HÀ NỘI 17-9 (TH) - Nhiều thương hiệu có giá trị đặc biệt của Việt Nam bị công ty ngoại quốc lấy làm thương hiệu cho sản phẩm của họ, khiến một số công ty ở Việt Nam bối rối.

Một số chai nước mắm bán trên thị trường có hàng chữ quảng cáo là nước mắm Phú Quốc. (Hình: SGGP)
Mới đây, báo chí ở Việt Nam báo động thương hiệu nước mắm Phú Quốc bị một công ty Hong Kong đăng ký bảo vệ thương hiệu ở Trung Quốc.
“Ngày 16 tháng 9, công ty Bross & Partners (một công ty luật của Việt Nam có trụ sở tại Hà Nội) đã có công văn gửi Hội Nước Mắm Phú Quốc (huyện Phú Quốc, Kiên Giang) thông báo thương hiệu nước mắm đã bị xâm phạm tại Hồng Kông (Trung Quốc).”
Bản tin ngày Thứ Bảy của báo SGGP thuật theo Luật Sư Lê Quang Vinh, giám đốc Bộ phận sở hữu trí tuệ công ty Bross & Partners, cho biết “ngày 11 tháng 5, chỉ dẫn địa lý nước mắm ‘Phú Quốc’ được đăng ký nhãn hiệu hàng hóa tại Trung Quốc theo số 9448516 cho sản phẩm thuộc nhóm 30 (nhóm có chứa sản phẩm nước mắm) dưới tên của một công ty Hồng Kông: Viet Huong Trading Company Limited.”
Theo ông Vinh, công ty Viet Huong nêu trên “đăng ký độc quyền thương hiệu “Phú Quốc” dưới tên của mình sẽ gây ra nhầm lẫn nghiêm trọng cho công chúng về nguồn gốc địa lý Phú Quốc đang được bảo hộ tại Việt Nam”.
Ông cảnh báo là: “Nhãn hiệu này mới được doanh nghiệp Trung Quốc nộp đơn xin bảo hộ độc quyền trên lãnh thổ Trung Quốc, hiện cơ quan có thẩm quyền vẫn đang xem xét chứ chưa cấp bảo hộ. Nhưng sau một thời gian nhất định công bố thông tin này mà phía Việt Nam không có phản đối, nhãn hiệu này sẽ được cấp cho doanh nghiệp Trung Quốc theo pháp luật của họ”.
Mới đây, báo chí Việt Nam kêu la một công ty khác ở Quảng Châu đăng ký bảo vệ thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột của họ ở Trung Quốc dù công ty này chẳng có dính dáng gì tới Buôn Ma Thuột hay cà phê Buôn Ma Thuột vốn nổi tiếng trên thế giới.
Thật ra, tin tức về thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột bị thương nhân Trung Quốc chiếm đoạt không ngoài mục đích lợi dụng sự nổi tiếng của cà phê Buôn Ma Thuột để kinh doanh bất chính, cũng xuất phát từ sự báo động của công ty luật Bross & Partners.
Trước đây, một bản tin VNExpress nói “hai nhãn hiệu ‘Buon Ma Thuot & chữ Tàu’ và “Buon Ma Thuot Coffee 1896 & logo’ gắn liền với nhiều sản phẩm trong đó có cà phê, đã được Trung Quốc cấp chứng nhận bảo hộ độc quyền cho công ty Guangzhou Buon Ma Thuot Coffee Co., Ltd. Hai nhãn hiệu này được đăng ký lần lượt vào ngày 14 tháng 11, 2010 và 14 tháng 6 năm nay, tại tỉnh Quảng Ðông”.
