Khi thế giới chuẩn bị bước vào một năm được đánh dấu bằng những chuyển đổi chính trị, bất ổn kinh tế và cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt, các đánh giá xung đột mới cảnh báo tình trạng bất ổn sẽ gia tăng ở một số khu vực trọng điểm.
Theo tạp chí Newsweek, trong bối cảnh đó, ACLED, một dự án giám sát toàn cầu chuyên theo dõi bất ổn chính trị và bạo lực đã nhận diện những khu vực có khả năng trở thành điểm nóng xung đột trong năm 2026.
Sự bất ổn ở một khu vực có thể tạo hiệu ứng lan tỏa sang các khu vực khác, đặc biệt khi xung đột ngày càng trở nên phân mảnh và chịu sự chi phối của các nhóm vũ trang phi tập trung, các liên minh và chiến thuật bất đối xứng. Đối với các nhà hoạch định chính sách, các tổ chức nhân đạo và các thể chế toàn cầu, việc dự đoán những động thái này là điều cần thiết. Bởi vì nhận thức được nơi nào bất ổn có nhiều khả năng leo thang sẽ giúp định hình sự sẵn sàng, các ưu tiên ngoại giao và kế hoạch ứng phó với khủng hoảng khi thế giới bước vào một năm đầy biến động chính trị.
Dựa trên các diễn biến từ Mỹ Latinh tới Trung Đông, bản dữ liệu và phân tích của ACLED đã nêu bật những khu vực sẽ trở thành điểm nóng xung đột trong năm 2026.
Dự báo các "điểm nóng" trên thế giới trong năm 2026. Ảnh: Newsweek
Mỹ Latinh đối mặt với quân sự hóa
Trên khắp khu vực Mỹ Latinh và vùng Caribe, căng thẳng đang gia tăng khi Venezuela tiếp tục là một điểm nóng và Mỹ đe dọa có thể triển khai một chiến dịch quân sự trên bộ nhằm chống lại quốc gia này. Trong trường hợp một cuộc tấn công như vậy xảy ra, bất ổn từ Venezuela có thể lan sang các nước láng giềng.
Bầu không khí áp lực và bất ổn như vậy đang thúc đẩy các chính phủ trong khu vực mở rộng vai trò của quân đội và tăng cường hợp tác an ninh với các đối tác nước ngoài.
Các quốc gia như Bolivia, Chile, Honduras, Costa Rica, Peru, Colombia và Brazil dự kiến sẽ áp dụng các biện pháp an ninh cứng rắn hơn trước thềm bầu cử. Trong khi đó, các chính sách chống tội phạm được quân sự hóa và việc thực thi pháp luật hà khắc có nguy cơ làm bạo lực leo thang.
Những động thái như vậy trong khu vực có thể tạo tiền đề cho các cuộc khủng hoảng cục bộ, gồm cả ở Ecuador, nơi các băng đảng cố thủ và năng lực nhà nước hạn chế có khả năng dẫn đến tình trạng bất ổn ngày càng tăng.
Xung đột Nga - Ukraine tác động lâu dài tới an ninh châu Âu
Tại châu Âu, khả năng chống lại các cuộc tiến công từ phía Nga của Ukraine đã nhiều lần vượt quá kỳ vọng. Tuy nhiên, Kiev hiện phải đối mặt với những thách thức rất lớn khi cuộc xung đột bước vào giai đoạn quyết định.
Các lực lượng Moscow đang tăng cường tấn công Donetsk, mở rộng các cuộc tấn công tầm xa vào hàng loạt thành phố và cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine nhằm gây sức ép, buộc Kiev phải nhượng bộ về mặt lãnh thổ.
Quân đội Ukraine đang bị dàn trải mỏng, hệ thống phòng không vẫn chịu áp lực và chính sách của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đang được điều chỉnh lại để ứng phó với các động thái của Moscow trong khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tìm cách làm suy yếu sự đoàn kết của phương Tây.
Diễn biến của cuộc xung đột Nga - Ukraine trong năm 2026 dự kiến sẽ có những tác động lâu dài tới an ninh châu Âu và các liên minh toàn cầu rộng lớn hơn.
Bất ổn tại Pakistan
Tại Nam Á, Pakistan đang đối mặt với môi trường an ninh bất ổn. Áp lực quân sự đối với các phần tử cực đoan bị suy yếu do các nhóm Baloch và Pashtun không tham gia nhiều vào các hoạt động chính trị, cộng thêm các nơi trú ẩn an toàn cho phe nổi dậy và khủng bố vẫn hiện diện khắp Afghanistan.
Biên giới lỏng lẻo cho phép nhóm Tehrik-e-Taliban Pakistan (TTP) và các nhóm vũ trang khác hết rút lui, rồi lại tái tập hợp trong khi lực lượng dân quân địa phương và các cuộc tấn công của máy bay không người lái (UAV) có thể khiến khu vực thêm bất ổn.
Hoạt động ly khai ở Balochistan có khả năng gia tăng, tạo ra thêm nhiều điểm nóng có thể lan sang các trung tâm đô thị. Nếu Afghanistan không hợp tác hoặc Pakistan không có một sự thay đổi lớn, bạo lực lẻ tẻ có thể lan sang các thành phố, làm trầm trọng thêm các thách thức an ninh.
Căng thẳng ở Biển Đỏ
Ở Trung Đông và vùng Sừng châu Phi, Biển Đỏ vẫn là một hành lang tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với thương mại toàn cầu, nơi thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Phong trào Hồi giáo Hamas cùng việc tạm dừng các cuộc tấn công của lực lượng vũ trang Houthi ở Yemen chỉ mang lại cơ hội ổn định mong manh.
Nhóm Houthi vẫn sở hữu khả năng điều khiển tên lửa và UAV tầm xa. Ngoài ra, sự phối hợp ngày càng tăng của nhóm này với các tổ chức AQAP, al-Shabaab và IS Somalia có nguy cơ mở rộng ảnh hưởng của những nhóm nổi dậy này trên khắp Biển Đỏ và Sừng châu Phi.
Các cuộc đối đầu dai dẳng trong khu vực, bao gồm căng thẳng giữa Ethiopia và Eritrea cùng với các chương trình nghị sự cạnh tranh từ các cường quốc Vùng Vịnh và các tác nhân quốc tế, đã khiến hành lang này rất dễ bị tổn thương trước các cuộc xung đột ủy nhiệm, leo thang đột ngột và gián đoạn thương mại toàn cầu.
Israel và Trung Đông: Căng thẳng đa mặt trận
Trung Đông bước vào năm 2026 với những căng thẳng đáng kể, nhiều cuộc xung đột chồng chéo, quá trình chuyển đổi chính trị và các tranh chấp chưa được giải quyết sẽ định hình bối cảnh khu vực.
Israel sẽ tiếp tục liên quan tới những cuộc xung đột hiện có lẫn tiềm tàng với Palestine, Lebanon, Syria và Iran, những nơi mà giai đoạn yên bình che giấu các căng thẳng sâu sắc. Cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Dải Gaza dự kiến sẽ vẫn nghiêm trọng do các chiến dịch quân sự liên tục của Israel, sự kiểm soát của Hamas và sự giám sát hạn chế của quốc tế đã góp phần gây bất ổn.
Những thắng lợi quân sự ngắn hạn tồn tại song song với sự bất ổn chiến lược dài hạn, đặc biệt khi Tehran âm thầm xây dựng lại năng lực quân sự và hạt nhân sau các cuộc tấn công của Mỹ và Israel vào Iran hồi tháng 6.
VietBF@ sưu tập
