Đặc nhiệm là đội quân tinh nhuệ nhất trong quân đội ở tất cả các quốc gia. Trước khi có sự hiện diện chính thức của lực lượng quân đôi Nga tại Syria thì lực lượng đặc nhiệm Nga có mặt. Họ hoạt động như thế nào tại Syria?
Đặc nhiệm không chỉ thực hiện nhiệm vụ dẫn đường, chỉ thị mục tiêu cho không quân chiến thuật và tên lửa hành trình, mà còn trực tiếp chiến đấu với lực lượng khủng bố IS và Al-Qaeda Syria.
Đặc nhiệm Nga trong chiến dịch giải phóng thành cổ Palmyra lần 2 - ảnh minh họa South Front
Tháng 08.2017, Bộ trưởng Quốc phòng Nga, tướng Sergey Shoygu đã trao những huân huy chương và những phần thưởng cao quý cho quân nhân lực lượng đặc nhiệm. Một đơn vị đặc nhiệm thực hiện thành công một trận đánh chống lại IS, ngăn chặn cuộc tấn công và đánh bại hàng trăm tay súng khủng bố.
Cách đây không lâu, lực lượng đặc nhiệm đã đột phá vòng vây của các tay súng khủng bố Hay’at Tahrir Al-Sham (Al-Qaeda Syria) mở hành lang an toàn cho một đơn vị quân cảnh Nga cùng binh sĩ Syria rút lui khỏi vòng vây kẻ thù.
Izvestiya đã thực hiện cuộc phỏng vấn một thành viên lực lượng đặc nhiệm Nga (Spesnaz) về nhưng kinh nghiệm chiến đấu trên chiến trường Syria.
Nhận xét về các lực lượng khủng bố (IS, Al-Qaeda Syria), thành viên Spesnaz cho biết: Các binh sĩ đặc nhiệm Nga tham gia nhiều chuyến công tác, mỗi chuyến công tác lại thấy có sự thay đổi trong các lực lượng khủng bố (IS, Al-Qaeda Syria). Sau mỗi chuyến công tác, kẻ thù lại khác đi rất nhiều. Tình huống chiến trường thay đổi liên tục.
Ví dụ, lực lượng khủng bố hiện nay có rất nhiều thiết bị nhìn đêm. Các nhóm khủng bố có ống nhòm NVD và kính ngắm đêm (Cyclops). Các tay súng khủng bố cũng có cả kính tầm nhiệt. Trước đây, lực lượng khủng bố không có các loại thiết bị này. Đặc nhiệm Nga thu được một số thiết bị nhìn đêm NVD “Pulsar”, được sản xuất từ Belarus. Đây là những thiết bị nhìn đêm khá tốt và giá rẻ, chế tạo từ những chi tiết, bộ phận được sản xuất ở Trung Quốc. Lực lượng khủng bố cũng có những thiết bị nhìn đêm 'Pulsar' tầm xa.
Theo đánh giá của thành viên Spesnaz Nga, các tay súng thánh chiến không sử dụng thành thạo các thiết bị nhìn đêm, có thể do nhu cầu thực tế chiến trường khiến các tay súng khủng bố được trang bị khẩn cấp và không qua huấn luyện. Ví dụ khi sử dụng kính ngắm đêm, các tay súng khủng bố có xu hướng bỏ qua quỹ đạo đường đạn. Viên đạn bay không thẳng như tia laser mà bay cầu vồng, để trúng mục tiêu, người sử dụng kính ngắm đêm phải chỉnh súng và đường bắn. Tuy nhiên, các tay súng khủng bố không làm điều đó, nên đường đạn thường không chính xác.
Các tay súng khủng bố cũng không sử dụng kính nhìn đêm NVD thường xuyên khi canh gác, chúng thường chỉ sử dụng lúc đầu, rồi sau đó bỏ qua và chỉ chú ý lắng nghe động tĩnh trong khu vực. Lực lượng thánh chiến có lợi thế quen với tiếng động trên địa bàn, những có thể sẽ bỏ qua những gì diễn ra xung quanh.
