Người đứng sau vụ đảo chính mới nhất tại Burkina Faso

[Romano]

Sau cuộc đảo chính vào ngày 30/9, số phận và tương lai của Burkina Faso giờ đây nằm trong tay của đại úy Ibrahim Traore, người đứng sau cuộc chính biến tại quốc gia Tây Phi.


Khi đoàn xe quân sự hạng nặng di chuyển trên đường phố của thủ đô Ouagadougou vào sáng 2/10 trong tiếng reo hò của người dân, nhân vật được đám đông chú ý nhất chính là đại úy Ibrahim Traore, người xuất hiện phía sau tháp pháo của một chiếc xe thiết giáp.

Trong bộ trang phục rằn ri và đội mũ nồi đỏ của quân đội, viên đại úy 34 tuổi giơ ngón tay cái để cảm ơn những người ủng hộ.

Từ một sĩ quan cấp thấp trong quân đội, Traore, người chỉ vài ngày trước là lãnh đạo của một trung đoàn pháo binh ở một thị trấn nhỏ nằm ở phía Bắc Burkina Faso, giờ đây được cả thế giới biết đến, sau khi ông và một nhóm binh sĩ dưới quyền lật đổ chính quyền của Tổng thống Paul-Henri Damiba trong một cuộc đảo chính vào hôm 30/9.Không có nhiều thông tin được công chúng biết tới về Traore và những binh sĩ dưới quyền của ông. Kể từ khi cuộc đảo chính diễn ra vào hôm 30/9, Traore cùng đồng nghiệp, trong trang phục quân đội, tay cầm vũ khí, đã có bài phát biểu trên sóng truyền hình quốc gia, theo Reuters.

Mục tiêu của chính phủ mới
Sau khi lên nắm quyền, Traore và chính quyền của ông sẽ phải giải quyết hàng loạt những vấn đề đang tồn tại ở Burkina Faso - một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới.

Những thách thức trên bao gồm đối phó với ảnh hưởng của tình trạng hạn hán và nạn đói, cải thiện hệ thống y tế và giáo dục cho hàng triệu người.

Tuy nhiên, ưu tiên lớn nhất được đại úy Traore nêu lên chính là giải quyết các vấn đề chính trị và chấm dứt tình trạng xung đột vũ trang.

Trong cuộc phỏng vấn với đài Radio France vào hôm 3/10, Traore - một quân nhân chuyên nghiệp, người đã dành nhiều năm chiến đấu với các phần tử hồi giáo cực đoan ở khu vực phía Bắc của Burkina Faso - cho biết ông sẽ chỉ lãnh đạo đất nước trong một thời gian ngắn.

Theo đó, từ nay cho đến cuối năm, một ủy ban quốc gia sẽ được thành lập để bầu ra một lãnh đạo tạm thời cho Burkina Faso. Người này có thể xuất thân từ chính quyền dân sự hoặc quân đội.

Nhà lãnh đạo mới của Burkina Faso sẽ tuân thủ thỏa thuận được ký với các quốc gia khu vực Tây Phi nhằm trả lại quyền lãnh đạo đất nước về tay chính phủ dân sự vào năm 2024, theo BBC.

"Chúng tôi không giành chính quyền để hành động như chính phủ trước. Thứ quan trọng nhất trước khi hòa bình được khôi phục chính là tiếp tục đấu tranh", ông Traore cho biết.

Cho đến nay, công chúng đã có cái nhìn cơ bản về những chính sách có thể được chính quyền của ông Traore áp dụng.

Những chính sách trên bao gồm việc cải cách quân đội và thắt chặt quan hệ với một số đối tác nước ngoài như Nga.

Những chính sách này được dự báo sẽ thay đổi tình hình chính trị ở khu vực Tây Phi và tạo ra bước ngoặt trong cuộc chiến của Burkina Faso chống lại các phần tử hồi giáo cực đoan, vốn đã khiến hàng nghìn binh sĩ thiệt mạng và buộc hàng triệu người dân phải rời khỏi nơi cư trú.

