Bí mật về công nghệ mới giúp F-16 Ukraine 'vô hình' cả khi chưa cất cánh

[Romano]

Không chỉ tàng hình trên không, F‑16 Ukraine còn có khả năng ‘tàng hình mặt đất’. Kyiv đã tạo ra ‘áo tàng hình’ mới giúp F-16 thoát khỏi đòn đánh phủ đầu từ tên lửa Nga.
Trong bối cảnh chuẩn bị tiếp nhận các tiêm kích F‑16 hiện đại từ phương Tây, Ukraine đã triển khai một hệ thống công nghệ hậu cần di động đặc biệt, được ví như ‘áo tàng hình’, nhằm tăng khả năng sống sót của F-16 trước các đòn tấn công từ tên lửa Nga.

Hệ thống bảo dưỡng và vận hành di động, được phát triển bởi Tổ chức từ thiện Come Back Alive phối hợp với Văn phòng 61 thuộc Bộ Quốc phòng Ukraine và Công ty dầu khí quốc gia Ukrnafta, đã mang lại một giải pháp đột phá giúp Ukraine duy trì sức mạnh không quân trước mối đe dọa liên tục từ các cuộc tấn công của Nga. Công nghệ này không chỉ giúp bảo vệ các máy bay F-16 khỏi các cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo mà còn tối ưu hóa hiệu quả vận hành trong điều kiện tác chiến khốc liệt.Một trong những thách thức lớn nhất đối với Không quân Ukraine là khả năng bảo vệ các máy bay F-16 khỏi các cuộc tấn công của Nga, đặc biệt là các đợt không kích bằng tên lửa đạn đạo nhắm vào các sân bay.

Để đối phó, Ukraine đã áp dụng chiến thuật phân tán, trong đó các máy bay không cất và hạ cánh cố định tại một căn cứ mà liên tục di chuyển giữa các sân bay chính, sân bay tạm thời, và thậm chí cả đường cao tốc được sử dụng như đường băng khẩn cấp.

Hệ thống bảo dưỡng và vận hành di động mới được thiết kế để hỗ trợ chiến thuật này, cho phép F-16 hoạt động linh hoạt tại nhiều địa điểm khác nhau, từ các sân bay dân sự nhỏ đến các khu vực hẻo lánh của các căn cứ quân sự lớn.

Hệ thống bao gồm hai loại tổ hợp chính: tổ hợp bảo dưỡng và tổ hợp lập kế hoạch nhiệm vụ.

Tổ hợp bảo dưỡng bao gồm một xe tải 4x4 được trang bị để kiểm tra và chuẩn bị vũ khí hàng không, hai xe tải 4x4 khác được lắp cần cẩu nhỏ để hỗ trợ gắn đạn lên máy bay, và một xe bán tải 4x4 để vận chuyển nhân sự.

Các xe này, được cho là dựa trên dòng xe Iveco Daily của Ý và xe Peugeot của Pháp, cho phép giảm đáng kể số lượng nhân sự cần thiết để thực hiện các nhiệm vụ bảo dưỡng.

Trước đây, việc gắn một quả đạn lên máy bay cần đến 10-12 người, nhưng giờ đây chỉ cần 3 người, đồng thời thời gian thực hiện được rút ngắn một nửa.

Tổ hợp lập kế hoạch nhiệm vụ là một trạm chỉ huy di động, hỗ trợ phi công chuẩn bị trước khi bay và phối hợp các hoạt động tác chiến.

Hệ thống này giúp Ukraine tận dụng tối đa khả năng của F-16 trong điều kiện chiến tranh, nơi thời gian và hiệu quả là yếu tố quyết định.

Theo ông Taras Chmut, Giám đốc Come Back Alive, hệ thống di động này là giải pháp tối ưu khi cơ sở hạ tầng cố định cho F-16 chưa được triển khai đầy đủ, cho phép Không quân Ukraine duy trì hoạt động liên tục dưới áp lực săn lùng của Nga.

Sự ra đời của hệ thống di động này không chỉ giúp Ukraine bảo vệ các máy bay F-16 khỏi các cuộc tấn công mà còn tăng cường khả năng tác chiến của chúng.


