Đảng Bảo thủ của Thủ tướng Anh Theresa May đã không giành được số ghế quá bán trong Quốc hội. Theo đó, Anh sẽ rơi tình trạng "Quốc hội treo". Vậy nó có ý nghĩa gì và điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Đảng Bảo thủ cần phải giành ít nhất 326 trong tổng số 650 ghế trong Quốc hội để điều hành chính phủ với đa số. Nếu không, bà May cần phải liên kết với một đảng thiểu số khác.
Quốc hội treo là gì?
Thuật ngữ này xuất phát từ “bồi thẩm đoàn treo”, khi các thành viên trong bồi thẩm đoàn không thể nhất trí về một bản án và cần phải tiến hành xét xử lại.
Nhưng trong bầu cử Anh, kết quả này không tự động buộc phải tiến hành một cuộc bầu cử mới. Thay vào đó, đảng có nhiều số ghế nhất – trong trường hợp này là Đảng Bảo thủ - sẽ phải thành lập một chính phủ liên minh với một trong số các đảng phái nhỏ hơn.
Đảng lớn thứ hai - ở đây là Đảng Lao động – cũng có thể tiến hành đàm phán để thành lập một liên minh nhằm đạt được số ghế cần thiết là 326. Nếu không đảng nào đạt được thỏa thuận, một đảng có thể thành lập một chính phủ thiểu số, nhưng sẽ gặp trở ngại khi thông qua các luật tại Quốc hội.
Một chính phủ cần được sớm thành lập ở Anh do tiến trình đàm phán Brexit giữa Chính phủ Anh và EU sẽ khởi động vào 19/6. Nếu không có một chính phủ hoạt động ổn định, đàm phán Brexit sẽ không được khởi động và sẽ bị trì hoãn.
Điều gì sẽ diễn ra tiếp theo?
Đảng Bảo thủ vừa giành được nhiều số ghế nhất, và trước tiên cần thành lập một chính phủ bằng cách liên minh với các đảng khác. Trước khi diễn ra các cuộc thương lượng, các thành viên trong Đảng sẽ trút tức giận lên bà May vì đã để mất lợi thế đa số vì một cuộc bầu cử sớm không cần thiết.
Do đó, sẽ có một số hành động chống lại bà May và các nghị sỹ sẽ kêu gọi bà từ chức.
24 giờ đầu tiên: củng cố quyền lực
Đảng có nhiều số ghế nhất sẽ cần liên hệ với các đảng khác để đạt được một thỏa thuận chia sẻ quyền lực. Điều này sẽ diễn ra trong một liên minh chính thức hoặc một thỏa thuận không chính thức, khi đó một đảng nhỏ hơn đồng ý ủng hộ đảng đối tác lớn hơn trong các cuộc bỏ phiếu quan trọng nhằm đổi lại một chính sách nào đó nhưng lại không yêu cầu chức bộ trưởng nào.
Đàm phán tích cực vào cuối tuần
Lần cuối nước Anh lâm vào tình trạng Quốc hội treo là năm 2010. Đảng Bảo thủ là đảng lớn nhất nhưng Thủ tướng đương nhiệm khi đó là ông Gordon Brown thuộc Đảng Lao động và vẫn tại vị ở phố Downing. Trong khi đó, các cuộc thương lượng diễn ra vào 2 ngày cuối tuần sau ngày bầu cử hôm thứ Năm.
Đảng Bảo thủ, với tư cách là đảng có nhiều số ghế nhất, sẽ gặp gỡ các đảng phái khác để đạt một thỏa thuận thành lập chính phủ liên minh. Vào năm 2010, Đảng Dân chủ tự do tham gia chính phủ liên minh.
Khi đó, Đảng Dân chủ tự do đều có thể chọn 1 trong hai đảng, Bảo thủ hoặc Lao động. Lần này, Đảng Dân chủ tự do mang xu hướng cánh tả hơn và luôn mạnh mẽ chống lại Brexit, và có khả năng nghiêng về Đảng Lao động.
Do đó, Đảng Bảo thủ cần tính đến phương án thực tế hơn, đó là tìm kiếm sự ủng hộ của một hoặc cả hai đảng ủng hộ nước Anh hợp nhất (unionist) ở Bắc Ireland là DUP (Liên hiệp Dân chủ) và UUP.
Theo kết quả cập nhật nhất với 649/650 ghế được công bố, Đảng Bảo thủ giành 318 ghế, Đảng Lao động có 261 ghế, Đảng Dân tộc Scotland (SNP) có 35 ghế, Đảng Dân chủ tự do có 12 ghế và DUP có 10 ghế.
Liệu ông Jeremy Corbyn có thể thành Thủ tướng?
Có khả năng Đảng Lao động sẽ đồng thời tiến hành đàm phán với các đảng cánh tả khác như Đảng Dân chủ tự do, Đảng Xanh, Đảng Dân tộc Scotland, và Đảng Lao động và Dân chủ xã hội (SDLP).
Đảng Dân chủ tự do và SNP, hai đảng có khuynh hướng chống lại Brexit hơn cả Đảng Lao động, sẽ yêu cầu ông Corbyn nhượng bộ nhiều về vấn đề thành viên EU như là điều kiện để chia sẻ quyền lực.
Đảng SNP đã tuyên bố rằng sẽ không tham gia liên minh chính thức với Đảng Lao động nhưng có thể ủng hộ đảng này thông qua thỏa thuận ngầm.
Thứ Hai: Thời khắc quyết định
Bà May chỉ có 2 ngày cuối tuần để thực hiện các thỏa thuận. Không có một thời gian biểu chặt chẽ nào cho các cuộc đàm phán thành lập liên minh, và trong cuộc bầu cử 2010, chỉ đến ngày thứ Ba 1 thỏa thuận mới đạt được, tức 5 ngày sau bầu cử.
Nếu bà May không đạt được thỏa thuận với một đảng nào khác vào sáng thứ Hai, sẽ có áp lực khiến bà phải từ bỏ đàm phán, đặc biệt nếu Đảng Lao động có thể chứng minh rằng đảng này có thể thành lập 1 liên minh với các đảng khác để tạo lợi thế đa số và có thể đưa ông Corbyn thành Thủ tướng mới.
Còn nếu bế tắc?
Nếu tổng số ghế sít sao, có khả năng không đảng nào thuộc hai đảng chính, Bảo thủ hay Lao động, có thể thành lập một liên minh đa số. Lúc đó, một trong hai lãnh đạo sẽ phải chứng minh mình có thể thành lập 1 chính phủ thiểu số với sự ủng hộ của các đảng khác.
Khi đàm phán Brexit diễn ra trong 10 ngày nữa, một chính phủ thiểu số không có quyền lực thực tế sẽ làm suy yếu vị thế của nước Anh trong đàm phán, để ngỏ khả năng tiến hành một cuộc bầu cử khác trong năm nay, như đã từng diễn ra năm 1974. Tuy vậy, đây là kịch bản không nghị sỹ nào mong muốn.
VietBF © sưu tầm
