Palestine từng đề xuất trao gần hết Jerusalem cho Israel

Chính quyền Palestine đêm qua đã bị mất thêm lòng tin của người dân, sau khi kênh truyền hình Al Jazeera tiết lộ các tài liệu mật cho thấy họ đã bí mật đề nghị trao cho Israel chủ quyền của gần như toàn bộ các khu định cư Do Thái tại Đông Jerusalem.

Tuy nhiên, đề xuất, được cho là nhượng bộ lớn nhất của Palestine về tương lai của Jerusalem, bị Israel từ chối trong khi diễn ra các cuộc đàm phán hòa bình năm 2008.

Đông Jerusalem nằm trong những vấn đề nhức nhối nhất trong tiến trình hòa bình Trung Đông.

Đề xuất được giữ bí mật tới tận bây giờ do tính nhạy cảm của vấn đề. Chi tiết đề xuất nằm trong gần 1.700 tài liệu mật của Palestine bị rò rỉ cho kênh truyền hình Al Jazeera, kênh truyền hình vệ tinh có trụ sở tại Qatar.

Các tài liệu bao gồm thông cáo ngoại giao, bản ghi chép các cuộc họp cấp cao cá nhân. Chúng cho thấy phác họa hiếm hoi về cách tiếp cận của Palestine đối với các cuộc đàm phán hòa bình, bắt đầu từ hội nghị thượng đỉnh thất bại tại Trại David, Mỹ, năm 1999 cho đến năm ngoái.

Các tài liệu cũng cho thấy các nhà đàm phán Palestine đã chuẩn bị như thế nào để thỏa hiệp đối với các vấn đề quan trọng nhất.

Những chủ đề nhạy cảm nhất được giải quyết bao gồm số phần ở Đông Jerusalem mà Israel chiếm quyền kiểm soát vào năm 1967 và về những khu linh thiêng ở thành phố linh thiêng Holy Basin, một vấn đề đặc biệt nhức nhối.

Một bản ghi chép cho thấy các nhà đàm phán Palestine đã chuẩn bị cho phép Israel sáp nhập tất cả các khu định cư Do Thái ở Đông Jerusalem sau năm 1967, ngoại trừ Har Homa, bởi đó là khu định cư được xây dựng gần đây nhất.

“Đây là lần đầu tiên trong lịch sử chúng tôi đưa ra một đề xuất như thế”, Ahmed Qurei, cựu quan chức đàm phán hàng đầu của Palestine cho biết trong bản ghi chép năm 2008. “Chúng tôi đã từ chối làm vậy ở Trại David”.

Đề xuất như trên không có gì là quá kinh ngạc với giới quan sát quốc tế. Theo một sáng kiến do Tổng thống Bill Clinton từng đề xuất sau khi đàm phán ở Trại David thất bại, Mỹ đã đề xuất rằng các khu định cư Do Thái ở Đông Jerusalem là một phần của Israel trong khi các vùng ngoại ô Ả rập sẽ thuộc về nhà nước Palestine mới.

Xuất hiện trên đài truyền hình Al Jazeera ít lâu sau khi các tài liệu mật được công bố, trưởng đoàn đàm phán hòa bình của Palestine Saeb Erekat cho rằng việc rò rỉ “toàn là những lời dối trá”.

Trong khi đó, đài truyền hình Al Jazeera cam kết sẽ tiết lộ thêm nhiều tài liệu mật nữa, gây tác động nghiêm trọng hơn. Những tài liệu dự kiến công bố sẽ bao gồm chi tiết hợp tác mật thiết giữ lực lượng an ninh Israel và Palestine trong các chiến dịch chống lại lực lượng Hamas, lực lượng đang kiểm soát Bờ Tây.

Phan Anh
Theo BBC, Telegraph