10 năm cuộc chiến Afghanistan: Mục tiêu của Mỹ “vẫn còn xa vời”

Sau 10 năm hiện diện tại Afghanistan, Mỹ vẫn thiếu hiểu biết để đưa cuộc chiến đi đến một cái kết thành công, Tướng Stanley McChrystal, cựu chỉ huy lực lượng liên quân Mỹ và Nato tại Afghanistan, cho hay.

Những bình luận của ông McChrystal được đưa ra vào dịp đánh dấu tròn 10 năm ngày Mỹ phát động cuộc chiến chống khủng tại Afghanistan.

Tướng Stanley McChrystal.

Tướng McChrysta cho hay Mỹ và các đồng minh NATO mới chỉ đi được nửa chặng đường hướng tới mục tiêu tại Afghanistan.

Chiến dịch tự do bền vững (Operation Enduring Freedom) - tên chính thức được chính phủ Mỹ sử dụng cho cuộc chiến tại Afghanistan - được phát động ngày 7/10/2001 với mục tiêu truy tìm Osama bin Laden sau sự kiện 11/9 và loại bỏ Taliban.

Liên hợp quốc cho hay hơn 10.000 dân thường Afghanistan đã thiệt mạng trong cuộc chiến chỉ trong 5 năm qua. Hơn 2.500 binh sĩ quốc tế cũng thiệt mạng - chủ yếu là người Mỹ.

Cuộc chiến tại Afghanistan đã trở thành cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ.

Phát biểu trước Hội đồng đối ngoại, Tướng McChrystal, người từng chỉ huy lực lượng liên quân trong thời gian 2009-2010, cho rằng nhiệm vụ khó khăn nhất là thành lập một chính phủ hợp pháp mà người dân Afghanistan có thể tin tưởng và cân bằng sự ảnh hưởng của Taliban.

“Chúng ta đã không hiểu rõ về Afghanistan và giờ đây cũng vẫn chưa hiểu rõ. Hầu hết chúng ta - trong đó có tôi - chỉ có biết rất ít về tình hình và lịch sử, và chúng ta có cái nhìn vô cùng đơn giản về lịch sử gần đây trong 50 năm qua của Afghanistan", ông McChrystal nói.

Một liên minh các nhóm viện trợ cho hay bất chấp hàng triệu USD tiền viện trợ, những tiến triển còn rất hạn chế.

Nhóm viện trợ Acbar cho rằng lĩnh vực giáo dục và y tế vẫn rất kém và cần được cải thiện.

Ít tiến triển

Một nhóm kêu gọi rút các lực lượng quốc tế khỏi Afghanistan và hô khẩu hiệu chống Mỹ trong cuộc biểu tình ở Kabul.

Các quan chức phương Tây thừa nhận rằng một số khu vực của Afghanistan sẽ vẫn còn bạo lực sau năm 2014 khi NATO chấm dứt vai trò chiến đấu. Nếu không có một thoả thuận hoà bình với Taliban, rất ít người tin rằng cuộc chiến sẽ đi đến hồi kết.

Khoảng 57 tỷ USD tiền viện trợ đã được chi cho Afghanistan trong thập niên qua, theo các tổ chức phi chính phủ. Mặc dù đã có một số thành tựu nhưng số tiền này không phải lúc nào cũng biến thành những cải thiện thực sự cho nhiều người Afghanistan

Ví dụ, giờ đây khoảng 80% người Afghanistan đã được tiếp cận với các dịch vụ y tế, so với chỉ 9% hồi năm 2001, theo số liệu từ Bộ Y tế công cộng.

Nhưng nhiều trong các trung tâm y tế mới thường đóng cửa hoặc được trang bị nghèo nàn.

“Bên cạnh những con số là một bức tranh của những người con người phải chật vật tới các trung tâm y tế nhưng thiếu thuốc men và bác sĩ. Các học sinh phải cố gắng học mà không có lớp học hoặc sách giáo khoa”, Anne Garella, giám đốc nhóm viện trợ Acbar, nói.

Afghanistan cũng đang đối mặt với đợt hạn hán tồi tệ nhất trong một thập niên. Chương trình lương thực thế giới (WFP) dự đoán khoảng 2,6 triệu người sẽ cần trợ giúp.

Tổ chức Ân xá Quốc tế hồi đầu tuần này đã hoan nghênh những tiến bộ về luật nhân quyền mới, sự sẵn có của các dịch vụ y tế và giáo dục, và giảm phân biệt đối với phụ nữ. Nhưng tổ chức này cũng cho hay tại một số lĩnh vực - trong đó có tư pháp và chính sách, an ninh và chỗ ở - tình hình vẫn còn trì trệ, hoặc thậm chí là xấu đi.

“Chính phủ Afghanistan và các đối tác không thể tiếp tục biện minh cho hiệu quả kém bằng việc nói rằng mọi thứ đã tốt hơn so với những năm 1990”, Sam Zarifi, giám đốc của Tổ chức Ân xá Quốc tế tại châu Á-Thái Bình Dương, nói.

Theo DânTrí