Mặc dù vậy, trên thực tế là các nhóm khủng bố có kính nhìn đêm NVD, kính ngắm đêm và thiết bị nhìn đêm tầm nhiệt. Điều đó khiến các quân nhân đặc nhiệm Nga khi tiếp cận mục tiêu ban đêm phải hết sức cẩn thận. Tính toán chi tiết các hoạt động cơ động trên chiến trường, luôn quan sát từng cử động của các tay súng canh gác.
Trả lời câu hỏi của Izvestiya về máy bay không người lái của lực lượng khủng bố, thành viên lực lượng Spesnaz Nga cho biết:
Các tổ chức khủng bố ở Syria có rất nhiều UAV, thông thường là máy bay không người lái tự chế. Các nhóm khủng bố được các nhà tài trợ cung cấp động cơ, hệ thống điều khiển - kiểm soát cùng các bộ phận khác bằng cách mua qua mạng Internet. Các nhóm chiến binh tự lắp ráp và khai thác sử dụng nhờ các bản hướng dẫn. Khủng bố cũng sử dụng các quadcopters (UAV trực thăng 4 cánh quạt). Những chiếc UAV thương mại dân sự và quadcopter được các nhóm khủng bố sử dụng rất hiệu quả trên chiến trường Syria.
Anh kể lại: “chúng tôi đã nhìn thấy một quadrocopter Phantom với một móc gắn phía dưới. Các tay súng khủng bố treo vũ khí nổ tự chế (IED) trên móc. IED được lắp một bộ phận kích nổ từ xa, có chân dựng đứng và được ngụy trang bằng những cành lá nhỏ. Chiếc UAV Phantom bí mật mang vũ khí nổ tự chế IED đến một vị trí gần đường quốc lộ. Nhóm chiến binh sẽ kích nổ IED từ xa khi đơn vị quân đội Syria hành quân hoặc xe ô tô đi qua. Quả mìn tự chế đủ mạnh để thổi bay một bánh xe tải”.
Các thành viên Spesnaz cũng đã thấy những UAV quadcopters mang bom tự chế. Đó là những cái ống thép hoặc nhựa nhỏ, nhồi thuốc nổ và những mảnh sắt vụn sát thương, gắn thêm các cánh ổn định cắt ra từ những miếng nhựa. Quả bom nhỏ được gắn kíp chạm nổ. Chiếc UAV quadcopter bay gần như không có tiếng động. Khủng bố sẽ cho UAV bay tiếp cận khu vực tập trung binh sĩ Syria và thả bom. Bất cứ ai trong bán kính 5 mét đều bị thương nặng.
Anh cho biết, các tay súng khủng bố hiểu rất rõ tầm quan trọng của các máy bay không người lái. Chúng luôn tìm mọi cách bắn hạ các UAV của quân đội Nga và Syria. Một trong những nhóm đặc nhiệm Nga bị mất một quadcopter, chiếc UAV bị một tay súng IS bắn hạ bằng súng bắn tỉa SVD Glagunov.
Ngoài những nhiệm vụ phát hiện mục tiêu và dẫn đường cho hỏa lực của không quân và tên lửa. Lực lượng đặc nhiệm Nga thường xuyên tiến hành các cuộc tiến công sâu trong chiến tuyến của lực lượng khủng bố, tiêu diệt các mục tiêu có tầm quan trọng. Các đơn vị đặc nhiệm Nga thường nỗ lực tìm các điểm yếu, những địa điểm mà kẻ thù phòng ngự mỏng, ít nghi ngờ về khả năng bị tấn công để gây ra những tổn thất nặng nề nhất. Lực lượng đặc nhiệm thường hành quân sâu vào khu vực đối phương kiểm soát, tấn công các vị trí xung yếu vào ban đêm.
