'Chứng minh là con người' ngày càng khó trên Internet

[june04]

Captcha, tính năng xác thực "tôi không phải là robot", bị đánh giá quá phức tạp và đánh đố người dùng.

Scott Nover, một nhà báo tự do, cố gắng đăng nhập vào một website trên laptop. Anh nhìn vào hình ảnh lộn xộn trên màn hình và làm theo chỉ dẫn. "Xin vui lòng bấm vào chiếc nơ của con gấu trúc", hướng dẫn có đoạn. Tuy nhiên, anh bắt đầu cảm thấy khó chịu vì vài lần thực hiện nhưng không thành công.

Trong nhiều năm, khi đăng nhập mạng xã hội, diễn đàn, website mua sắm trực tuyến, người dùng thường phải vượt qua bước xác minh rằng mình không phải là bot. Tính năng này gọi là Captcha - câu đố bảo mật nhằm phân biệt người thật với phần mềm tự động (bot) nhằm ngăn chặn việc tấn công mạng hoặc các hành vi xâm nhập hệ thống bất hợp pháp khác.


Một captcha hiển thị trên smartphone. Ảnh: PandaSecurity

Theo Business Insider, các loại Captcha thường thấy hiện nay là nhập các từ bị bóp méo, nhấp vào hình ảnh xe buýt, cộng các con số hay nhấp vào ký tự hoặc biểu tượng được chỉ định. Tuy nhiên, những nhiệm vụ đó ngày càng trở nên kỳ quặc, đòi hỏi sức mạnh trí não nhiều hơn.

"Chúng như đánh đố và tìm cách làm tổn thương bộ não của tôi vậy", Mustafa Al-Hassani, 38 tuổi, sống tại Houston, Texas (Mỹ) nói với WSJ.

"Tôi phải chứng minh với một cái máy rằng tôi không phải là máy móc. Thật nực cười. Nực cười hơn nữa là tôi đã thất bại khi không thể chứng minh sau 10 bước với Captcha", diễn viên hài người Anh Jack Whitehall nói trên một chương trình của Netflix tuần trước.

"Tôi đã rơi vào vòng lặp vô tận của bài kiểm tra 'chứng minh là con người'. Sau hơn 12 lần, tôi hoàn toàn chắc chắn mình chọn đúng ôtô, xe buýt, lối qua đường, nhưng vẫn không vượt qua và từ bỏ. Cảm thấy như bị 'hạ nhục' bởi máy tính", một tài khoản viết trên Reddit.

Các công ty và chuyên gia an ninh mạng thiết kế Captcha đang làm tất cả những gì có thể để ngăn bot, nhưng lại gây khó chịu cho người dùng. Kevin Gosschalk, nhà sáng lập và CEO Arkose Labs - công ty thiết kế các giải pháp ngăn chặn gian lận, gồm cả Captcha, cho biết: "Phần mềm đã thực sự giỏi trong việc vượt qua Captcha. Vì vậy, loại hình xác thực này phải bước vào một kỷ nguyên mới dựa trên logic".

Lời giải thích của Gosschalk phần nào giải thích tại sao Captcha bắt đầu gây bối rối. Người dùng không chỉ xác định mọi thứ một cách đơn giản nữa, mà cần làm điều gì đó với thông tin đang hiển thị, như di chuyển một mảnh ghép, xoay một vật thể hay tìm bóng ma của một con số ẩn trong khung cảnh căn phòng.

"Thành thật mà nói, những thứ người dùng đang làm để chứng minh không phải bot ngày càng vô nghĩa. Nhưng nếu không làm, các mô hình đa phương thức dựa trên AI sẽ có thể hiểu được", Gosschalk nói. "Kể cả đưa Captcha khó, một ngày nào đó, chúng vẫn có thể bị AI hóa giải".

Thực tế, mô hình như GPT-4 của OpenAI đã có thể vượt qua Captcha. Theo Telegraph, hành động này đang cho thấy khả năng đánh lừa con người của AI có sự tiến bộ đáng lo ngại. "Nó có thể làm tăng nguy cơ AI bị lạm dụng cho lừa đảo trực tuyến, tấn công mạng hoặc những thứ liên quan đến lừa mục tiêu vô tình cung cấp thông tin", trang này bình luận.