Chế độ ăn Bắc Âu giúp kéo dài tuổi thọ?

[sunshine1104]

Bên cạnh chế độ ăn Địa Trung Hải, giới khoa học ngày càng chú ý đến một mô hình ăn uống khác có lợi cho sức khỏe và tuổi thọ: chế độ ăn Bắc Âu.
Phong cách ăn uống truyền thống tại các nước Bắc Âu như: Đan Mạch, Iceland, Phần Lan, Na Uy và Thụy Điển được chứng minh mang lại nhiều lợi ích, nhờ tập trung vào thực phẩm tự nhiên, giàu chất chống viêm và chất chống oxy hóa.



Cá hồi là một loại thực phẩm quan trọng của chế độ ăn uống Bắc Âu, được chứng minh giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ung thư

Theo các chuyên gia, chế độ ăn Bắc Âu có thể coi là “phiên bản khí hậu lạnh” của chế độ ăn Địa Trung Hải.

“Về nguyên tắc, hai chế độ ăn này rất giống nhau, nhưng chế độ ăn Bắc Âu ưu tiên những thực phẩm phù hợp với điều kiện sinh trưởng ở vùng lạnh”, chuyên gia dinh dưỡng Dawn Jackson Blatner, nhận định.

Dựa trên thực phẩm theo mùa, nguồn gốc địa phương

Chế độ ăn Bắc Âu mới (New Nordic Diet) được xây dựng từ năm 2004 bởi các nhà khoa học, chuyên gia dinh dưỡng và đầu bếp. Mô hình này nhấn mạnh việc sử dụng thực phẩm theo mùa, có nguồn gốc địa phương, hạn chế đồ chế biến sẵn và phù hợp cho sức khỏe lâu dài.

Ông David L. Katz, chuyên gia y tế dự phòng cho rằng chế độ ăn Bắc Âu không phải là một khái niệm hoàn toàn mới.

“Phần lớn các chế độ ăn có lợi cho sức khỏe đều dựa trên thực phẩm tự nhiên, chủ yếu là thực vật. Chế độ ăn Bắc Âu cũng tuân theo nguyên tắc này và mang lại lợi ích cho sức khỏe tổng thể cũng như tuổi thọ”, ông nói.

Giảm nguy cơ tử vong do nhiều nguyên nhân

Một tổng hợp công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng châu Âu số tháng 10.2025 cho thấy, những người duy trì đều đặn chế độ ăn Bắc Âu có nguy cơ tử vong sớm thấp hơn đáng kể.

Cụ thể, nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân giảm 22%, do bệnh tim mạch giảm 16% và do ung thư giảm 14% so với những người ít tuân thủ chế độ ăn này.

Theo các tác giả, hiệu quả bảo vệ sức khỏe đến từ sự kết hợp của thực phẩm giàu chất xơ, chất chống oxy hóa, các hợp chất chống viêm cùng nguồn chất béo lành mạnh cho tim mạch.

Chế độ ăn Bắc Âu chủ yếu dựa trên thực vật, với nhiều trái cây như táo, lê và các loại quả mọng, cùng những nhóm rau củ quen thuộc gồm khoai tây, cà rốt, củ cải và rau họ cải như bắp cải, súp lơ.

Ngũ cốc nguyên hạt như lúa mạch đen, lúa mạch và yến mạch được sử dụng thường xuyên, bên cạnh cá béo giàu omega-3 như cá hồi, cá trích, cá mòi và cá thu.

Sữa và các sản phẩm sữa ít béo như skyr, sữa chua truyền thống của Iceland giàu protein và kefir, một loại sữa lên men, cũng được khuyến khích sử dụng.

Trứng và thịt nạc chỉ dùng ở mức vừa phải, trrong khi đó đồ ngọt và thực phẩm chế biến sẵn không được khuyến khích nhưng không bị loại bỏ hoàn toàn. Tương tự chế độ ăn Địa Trung Hải, chế độ ăn Bắc Âu đề cao sự linh hoạt hơn là áp đặt những nguyên tắc cứng nhắc.

Dù chưa được nghiên cứu rộng như chế độ ăn Địa Trung Hải, các nghiên cứu hiện có cho thấy chế độ ăn Bắc Âu liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và tiểu đường type 2, đồng thời cải thiện các chỉ số như cholesterol LDL và huyết áp tâm thu, giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc nhiều bệnh mạn tính.

Các chuyên gia nhận định, với những gì đã được chứng minh, chế độ ăn Bắc Âu đang trở thành một lựa chọn đáng cân nhắc cho những người muốn cải thiện sức khỏe lâu dài.