Ở Việt Nam, học sinh luôn bị đặt nặng vấn đề học hành v́ thi cử. Nhiều gia đ́nh bố mẹ cũng mất ăn mất ngủ ngày con đi thi. Mức họ phí trường công và trường tư chênh nhau quá cao khiến các gia đ́nh không khỏi áp lực.
Kỳ thi tuyển vào lớp 10 hệ không chuyên tại Hà Nội diễn ra trong hai ngày 2 - 3/6 với 4 môn thi: Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh và Lịch sử. Đây là năm đầu tiên Hà Nội đưa Lịch sử vào các môn thi lớp 10.
Trong ngày thi đầu tiên, tại điểm THPT Phan Đ́nh Phùng, từ 6h sáng, một vài gia đ́nh đă đưa các sĩ tử đến trường, dù 8h các mới bắt đầu làm bài thi. Có em được bố hoặc mẹ đưa đi, cũng có những thí sinh cả bố và mẹ đưa đón. Sau khi dặn ḍ con đôi điều, dành cho con những cái ôm thật chặt cùng lời động viên, phụ huynh tản ra quán nước hoặc ra chỗ để xe chờ đợi. Nhiều phụ huynh cho biết, họ xin nghỉ làm ngày thứ hai (3/6) để đưa con đi thi v́: "Đi làm th́ làm cả năm, cả đời, con có mỗi kỳ thi quan trọng, chẳng nhẽ không xin nghỉ được vài ngày" - một phụ huynh chia sẻ.

Phụ huynh ngóng con trước cổng trường.
Trong kỳ thi tuyển sinh vào 10 năm 2019, Hà Nội có gần 86.000 thí sinh đăng kư dự thi, tuy nhiên, chỉ tiêu tuyển sinh hệ công lập là 64.400 thí sinh. Như vậy sẽ có hơn 20.000 thí sinh bị trượt công lập, điều này đồng nghĩa với việc các em sẽ phải vào các trường dân lập hoặc các trung tâm dạy nghề, trung tâm giáo dục thường xuyên...
Phần lớn phụ huynh tại điểm thi Phan Đ́nh Phùng, Chu Văn An đều rất lo lắng nếu con phải vào học tại các trường dân lập. Đối với nhiều phụ huynh, môi trường học và đào tạo tại phần lớn các trường dân lập hiện nay không thể nào bằng trường công.
Từ Thạch Bàn, Gia Lâm,chị Nguyễn Thị Phương đưa con trai đến điểm thi từ sáng sớm. Chị Phương cho biết con chị phải chuẩn bị rất kỹ lưỡng cho kỳ thi. Ngoài học trên trường, con chị Phương c̣n phải học thêm ở nhiều nơi. Một ngày của cậu bắt đầu từ 7 giờ sáng cho tới 11 giờ đêm, tất cả đều xoay quanh việc học.
Con trai chị Phương đăng kư nguyện vọng 1 vào THPT Phan Đ́nh Phùng, nguyện vọng 2 vào THPT Tây Hồ. Cả gia đ́nh chị luôn hy vọng con có thể đỗ vào một trong hai trường công trên, thay v́ phải vào học ở dân lập.
"Bất khả kháng lắm mới phải cho con vào học dân lập v́ môi trường học không tốt, học phí lại cao ngất ngưởng mà gia đ́nh tôi th́ không thể chi trả hết được". Đặc biệt, việc vào dân lập cũng ảnh hưởng đến khả năng đậu đại học của con sau này, chị Phương bộc bạch.

Phụ huynh chờ đợi con ngoài pḥng thi. Ảnh: Duy Anh.
Cùng nỗi lo với chị Phương, chị Phạm Thị Kim Anh (Thành Công, Quận Ba Đ́nh) cũng bày tỏ mong muốn con đỗ vào trường công lập hoặc trường chuyên. Chị Kim Anh khẳng định từ trước đến nay chị chưa từng muốn cho con vào dân lập - môi trường theo chị là tập trung nhiều học sinh kém, khó có cơ hội cho con phát triển tốt.
