Theo như cả ông Trump và ông Pence dường như đều đang đặt nền móng cho cuộc tranh cử tổng thống vào năm 2024. Đặc biệt, ông Trump lộ rõ ý định của mình hôm 26/7 khi nói ông “có thể phải làm lại điều đó” trước một nhóm cựu quan chức Nhà Trắng và cựu thành viên nội các, khiến sự cạnh tranh ngày càng gia tăng giữa cựu Tổng thống Donald Trump và cựu Phó tổng thống Mike Pence được thể hiện rõ nét hôm 26/7, khi cả 2 có bài phát biểu đối đầu ở Washington.
Vài giờ sau khi ông Mike Pence - cựu cấp phó và là đối thủ chính tiềm năng của ông Trump trong cuộc tranh cử năm 2024 - có bài phát biểu vạch ra "lộ trình cho các nhà lãnh đạo bảo thủ", ông Trump cũng có buổi thảo luận cùng người ủng hộ về “những gì tổng thống tiếp theo của đảng Cộng hòa nên làm”.
Ông Trump, trong lần đầu tiên trở lại Washington hôm 26/7 kể từ khi rời khỏi Nhà Trắng 18 tháng trước, lặp lại những cáo buộc gian lận bầu cử sai lầm gây ra cuộc bạo loạn ở Điện Capitol vào ngày 6/1. Trong khi đó, ông Pence, trong một bài phát biểu riêng, đã kêu gọi đảng bước tiếp sau thất bại của ông Trump, theo AP.
Quá khứ và tương lai
Cả ông Trump và ông Pence dường như đều đang đặt nền móng cho cuộc tranh cử tổng thống vào năm 2024. Đặc biệt, ông Trump lộ rõ ý định của mình hôm 26/7 khi nói ông “có thể phải làm lại điều đó” trước một nhóm cựu quan chức Nhà Trắng và cựu thành viên nội các, những người đang soạn thảo chương trình nghị sự cho một chính quyền Trump thứ hai.
Một trong những chia rẽ rõ rệt nhất giữa ông Trump và ông Pence là về cách tiếp cận cuộc bầu cử.
“Đó là một thảm họa, cuộc bầu cử đó”, ông Trump lặp lại cáo buộc về một cuộc bầu cử gian lận trước những người ủng hộ tại hội nghị America First (tạm dịch: nước Mỹ trên hết), diễn ra cách Nhà Trắng hơn 1,5 km.
Ông Trump phát biểu tại hội nghị America First ở Washington hôm 26/7. Ảnh: Reuters.
Các quan chức bầu cử liên bang, tiểu bang và thậm chí bộ trưởng Tư pháp dưới thời ông Trump đều đã khẳng định rằng không có bằng chứng đáng tin cậy cho thấy cuộc bầu cử năm 2020 là gian lận. Cáo buộc của ông Trump cũng bị các tòa án, bao gồm những thẩm phán mà ông bổ nhiệm, bác bỏ hoàn toàn.
Cựu tổng thống hôm 26/7 đồng thời tố cáo cuộc điều tra của ủy ban hạ viện về vụ bạo loạn ngày 6/1 tại Điện Capitol là “tấn công chính trị" nhắm vào ông.
"Nếu tôi từ bỏ niềm tin của mình, nếu tôi đồng ý giữ im lặng, nếu tôi ở nhà và thả lỏng, những nỗ lực chống lại Donald Trump sẽ dừng lại ngay lập tức. Nhưng đó không phải là điều tôi sẽ làm”, ông nói.
"Họ thực sự muốn gây rối để tôi không thể quay trở lại làm việc cho mọi người, nhưng tôi không nghĩ điều đó sẽ thành công”, ông nhấn mạnh, hô hào khán giả hô vang “Thêm 4 năm”.
Trước đó vài giờ, phát biểu trước một nhóm sinh viên bảo thủ tại Young America’s Foundation, ông Pence nói: "Một số người có thể chọn bám vào quá khứ, nhưng các cuộc bầu cử luôn hướng đến tương lai”.
Ông cũng khéo léo đề cập đến sai lầm của ông Trump mà không hề nhắc đến tên cấp trên cũ của mình: "Chúng ta luôn phải điều chỉnh con tàu của mình đi đúng hướng khi lãnh đạo của chúng ta chệch hướng".
Ông nhấn mạnh thêm nhiều lần rằng các cuộc bầu cử phải hướng về tương lai, không phải quá khứ.
“Tôi thực sự tin rằng các cuộc bầu cử hướng về tương lai, và đó là điều hoàn toàn cần thiết vào thời điểm mà rất nhiều người Mỹ đang bị tổn thương và rất nhiều gia đình đang gặp khó khăn. Chúng ta không thể nhường chỗ cho sự cám dỗ của việc bám vào quá khứ”, ông nói.
Cũ và mới
Trong bài phát biểu hôm 26/7, ông Trump cũng nói rằng sự sống còn của nước Mỹ đang bị đe dọa. Bài phát biểu kéo dài 90 phút của ông Trump lặp lại nhiều chủ đề trong chiến dịch năm 2016 của ông, bao gồm vấn đề nhập cư bất hợp pháp và tội phạm.
Cựu tổng thống đã vẽ nên một bức tranh đen tối về một quốc gia đang suy tàn và đang có nguy cơ gia tăng tội phạm, đổ lỗi của chính quyền Tổng thống Joe Biden. Trong số các đề xuất của mình, ông kêu gọi xử tử tội phạm ma túy, đưa những người vô gia cư đến các lều trại ở ngoại ô các thành phố, và mở rộng bức tường biên giới phía nam của đất nước.