Theo chính quyền của ông Traore, các sĩ quan quân đội ban đầu đã ủng hộ Damiba sau khi ông này tiến hành cuộc đảo chính quân sự vào tháng 1 với lời hứa sẽ cải cách quân đội để chống lại các phần từ hồi giáo cực đoan. Nhưng sự kiên nhẫn của những người này đã cạn dần khi Tổng thống Damiba từ chối thực hiện các cam kết của mình.

Trong khi đó, các cuộc tấn công của những phần tử Hồi giáo cực đoan ngày càng trở nên nghiêm trọng. Vào tuần trước, một cuộc tấn công của các phần tử cực đoan ở miền Bắc Burkina Faso đã khiến 11 binh sĩ thiệt mạng.

Trong khi một số quốc gia khu vực Tây Phi và các nước phương Tây lên án cuộc đảo chính của đại úy Traore, Nga đã bày tỏ sự ủng hộ với chính quyền mới của quốc gia này.

"Chúng tôi chào đón và ủng hộ chính quyền mới của đại úy Traore", ông Yevgeny Prigozhin, người đứng đầu Tập đoàn quân sự Wagner, viết trong tuyên bố. Các binh lính thuộc Tập đoàn Wagner đang hoạt động tại nhiều quốc gia ở châu Phi, trong đó có Mali, nước có chung đường biên giới với Burkina Faso.

Gia tăng căng thẳng
Mối quan hệ của chính quyền mới tại Burkina Faso với Nga được dự báo sẽ làm gia tăng căng thẳng của nước này với Pháp, quốc gia đã có những sự trợ giúp về mặt quân sự cho Burkina Faso trong nhiều năm qua.

Trong thời gian gần đây, tại Burkina Faso đã xuất hiện những cuộc biểu tình chống lại những ảnh hưởng của Pháp được thực hiện bởi những người có khuynh hướng ủng hộ Nga.

Sự xuất hiện của Tập đoàn Wagner tại Mali nhằm chống các phần tử hồi giáo cực đoan thuộc tổ chức khủng bố al Qaeda và Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã chấm dứt sự hiện diện quân sự của Pháp tại quốc gia này sau một thập kỷ.Đại úy Traore vào hôm 1/10 đã kích động xu hướng chống Pháp của người dân khi cáo buộc quốc gia này đang che giấu Tổng thống Damiba tại một căn cứ quân sự ở Burkina Faso và lên kế hoạch phản công nhằm đưa ông này trở lại nắm quyền. Bộ Ngoại giao Pháp đã bác bỏ tuyên bố trên của ông Traore.

Ông Traore đang phải nhanh chóng thích nghi với vai trò mới của mình trong công tác ngoại giao với nước ngoài. Ông đã giảm nhẹ mối liên hệ giữa Tổng thống Damiba và Pháp để chấm dứt các cuộc biểu tình trên toàn quốc, đồng thời cũng tỏ ra mập mờ khi nhắc đến mối quan hệ với Nga.

"Chúng tôi có rất nhiều đối tác nước ngoài. Pháp là một đối tác như vậy. Chúng tôi không có mục tiêu chống một quốc gia cụ thể nào", ông Traore chia sẻ.

Trong vai trò mới của mình, đại úy Traore không chỉ phải giải quyết những vấn đề về mặt ngoại giao mà còn phải ổn định tình hình trong nước. Vào hôm 2/10, ông đã tham dự cuộc họp với các quan chức cấp bộ tại Burkina Faso. Cuộc họp được phát trực tiếp trên mạng.

Trong cuộc họp, các quan chức chính phủ đã đặt ra nhiều câu hỏi cho đại úy Traore liên quan đến việc đảm bảo an ninh và mở cửa lại trường học tại Burkina Faso trong những ngày sắp tới. Bên cạnh đó, những đề xuất về việc kết nối hệ thống đường sắt giữa Burkina Faso và Ghana cũng được đề cập tới.

Đại úy Traore, người đã nhiều lần phải hỏi ý kiến các cố vấn của mình, không thể giải đáp hết những thắc mắc và vấn đề được nêu ra.