"Nhiều khi mở mắt thấy 1 giờ sáng rồi mà con vẫn đang học, mẹ giục đi ngủ nhưng con lại xin học tiếp. Thấy con lo lắng nên mẹ cũng chỉ dám động viên con", chị Kim Anh kể.
Ngoài chất lượng đào tạo, nhiều phụ huynh c̣n ám ảnh với mức học phí ở các trường dân lập.
Cụ thể, THPT FPT thu học phí 5 triệu đồng/ tháng (chưa kể phụ phí); THCS&THPT Nguyễn Siêu có mức học phí cho chương tŕnh chất lượng cao là 4,5 triệu đồng/tháng, chương tŕnh Song ngữ quốc tế Cambridge A Level là 16 triệu mỗi tháng; trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm có mức học phí dao động từ 5 triệu - 12 triệu đồng/ tháng... Trong khi mức thu học phí các trường công lập trên địa bàn thành phố trong năm 2018 chỉ 155.000 đồng/ tháng.
Đưa con vào pḥng thi từ 6h15 sáng để con vũng tâm lư, có thời gian ôn thêm bài, hai vợ chồng chị Nguyễn Thị Nhung (Bốt Hàng Đậu, Ba Đ́nh) đứng bên ngoài chờ con. Nhà chỉ cách trường 5 phút đi bộ nhưng vợ chồng chị vẫn quyết chờ con, thay v́ về nhà.
"Về nhà cũng thế rồi lại đứng ngồi không yên, vợ chồng tôi thà đứng ngoài đợi con c̣n đỡ lo. Hơn nữa, khi con ra pḥng thi mà không thấy bố mẹ đứng bên ngoài đợi cũng tủi thân lắm, con đi thi vất vả chứ chờ đợi bên ngoài có là ǵ đâu", chị Nhung tâm sự.
Phụ huynh này cũng chia sẻ, nhiều gia đ́nh quen biết đă mua hồ sơ ở các trường dân lập để pḥng xa, nhưng gia đ́nh chị Nhung không mua v́ tin ở con. Tuy nhiên nếu phải học dân lập, chị Nhung cũng quyết lựa chọn các trường dân lập chất lượng như Lương Thế Vinh, Tạ Quang Bửu....
Cách điểm thi THPT Phan Đ́nh Phùng không xa, tại THPT Yên Ḥa (Cầu Giấy), chị Kim Thoa (Huỳnh Thúc Kháng, Hà Nội) cũng bày tỏ sự lo lắng nếu con phải học tại trường dân lập.
Sát nhà chị Thoa có trường cấp 3 dân lập Phan Huy Chú, theo chị chia sẻ, trường dân lập này dự kiến thu khoảng 45 triệu học phí/ năm, cộng với bán trú hoặc ăn tại trường, tổng chi phí cũng phải trên 50 triệu.
"Tôi nói thật, nếu có điều kiện th́ tôi cũng cho con vào đấy bởi trường ngay sát nhà, môi trường học như nước ngoài, nói chung là có tiếng, đảm bảo đầu ra, nhưng học phí cao quá, gia đ́nh không thể lo liệu nổi", chị Thoa nói. Vị phụ huynh này cũng cho biết, mức học phí tầm 2 - 2,5 triệu đồng/ tháng th́ ổn, c̣n đắt quá th́ nhiều gia đ́nh b́nh thường không thể lo liệu nổi.
Cùng suy nghĩ với các bậc phụ huynh, nhiều học sinh thi vào 10 cũng lo lắng nếu bản thân bị trượt công lập.
Em Hoàng Đức Cường, học sinh THCS Trung Sơn Trầm (Sơn Tây) cho biết mong muốn của em là phải đỗ vào trường cấp 3 chuyên Sơn Tây hoặc một trường công lập bởi đó là điều kiện tốt để em có thể phát triển bản thân, cũng như hỗ trợ cho việc ôn thi vào đại học sau này.
"Em không dám tưởng tượng nếu trượt cấp 3 mà phải vào học dân lập sẽ ra sao, thật sự là ác mộng với bản thân em", nam sinh chia sẻ.