Theo như thông tin từ uỷ ban Đặc biệt Hạ viện điều tra vụ bạo động Điện Capitol ngày 6 tháng 1 vào thứ 5 tống trát đ̣i đến 4 cựu cố vấn của Tổng thống tiền nhiệm Donald Trump, trong đó có cựu Đổng lư Toà Bạch Ốc Mark Meadows và cựu Chiến lược gia Steve Bannon.
Từ trái, hàng trên là Steve Bannon, Mark Meadows; hàng dưới là Kashyap Patel và Dan Scavino. (Getty Images / Wikipedia)
Ủy ban điều tra cuộc nổi loạn tại Quốc Hội ngày 6 tháng Giêng đă công bố những trát ṭa đầu tiên, yêu cầu bốn người thân cận của cựu Tổng Thống Donald Trump phải cung cấp những tài liệu lưu trữ và phải tŕnh diện để điều trần trước Hạ Viện. Bốn người này đă từng liên lạc với ông Trump trước và trong lúc đang xảy ra cuộc tấn công vào ṭa nhà Quốc Hội.
Chủ Tịch của Ủy Ban Điều Tra Biến Cố 6/1 là Dân Biểu Bennie Thompson thuộc đảng Dân Chủ và từ tiểu bang Mississippi. Vào ngày thứ Năm ông Bennie Thompson đă thông báo trát ṭa đối với ông Mark Meadows, cựu Chánh Văn Pḥng Tổng Thống; ông Dan Scavino, cựu Phó Trưởng Pḥng Truyền Thông Ṭa Bạch Ốc; ông Kashyap Patel, cựu viên chức Bộ Quốc Pḥng người Mỹ gốc Ấn Độ; và ông Steve Bannon, cựu cố vấn cao cấp của ông Trump. Bốn người này đều là những cố vấn rất trung thành với ông Trump, đặc biệt là ông Steve Bannon ngay từ ngày đầu nắm chính quyền của cựu Tổng Thống Trump.
Chủ Tịch Ủy Ban Bennie Thompson viết trong trát ṭa dành cho bốn cựu viên chức rằng ủy ban muốn điều tra “những dữ kiện, những t́nh huống, và những nguyên nhân” đưa đến cuộc tấn công vào Quốc Hội. Ông Thompson yêu cầu bốn cựu viên chức phải cung cấp những tài liệu và phải điều trần trước ủy ban vào giữa tháng 10.
Ủy Ban Điều Tra Biến Cố 6/1 gồm Chủ Tịch Bennie Thompson và sáu Dân Biểu Dân Chủ thuộc phe đa số tại Hạ Viện là bà Zoe Lofgren (California), Adam Schiff (California), Pete Aguilar (California), Stephanie Murphy (nữ Dân Biểu Mỹ gốc Việt từ Florida), Jamie Raskin (Maryland), và bà Elaine Luria (Virginia).
Về phía Cộng Ḥa có bà Liz Cheney từ Wyoming, giữ chức Phó Ủy Ban, và ông Adam Kinzinger từ Illinois. Phe thiểu số c̣n bốn ghế trống nhưng không có dân biểu Cộng Ḥa nào muốn nhận.
Ủy Ban đă được thành lập trong mùa hè vừa qua và nay bắt đầu cuộc điều tra với giai đoạn đầu tiên là phỏng vấn những người có liên quan đến biến cố 6/1. Trong tháng Tám, Ủy Ban đă yêu cầu các cơ quan liên bang và các công ty mạng xă hội phải cung cấp hàng ngàn trang tài liệu, trước khi Ủy Ban quyết định đưa ra trát ṭa để yêu cầu các cựu viên chức phải đến điều trần.
Mục tiêu của cuộc điều tra là muốn biết tại sao những người ủng hộ cựu Tổng Thống Trump lại có thể đánh đập cảnh sát, đập bể cửa sổ và mở tung cửa để vào bên trong Quốc Hội, cản trở thủ tục chứng nhận ông Joe Biden đă đắc cử tổng thống. Ủy Ban cần biết để tránh biến cố tương tự có thể xảy ra trong tương lai.
Trong trát ṭa gởi đến bốn cựu viên chức, ông Thompson nói rằng các điều tra viên tin rằng bốn người này đă có những dữ kiện liên quan đến sự khởi đầu của cuộc nổi loạn. Chẳng hạn như trong trường hợp của cựu cố cao cấp Steve Bannon, các điều tra viên cho biết ông từng tiên đoán vào ngày 5 tháng Giêng rằng “ngày mai địa ngục sẽ vỡ tung,” và trong một lần liên lạc với ông Trump một tuần trước khi xảy ra vụ nổi loạn, ông Bannon đă khuyến khích tổng thống hăy chú ư đến ngày 6 tháng Giêng.
Cuộc nổi loạn ngày 6 tháng Giêng đă có ít nhất chín người thiệt mạng, kể cả một phụ nữ bị bắn chết bởi cảnh sát khi bà t́m cách vào bên trong đại sảnh Hạ Viện. Ba người khác ủng hộ ông Trump bị chết v́ những lư do liên quan đến sức khỏe. Hai cảnh sát viên đă tự tử sau ngày xảy ra biến cố, và một cảnh sát viên qua đời sau khi đụng độ với đám đông biểu t́nh bên ngoài Quốc Hội.
Trong mùa hè, thêm hai cảnh sát viên từng có mặt để ngăn chặn đám đông biểu t́nh đă tự tử.