F-16 là một bước tiến lớn so với các máy bay thời Liên Xô như MiG-29 hay Su-27 mà Ukraine đang sử dụng, nhờ radar tiên tiến, khả năng mang vũ khí NATO hiện đại, và hệ thống tác chiến điện tử được tối ưu hóa bởi Không quân Mỹ để đối phó với các mối đe dọa từ Nga.

Tuy nhiên, do số lượng F-16 được cung cấp còn hạn chế (khoảng 85 chiếc đã được cam kết bởi Đan Mạch, Hà Lan, Na Uy và Bỉ, nhưng chưa rõ bao nhiêu chiếc đã được chuyển giao), việc giữ chúng an toàn trên mặt đất là ưu tiên hàng đầu.

Hệ thống di động cho phép Ukraine triển khai F-16 từ các địa điểm ít bị Nga nhắm đến, như các dải đường băng ngắn hoặc các sân bay dân sự.

Điều này làm giảm nguy cơ bị phát hiện và tấn công, đồng thời giúp Ukraine xây dựng một lực lượng F-16 lớn hơn trong dài hạn.

Theo chuyên gia Peter Layton, cựu sĩ quan Không quân Hoàng gia Úc, chiến thuật phân tán này không chỉ bảo vệ máy bay mà còn cho phép F-16 tập hợp trong không trung để chiến đấu như một đội hình tập trung, tăng cường hiệu quả chiến đấu.

Hơn nữa, kinh nghiệm của Ukraine đang ảnh hưởng đến các kế hoạch quân sự của Mỹ, đặc biệt trong việc chuẩn bị cho các cuộc xung đột tiềm tàng ở khu vực Thái Bình Dương, nơi các căn cứ không quân truyền thống dễ bị tấn công.

Hệ thống di động của Ukraine được so sánh với chiến thuật ‘tác chiến linh hoạt’ (agile combat employment) mà Mỹ và các đồng minh như Úc, Thụy Điển đang phát triển, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc vận hành máy bay từ các địa điểm phân tán trong điều kiện chiến tranh.

Thách thức và triển vọng

Mặc dù hệ thống di động mang lại nhiều lợi ích, Ukraine vẫn đối mặt với nhiều thách thức trong việc vận hành F-16.


Các máy bay này yêu cầu cơ sở hạ tầng chất lượng cao, bao gồm đường băng tiêu chuẩn và nhà chứa máy bay kiên cố, điều mà không phải sân bay nào ở Ukraine cũng đáp ứng được.

Ngoài ra, việc đào tạo phi công và nhân viên mặt đất để làm quen với công nghệ phương Tây vẫn là một quá trình dài hơi, với nhiều phi công Ukraine gặp khó khăn khi chuyển từ các máy bay Liên Xô sang F-16 có hệ thống điều khiển fly-by-wire.

Hơn nữa, Nga sở hữu các hệ thống phòng không tiên tiến như S-300, S-400 và các máy bay chiến đấu Su-35 có radar vượt trội hơn F-16 về tầm xa, tạo ra mối đe dọa lớn trong không chiến.

Tuy nhiên, các F-16 của Ukraine đã được trang bị các hệ thống tác chiến điện tử được Không quân Mỹ tối ưu hóa, cùng với các pylon tích hợp cảm biến cảnh báo và thiết bị gây nhiễu, giúp tăng khả năng sống sót trước các mối đe dọa từ Nga.

Hệ thống bảo dưỡng và vận hành di động mới là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả chiến đấu của F-16 tại Ukraine.

Bằng cách kết hợp chiến thuật phân tán với công nghệ tiên tiến, Ukraine không chỉ bảo vệ được các tài sản không quân quý giá mà còn tăng cường khả năng đối phó với các cuộc tấn công từ Nga.

Dù không phải là giải pháp thay đổi hoàn toàn cục diện xung đột Nga-Ukraine, hệ thống này thể hiện sự sáng tạo và khả năng thích nghi của Ukraine trong việc tích hợp công nghệ phương Tây vào điều kiện chiến đấu khắc nghiệt.

Trong tương lai, những kinh nghiệm này có thể trở thành bài học quý giá cho các lực lượng không quân khác trên thế giới, đặc biệt trong các kịch bản xung đột hiện đại.