Địa hình bán sa mạc trên chiến trường Syria như trên sao Hỏa. Có nhiều vết nứt trên mặt đất, đồi gò và núi đá nhỏ ở khắp mọi nơi. Những gò đất cao 2 hoặc 3 mét, kéo dài từ 500 m đến 1 km. Những góc cong của dải gò đất khiến cho việc định hướng ban đêm rất khó khăn. Trong địa hình trống trải và mấp mô như vậy, phát hiện mục tiêu thực sự phức tạp, các viên đá bị nung nóng ban ngày, qua kính nhìn đêm có thế khá giống đầu người hoặc các bộ phận khác trên cơ thể con người.
Thành viên Spesnaz Nga kể về một trận đánh luồn sâu tiêu diệt một nhóm khủng bố. Đơn vị của anh nhận nhiệm vụ tiêu diệt một nhóm khủng bố quan trọng nằm sâu sau chiến tuyến.
Các tay súng IS co cụm tại một địa điểm trong vùng kiểm soát của IS, gần đó có một tòa nhà, đã bị các tay súng khủng bố đặt bom phá hủy. Nhưng trèo lên phần còn lại của mái nhà có thể quan sát được khu vực trú quân của khủng bố. Nhiệm vụ đặt ra là bí mật chiếm lĩnh ngôi nhà và tấn công tiêu diệt địch
Muốn tiếp cận ngôi nhà, các binh sĩ đặc nhiệm phải vượt qua một con đường đất rộng 1,5 mét trống trải, rất dễ bị phát hiện. Các tay súng khủng bố đặt một khẩu súng máy hạng nặng trên một ngã tư, không xa vị trí tập kết của nhóm đặc nhiệm.
Các binh sĩ Nga phải đợi thời cơ thuận lợi và liên tục quan sát đối phương, khi thấy các tay súng khủng bố mất cảnh giác, họ lập tức nhanh chóng vượt qua đoạn đường trống. Sau đó nhóm đặc nhiệm Nga tiếp cận ngôi nhà, chiếm lĩnh vị trí và đồng loạt khai hỏa.
Nhóm khủng bố, trong đó có một chỉ huy chiến trường không chờ đợi một cuộc tấn công như vậy, đặc biệt với mật độ hỏa lực dầy đặc và tập trung. Phân đội đặc nhiệm tiêu diệt được một số mục tiêu trước khi các tay súng khủng bố hiểu được chuyện gì đang diễn ra. Lúc đầu, các tay súng hoảng loạn và không biết hỏa lực bắn ra từ đâu do các binh sĩ đặc nhiệm Nga sử dụng súng lắp ống giảm thanh.
Nhưng sau đó các tay súng khủng bố bình tĩnh trở lại, một nhóm chiến binh khác đổ đến tiếp viện, các tay súng khủng bố củng cố lại đội hình và bắt đầu bắn trả vào tòa nhà mà đặc nhiệm Nga đang phục kích, cố gắng san phẳng tòa nhà bằng hỏa lực mạnh của các loại vũ khí. Chiến binh khủng bố hiểu rằng, tòa nhà đổ nát là chỗ thích hợp nhất để tấn công, hơn nữa nhóm chiến binh có sử dụng thiết bị nhìn đêm.
IS đã cố gắng triển khai một mũi vu hồi bao vây nhóm đặc nhiệm, chế áp bằng hỏa lực súng phòng không 23 mm trên xe bán tải. Một vài chiến binh táo bạo tiến công trực diện, cơ động di chuyển sau những gò đá. Những tay súng này tiến đến trận địa của đặc nhiệm Nga khoảng gần 100 mét thì bị tiêu diệt.
Đặc nhiệm Nga quyết định rút lui, nhưng khẩu súng máy hạng nặng trên ngã tư bắn chặn, ngăn cản các quân nhân Nga vượt qua đoạn đường trống trải. Không có thời gian chờ đợi, phân đội đặc nhiệm Nga rút lui dọc theo con đường. Điểm yếu của IS là xả đạn liên tục, khi các tay súng khủng bố nạp lại băng đạn mới sau khi bắn hết, nhóm đặc nhiệm Nga vọt tiến qua bãi trống và biến mất trong màn đêm theo lộ trình đã định.