Trong khi đó, Pence, từng là phó tổng thống trung thành của ông Trump, không đề cập đến chương trình nghị sự “Nước Mỹ trên hết” như chính quyền trước đây ông phục vụ, mà giới thiệu “Chương trình nghị sự Tự do” của riêng mình, trình bày một tầm nhìn mới cho đảng.
Ông Pence phát biểu tại hội nghị của Young America’s Foundation sáng 26/7. Ảnh: AP.
Ông hy vọng đó sẽ là một "ngọn hải đăng giúp người Mỹ đi qua những vùng biển dập dềnh này", nhấn mạnh đến cơ hội kinh tế.
Ông Pence cũng đã dành những tháng gần đây để quảng bá về chính sách của mình, đi đến các bang bỏ phiếu sớm và viết một cuốn sách mà nhà xuất bản Simon & Schuster công bố 26/7 rằng sẽ có tựa đề “So Help Me God” (tạm dịch: Xin Chúa hãy giúp) và được xuất bản vào tháng 11.
Nhà xuất bản cho biết cuốn sách một phần sẽ thuật lại cách mà “cựu Tổng thống Trump cắt đứt mối quan hệ giữa họ vào ngày 6/1/2021, khi ông Pence giữ lời thề với hiến pháp”.
Ông Trump, trong khi đó, đã dành phần lớn thời gian của mình kể từ khi rời nhiệm sở để lan truyền những lời nói dối về gian lận bầu cử, làm nhiều cách để cố lật ngược chiến thắng của ông Biden ngay cả khi không có phương tiện pháp lý nào để chứng minh các cáo buộc.
Đông đảo và khiêm tốn
Ông Pence và nhiều ứng cử viên đảng Cộng hòa tiềm năng khác ngày cứng rắn trong việc sẵn sàng đối đầu với người có thế lực ủng hộ lớn nhất trong đảng Cộng hòa.
Một số quan chức cũ của Nhà Trắng cũng đã vận động cho các ứng cử viên đối thủ với những người mà ông Trump ủng hộ ở Arizona hôm 22/7. Trong khi đó, cựu Chánh văn phòng của ông Pence, Marc Short, gần đây đã làm chứng trước một bồi thẩm đoàn liên bang điều tra vụ tấn công vào Điện Capitol.
Ông Short có mặt tại Điện Capitol hôm 6/1/2021, khi ông Pence chạy trốn khỏi một đám đông bạo loạn giận dữ kêu gọi treo cổ mình. Ông Pence là người chủ trì việc kiểm phiếu đại cử tri tại Điện Capitol vào ngày 6/1.
Ông Pence kể từ đó vẫn giữ vững lập trường. Ông từng nói với Hiệp hội Liên bang bảo thủ vào tháng 2 rằng ông Trump đã "sai" khi khẳng định ông có thể lật ngược kết quả, kể cả điều đó đồng nghĩa với việc cựu phó tổng thống phải chống lại cấp trên cũ và sẽ phải đối mặt với cơn thịnh nộ của người ủng hộ ông Trump.
"Tôi không có quyền lật ngược kết quả bầu cử. Quyền quyết định ai sẽ là tổng thống thuộc về người dân Mỹ và chỉ người dân Mỹ", ông nói vào thời điểm đó.
Các cuộc thăm dò cho thấy ông Trump cho đến nay vẫn là lựa chọn hàng đầu của các cử tri trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa, trong khi ông Pence bị bỏ xa.
Trong cùng ngày 26/7, ông Trump phát biểu trước hàng trăm người ủng hộ, gồm các nghị sĩ và quan chức cũ của Nhà Trắng, trong khi ông Pence phát biểu trước một nhóm sinh viên khiêm tốn hơn về số lượng. Ảnh: Reuters/AFP.
Theo một cuộc thăm dò gần đây của NPR, PBS NewsHour và Marist, dù phần lớn người Mỹ đổ lỗi cho ông Trump về sự kiện 6/1 (57%), chỉ có 18% đảng viên Cộng hòa cho rằng cựu tổng thống là người đáng trách.
Sự tương phản đó cũng được thể hiện rõ hôm 26/7 khi ông Trump phát biểu trước hàng trăm người ủng hộ tập trung tại hội nghị kéo dài 2 ngày ở Viện Chính sách America First. Sự kiện dường như là một cuộc đoàn tụ của những quan chức cũ dưới thời ông Trump, nhưng không có ông Pence.
Ông Pence, trong khi đó, nhận được sự chào đón thân thiện, nhưng ít hoành tráng hơn từ các sinh viên.
Trong phần hỏi đáp tại Young America Foundation vào sáng 26/7, ông Pence được một sinh viên hỏi rằng liệu sự chia rẽ ngày càng tăng giữa ông và ông Trump có tác động sâu đến các phong trào bảo thủ hay không.
Pence phủ nhận, nói rằng ông "không thể tự hào hơn về thành tích của chính quyền Trump - Pence”. “Tôi sẽ luôn biết ơn vì có cơ hội được làm phó tổng thống. Tôi không nghĩ hoạt động của chúng ta đang bị chia rẽ”.
Ông Pence cũng phủ nhận việc cả hai chú ý đến những vấn đề khác nhau, nhưng thừa nhận ông đặt trọng tâm khác với ông Trump.
