thay đổi nội dung khởi kiện để đ̣i 9 ô đất  (từ 1 đến 9) với diện  tích gần 400m2 trong dự án.
 
Nhiều vi phạm ngay từ giai đoạn thụ lư
 Ngỡ ngàng trước yêu cầu khởi kiện này,  anh Việt cho hay, “không hiểu tại sao tôi lại bị bà Thiểm kiện đ̣i đất.  Tôi không sử dụng bất cứ m2 đất nào trong 108m2 đất thuộc Sổ đỏ của bà  Thiểm. Giữa tôi và bà Thiểm không có quan hệ nào liên quan đến chuyển  quyền sử dụng đất mà chỉ có quan hệ ủy quyền trong việc thực hiện dự án  đối với khu đất đó”.
 Trước sự việc trên, luật sư Nguyễn Trung  Thành (công ty Luật TNHH Ḥa Lợi) cho rằng, yêu cầu đ̣i đất của bà  Thiểm là vô lư và không có khả năng được chấp nhận. Thể hiện ở chỗ, dự  án khu dân cư đă sắp hoàn tất th́ không thể phá bỏ quy hoạch để cắt đất  trả cho bà Thiểm được. Việc này ví như người ta không thể khăng khăng  đ̣i lại đúng phần nước của ḿnh trong khi trước đó, chính ḿnh đă tự  nguyện đổ nước vào thùng lớn để cùng uống chung với người khác.
 Luật sư Thành c̣n có quan điểm, chính bà  Thiểm đă tự nguyện ủy quyền cho anh Việt và góp đất cùng mọi người để  xin thực hiện dự án khu dân cư. Anh Việt có trách nhiệm liên hệ với cơ  quan chức năng để triển khai dự án. C̣n nếu cho rằng người được ủy quyền  thực hiện sai nội dung ủy quyền, làm thiệt hại đến quyền lợi, hoặc làm  mất đất, thiếu đất của ḿnh th́ bà Thiểm phải khởi kiện vụ án tranh chấp  hợp đồng ủy quyền. Việc Ṭa án xác định đây là vụ tranh chấp đất đai là  không đúng về bản chất tranh chấp giữa bà Thiểm và anh Việt.
 Tuy xác định đây là vụ tranh chấp đất  đai nhưng khi thụ lư vụ án, TAND Tp Hạ Long đă không yêu cầu nguyên đơn  giao nộp các tài liệu cần thiết khác, trong đó có biên bản ḥa giải tại  địa phương giữa bà Thiểm và anh Việt. Đây là một thiếu sót nghiêm trọng  v́ theo quy định tại Luật Đất đai th́ thủ tục ḥa giải ở cơ sở là một  điều kiện bắt buộc trước khi Ṭa thụ lư vụ án.
 Một tài liệu quan trọng khác bị Ṭa “bỏ  qua” khi thụ lư vụ án là việc bà Thiểm đă không có các giấy tờ để chứng  minh quyền sử dụng hợp pháp đối với diện tích hơn 400 m2 đất định đ̣i  (vị trí từ lô 1 đến lô 9 trong dự án) như: không có giấy thể hiện quyền  sử dụng 9 lô đất này; không có tài liệu chứng minh vị trí 107,8 m2 trước  đây tương ứng với vị trí 9 lô đất hiện nay...
 Người kiện sẽ bị bác đơn yêu cầu nếu  không có căn cứ hợp pháp chứng minh cho yêu cầu của ḿnh. Tuy nhiên,  Điều 165 Bộ luật TTDS cũng đă quy định rơ “người khởi kiện phải gửi kèm  theo đơn khởi kiện tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho những yêu cầu  của ḿnh là có căn cứ và hợp pháp”.
 Việc TAND Tp Hạ Long thụ lư trong điều  kiện nguyên đơn chưa đủ các tài liệu, chứng như trên là một điều bất  thường. Liệu có những bất thường trong phiên ṭa sơ thẩm tới đây?. Chúng  tôi sẽ tiếp tục thông tin về diễn biến của phiên ṭa này.
  
Khoa Lâm