Theo thành viên lực lượng Spesnaz Nga, chi sau mấy ngày, đơn vị anh lại có kế hoạch tiến công kẻ thù ở một khu vực khác. Rút kinh nghiệm trận đánh trước, nhóm đặc nhiệm trinh sát kỹ thực địa sau khi đã nghiên cứu chi tiết bản đồ và các bức không ảnh, áp dụng triệt để kinh nghiệm của trận đánh trước.
Nhận thức được một thực tế là lực lượng khủng bố có hỏa lực rất mạnh, nhóm đặc nhiệm quyết định mang thêm vũ khí có uy lực hơn: súng phóng lựu chống tăng cùng với vũ khí tùy thân: súng tiểu liên, súng máy PKMS và súng bắn tỉa.
Địa bàn trận đánh tương đối xa, để tiếp cận mục tiêu cần phải hành quân vài giờ, và nhóm đặc nhiệm cơ động rất cẩn thận, triệt để lợi dụng địa hình địa vật. Có rất nhiều trận địa IS bỏ hoang trên đường hành quân. Lều bạt và đệm nằm vẫn để lại.
Nhóm đặc nhiệm phải kiểm tra các trận địa này, vì có thể là các trạm tiền tiêu hoặc các trận địa phục kích. Có nhiều vật dụng vất bỏ trong bụi cây, bãi cỏ, lon đựng thức ăn, nước uống và băng đạn. Các binh sĩ đặc nhiệm Nga phải cẩn thận tránh không giẫm lên, có thể có mìn hoặc phát ra tiếng ồn.
Phân đội đặc nhiệm tiếp cận mục tiêu muộn hơn thời gian dự kiến. Trời sắp sáng buộc các binh sĩ Nga phải hành động nhanh và quyết liệt. Thành viên đặc nhiệm triển khai đội hình chiến đấu, chiếm lĩnh vị trí hỏa lực, nghiên cứu tình hình địch, số lượng các tay súng, vũ khí trang bị và theo mệnh lệnh tổ chức tấn công.
Một mục tiêu được quan tâm là một tòa nhà đặc biệt, một ngôi nhà có tập trung lực lượng bảo vệ mục tiêu. Các tay súng khủng bố đi vào tòa nhà nghỉ ngơi, ăn uống và chuẩn bị nhận nhiệm vụ canh gác. Đây chính xác là mục tiêu mà đội đặc nhiệm phải tiêu diệt. Khủng bố nghĩ rằng chúng an toàn trong ngôi nhà và không nghĩ rằng sẽ bị tấn công. Lực lượng đặc nhiệm Nga chờ đợi cho đến khi có nhiều chiến binh đi vào bên trong, có thể tham gia một cuộc họp giao nhiệm vụ.
Ngay lập tức, các thành viện đặc nhiệm tấn công mục tiêu bằng súng phóng lựu chống tăng, tòa nhà nổ tung, một số tay súng khủng bố bị sức ép bắn ra khỏi tòa nhà. Hỏa lực súng bắn thẳng tiêu diệt nốt những tay súng khủng bố, hoảng loạn chạy ra khỏi vụ nổ. Trong vụ tập kích này, đặc nhiệm Nga diệt 4 chỉ huy chiến trường quan trọng và một vài chục tay súng.
Sử dụng súng phóng lựu, nhóm đặc nhiệm Nga bộc lộ vị trí, lập tức lực lượng khủng bố dội mưa đạn vào trận địa của đặc nhiệm. Các xạ thủ súng máy kẻ thù cơ động theo những tuyến đường định trước, bắn xả vào đặc nhiệm Nga với mật độ hỏa lực dày đặc. Đạn bay nóng bỏng trên đầu và xung quanh những người lính Nga.
