Nỗ lực giành 'ghế' tại bàn đàm phán hòa bình cho Ukraine, NATO xây dựng các 'giới hạn đỏ'

[Romano]

Một số thành viên trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang xác lập những “giới hạn đỏ” về vai trò của liên minh này trong bất kỳ kế hoạch hòa bình Ukraine nào.Báo Politico đưa tin, các quốc gia NATO đang yêu cầu được tham gia vào việc đưa ra quyết định về vai trò của liên minh quân sự trong thỏa thuận hòa bình tương lai cho Ukraine, sau khi phần lớn các nước trong liên minh bị đứng ngoài tiến trình đàm phán.Theo bốn nhà ngoại giao NATO, dù một thỏa thuận hòa bình vẫn còn xa vời, một số đồng minh khẳng định họ có những “giới hạn đỏ” cần được tham vấn trước.

Những giới hạn này liên quan việc Ukraine gia nhập liên minh, việc bố trí binh sĩ và vũ khí trên lãnh thổ đồng minh, cũng như việc tôn trọng luật pháp quốc tế.

Trong cuộc phỏng vấn với Politico, Ngoại trưởng Phần Lan Elina Valtonen nói: “Cuối cùng, NATO sẽ tự quyết định những vấn đề của NATO. Chúng tôi đang cùng nhau xây dựng các giới hạn đỏ với đối tác và đồng minh”.

Động thái này xuất hiện sau khi các nước châu Âu bị “bất ngờ” bởi kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất hồi cuối tháng trước, vốn bị đánh giá là nghiêng về phía Nga. Kể từ đó, châu Âu đã đưa ra đề xuất đối trọng của riêng mình – nhưng một thỏa thuận vẫn chưa thành hình.

Các ngoại trưởng NATO sẽ nhóm họp tại Brussels (Bỉ) ngay trong ngày 3/12, tạo cơ hội thực chất đầu tiên để các nước thảo luận khung thỏa thuận hòa bình trong nội bộ liên minh. Hội nghị diễn ra chỉ một ngày sau cuộc gặp giữa đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow.

Hôm 2/12, Tổng thư ký NATO Mark Rutte nhấn mạnh: “Washington giữ vai trò dẫn dắt là rất quan trọng, song bất cứ điều gì liên quan NATO trong thỏa thuận chấm dứt xung đột đương nhiên sẽ do NATO xử lý riêng”.

Dự thảo ban đầu của Mỹ về kế hoạch hòa bình đưa ra những điều kiện nghiêm ngặt cho NATO, trong đó có yêu cầu liên minh ngừng kết nạp thành viên mới, cam kết không triển khai quân tại Ukraine và sửa đổi điều khoản để cấm Kiev gia nhập vĩnh viễn.

Theo ông Rutte, thỏa thuận hiện nay đã “tiến triển” so với những đề xuất ban đầu. Nhiều vấn đề trong bản dự thảo đầu liên quan châu Âu và NATO đã được “loại bỏ” ở các phiên bản sau.

Tuy nhiên, như nhà nghiên cứu cấp cao Ed Arnold thuộc Viện Dịch vụ thống nhất Hoàng gia (Rusi) của Anh nhận định, cho đến nay, “NATO vẫn đứng bên lề” cuộc đàm phán hòa bình ở Ukraine.

Vai trò hạn chế này một phần do yếu tố địa chính trị: Sự can dự sâu của NATO “có thể gây ra vấn đề lớn hơn với Nga - điều mà liên minh đến nay vẫn muốn tránh”.