Nói với báo điện tử VNExpress.net, giảng viên Kinh tế Luật - Ðại Học Quốc Gia TP Sài Gòn, Tiến Sĩ Nguyễn Ngọc Sơn cho rằng “ảnh hưởng của việc thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột bị doanh nghiệp Trung Quốc đăng ký độc quyền sẽ rất khó lường. Vấp phải sự cố này, việc xuất khẩu cà phê chắc chắn sẽ gặp khó vì người tiêu dùng thế giới nhầm lẫn thương hiệu và vấp quy định sở hữu độc quyền. Ðiều này sẽ ảnh hưởng đến uy tín và danh dự của doanh nghiệp, kéo theo sản lượng xuất khẩu chắc chắn sụt giảm.”
Theo ông Sơn “Việc này có thể tác động tiêu cực khác là ngăn chặn và hạn chế sự xuất hiện của sản phẩm cà phê Buôn Ma Thuột, Ðăk Lăk chính hiệu trên thị trường quốc tế”.
Tương tự như vậy, cũng có thể ảnh hưởng đến nước mắm nổi tiếng sản xuất từ Phú Quốc hoặc các loại sản phẩm nổi tiếng và đặc biệt của Việt Nam, khi thương hiệu không được bảo vệ ở nước ngoài.
Một số thương hiệu ở Việt Nam từng bị các công ty ở Trung Quốc hoặc nước khác đăng ký giành mất bản quyền từng đã xảy ra như cà phê Trung Nguyên, kẹo dừa Bến Tre, bia Sabeco, v.v. nhưng các công ty ở Việt Nam ngại tốn kém và ít hiểu biết về luật lệ kinh doanh quốc tế nên không có hành động gì để bảo vệ cho tới khi chuyện đã xảy ra rồi.
Theo báo Người Lao Ðộng, trong tuần này, công ty TNHH Thuận Phong ở tỉnh Tiền Giang sang Mỹ “giải quyết vụ kiện đòi lại thương hiệu ‘Mỹ Tho’ bị một công ty ở Mỹ đăng ký nhanh hơn chiếm mất.
“Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nhiều thương hiệu của nước ta bị đăng ký bảo hộ ở nước ngoài là do nhận thức của các doanh nghiệp trong nước về quyền sở hữu trí tuệ còn kém”, báo Người Lao Ðộng hôm Thứ Bảy nói như vậy.
Chỉ một số ít công ty ở Việt Nam đăng ký bản quyền thương hiệu ở trong nước mà không hề đăng ký ra phạm vi toàn cầu theo hệ thống đăng ký quốc tế nhãn hiệu.
Nhưng để sự việc đã xảy ra, đi kiện đòi lại thương hiệu chưa chắc đã được hoặc rất tốn kém gấp nhiều lần tiền bỏ ra để đăng ký thương hiệu.
Báo Người Lao Ðộng thuật lời một viên chức Ðắc Lắc nói hai năm trước, một thương nhân Trung Quốc đã tới tỉnh này với danh thiếp đề “Buon Ma Thuot Coffee” bằng hai thứ tiếng Anh văn và Trung văn, mà sau đó “tỉnh Ðắc Lắc không có một hành động pháp lý nào”.
Từ năm 2005 đến nay, theo báo Người Lao Ðộng, tỉnh Ðắc Lắc “đã tổ chức 3 kỳ Festival cà phê Buôn Ma Thuột với hơn 50 tỷ đồng ngân sách và tiền tài trợ của doanh nghiệp. Nếu chỉ bỏ ra khoảng 1/10 số tiền nói trên, Ðắc Lắc đã đăng ký thành công nhãn hiệu Cà phê Buôn Ma Thuột ra nước ngoài và tránh được nguy cơ xâm hại thương hiệu như hiện nay.”
Các công ty ở Việt Nam sợ các công ty khác ở trong nước làm giả hàng của mình nhiều hơn. Theo một bản tin trên tờ SGGP ngày 10 tháng 7 năm 2007, chỉ có 10% các loại nước mắm Phú Quốc bán trên thị trường là chính hiệu nước mắm sản xuất ở Phú Quốc. Sự mạo nhận rất phổ biến.
NV