Các thành viên đặc nhiệm Nga rút lui theo chiến thuật che lửa. Một binh sĩ bắn chế áp, người tiếp theo cơ động chiếm vị trí hỏa lực và lại bắn che cho các binh sĩ tuyến trước rút lui và thay băng đạn. Những tay súng khủng bố cũng rất thiện chiến, chúng vừa bắn vừa cơ động di chuyển vị trí, lợi dụng địa hình địa vật che chắn. Nhờ hỏa lực mạnh, các binh sĩ Nga an toàn thoát khỏi lưới lửa truy đuổi.
Theo thành viên đặc nhiệm Nga: cần phải thừa nhận năng lực tác chiến của các tay súng khủng bố, chúng cơ động nhanh và lợi dụng địa hình tốt. Trong giờ phút cuối cùng của trận đánh, khi các binh sĩ Nga sắp biến vào địa hình đồi gò trong bóng tối thì một tay súng khủng bố xuất hiện ngay trước mặt. Nhưng người chỉ huy đặc nhiệm Nga có khả năng xạ kích rất nhanh, khi cả hai cùng gương súng thì sĩ quan đặc nhiệm bắn trước, hạ tức khắc tay súng khủng bố. Các binh sĩ Nga kịp thời rút vào màn đêm trước khi chiến binh khủng bố cắt đứt đường rút.
Theo quân nhân Spesnaz, lực lượng đặc nhiệm Nga thường xuyên có những cuộc tập kích tương tự, tiêu diệt những phần tử nguy hiểm, có vị trí quan trọng của các nhóm chiến binh khủng bố.
Lực lượng đặc nhiệm Nga cũng thường phải liên kết phối hợp với các đơn vị quân đội Syria. Khi thực hiện nhiệm vụ, các sĩ quan chỉ huy Nga phải có cuộc gặp với các sĩ quan chỉ huy Syria.
Các lực lượng vũ trang Syria cũng rất khác nhau, nhiều khi chỉ có trong các cuộc họp để thảo luận về một cuộc tấn công, những sĩ quan chỉ huy Syria, cùng chiến đấu trên một chiến trường mới gặp mặt và làm quen với nhau. Các sĩ quan đặc nhiệm Nga sẽ phải giới thiệu một phần nhiệm vụ đặt ra, để xuất phương án phối hợp giữa các bên, thống nhất ký tín hiệu nhận biết địch ta, hỏa lực hỗ trợ khi trận đánh diễn ra và phương thức chi viện.
Trong các trận đánh luồn sâu, đặc nhiệm Nga phải đưa binh sĩ thông tin liên lạc các đơn vị quân đội Syria đi cùng và thống nhất kỹ phương án chiến đấu, để các đơn vị quân đội Syria không tấn công vào đặc nhiệm Nga hoặc cắt đường rút lui không chủ ý. Trong tình huống cho phép, một thành viên đặc nhiệm sẽ có mặt trong sở chỉ huy của quân đội Syria để liên kết phối hợp.
Theo thành viên Spesnaz, sĩ quan binh sĩ Syria cũng rất khác nhau, nguyên nhân một phần phụ thuộc vào dân tộc, tôn giáo và địa bàn dân cư. Các binh sĩ Syria có xu hướng phục tùng một chỉ huy chiến trường – tương tự như thủ lĩnh theo khu vực và uy tín.
Có nhiều sĩ quan binh sĩ Syria rất dũng cảm, có năng lực và tinh thần chiến đấu tốt, nhưng cũng nhiều binh sĩ không được rèn luyện nên khi gặp hỏa lực mạnh của đối phương là hoảng loạn, mất tinh thần. Theo anh điều đó cũng dễ hiểu, quân nhân Nga chiến đấu ở Syria như một chuyến công tác thông thường, hoàn thành nhiệm vụ và về nhà. Nhưng các sĩ quan binh sĩ Syria đã chiến đấu 6 năm liên tục và họ luôn phải đối mặt với cái chết bất cứ lúc nào.
