Giải mật vụ “chặt đầu sĩ quan Mỹ” suýt gây chiến tranh Triều Tiên lần 2

TPO - Ngày 22-3/2013, Mỹ và Hàn Quốc ký kế hoạch phối hợp đối phó với những khiêu khích cục bộ, xác định phương châm tác chiến “quân đội Hàn Quốc đóng vai trò chủ đạo – quân đội Mỹ có trách nhiệm hỗ trợ”.

Lính Triều Tiên và Hàn Quốc giáp mặt nhau ở ngôi làng biên giới Bàn Môn Điếm (Panmunjom) trong Khu Phi quân sự (DMZ) giữa hai nước. Ảnh minh họa: AP

Đây là lần đầu tiên hai nước ký kết hiệp định tương tự. Tuy nhiên trong lịch sử, Mỹ và Hàn Quốc đã nhiều lần cùng bàn bạc đối phó với sự “khiêu khích” từ phía Triều Tiên. Do Mỹ nắm bắt quyền chỉ huy tác chiến đối với quân đội Hàn Quốc nên trước những hành động gây hấn của Triều Tiên, thường bao giờ quân Mỹ cũng nắm vai trò chủ đạo, quân đội Hàn Quốc sẽ hỗ trợ. “Sự kiện cây bạch dương” xảy ra năm 1976 đã suýt đẩy bán đảo Triều Tiên vào lò lửa chiến tranh là một ví dụ điển hình.

Kế hoạch đột kích

Tại Bàn Môn Điếm – Ngôi làng ở Gyeonggi - giới tuyến phân cách Bắc Triều Tiên và Nam Triều Tiên có trồng một cây bạch dương. Hàn Quốc và Triều Tiên đều cho rằng cây bạch dương này ảnh hưởng đến tầm quan sát nên cả hai đã nhất trí sẽ chặt đi. Ngày 6-8-1976, Ủy ban đình chiến của quân đội Hàn Quốc và Mỹ thông báo với Triều Tiên thời điểm chặt cây. Sáng ngày 18-8-1976, 6 lính Mỹ và 5 lính Hàn Quốc đến gần trạm gác của quân đội Triều Tiên để giám sát 5 công nhân Hàn Quốc chặt cây.

Đúng lúc này, 17 quân nhân Triều Tiên xuất hiện, họ nhận được lệnh của cấp trên là ông Pak Chul, yêu cầu quân đội Mỹ - Hàn Quốc dừng chặt cây, nhưng thượng úy Arthur Bonifas – trung đội trưởng quân đội Mỹ ra lệnh tiếp tục chặt. Ông Pak Chul rất bực mình, tiếp tục điều thêm 10 binh lính nữa và một lần nữa yêu cầu dừng chặt, nhưng quân Mỹ không để tâm đến lời cảnh cáo của họ. Thấy vậy, ông Pak Chul liền ra lệnh cho quân lính Triều Tiên tấn công. Binh lính Triều Tiên liền cầm rìu và gậy gỗ lao vào phía Mỹ, tấn công sĩ quan chỉ huy của quân Mỹ. Kết quả là trung đội trưởng Arthur Bonifas và trung úy Mark Barrett bị chém chết trong vụ ẩu đả này. Tám sĩ quan Mỹ và Hàn Quốc khác bị thương, ba chiếc xe ô tô bị phá hỏng hoàn toàn.

Binh sĩ hai phía thường xuyên giáp mặt nhau ở khu ranh giới, chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể gây ra tai họa

Vài tiếng sau khi sự việc xảy ra, trung tướng Roh Jae-Hyun – Tham mưu trưởng liên quân Hàn Quốc (JCS) đã bàn bạc đối sách với Richard G. Stilwell – Tư lệnh trưởng quân đội Mỹ tại Hàn Quốc. Chiều ngày 18-8, trung tướng Roh Jae-Hyun báo cáo với tổng thống Park Chung-hee rằng: “Tư lệnh trưởng Richard G. Stilwell cho rằng không thể chấp nhận sự việc này, để dằn mặt Triều Tiên, không cho bọn họ cơ hội khiêu khích nữa, chúng ta cần có biện pháp trả thù”. Tổng thống Park Chung-hee lạnh lùng đáp: “Việc xảy ra xô xát với quân đội Bắc Hàn (Triều Tiên) ở khu vực ranh giới không phải mới chỉ xảy ra một hai lần, người Mỹ lúc nào cũng hô rằng họ sẽ không hạ quyết tâm khơi mào cho cuộc chiến tranh Triều Tiên lần thứ hai”.

Tuy nhiên, ngay tối hôm đó, tổng thống Park Chung-hee đã gọi điện thoại cho Bộ trưởng quốc phòng Hàn Quốc và nói rằng: “Lần này kiểu gì cũng phải cho Bắc Hàn (Triều Tiên) một bài học, không thể để cho họ coi chúng ta như những con hổ giấy. Nếu người Mỹ thấy thế là cần thiết thì có thể phối hợp tác chiến với Hàn Quốc để cùng trả thù”. Cùng với đó, Bộ tư lệnh liên quân Mỹ Hàn Quốc đã tuyên bố hủy kỳ nghỉ của lính Mỹ tại Hàn Quốc và lính Hàn Quốc, sẵn sàng trực chiến.

Sự căng thẳng giữa Hàn Quốc và Triều Tiên chưa hề lắng dịu kể từ khi đình chiến năm 1953

Mặc dù chuẩn bị rất rầm rộ, nhưng Tư lệnh trưởng Richard G. Stilwell và trung tướng Roh Jae-Hyun bàn bạc nhiều lần, quyết định vẫn phải thực hiện theo quy trình mà luật pháp quốc tế đã quy định: Một là triệu tập Ủy ban đình chiến bày tỏ sự kháng nghị; Hai là phát đi tín hiệu cảnh cáo mạnh mẽ; Ba là áp dụng hành động mang tính thực chất để “trả thù một cách bình đẳng”; Bốn là yêu cầu Triều Tiên gánh vác mọi trách nhiệm. Chẳng mấy chốc, ông Park Hee Do - lữ đoàn trưởng lữ đoàn nhảy dù đặc chủng lục quân Hàn Quốc đã nhận được điện thoại của trung tướng Roh Jae-Hyun: “Sĩ quan xuất sắc phải đi thực hiện nhiệm vụ bảo vệ quốc gia, chắc tướng quân Park Hee Do biết rất rõ dùng biện pháp phù hợp nào để chấm dứt “sự thách thức của phương Bắc”, ông hãy lựa chọn ra cao thủ Taekwondo giỏi nhất, có thể chỉ một nắm đấm là hạ gục đối thủ để lúc cần thiết có thể sử dụng”.

Lính Hàn Quốc đi tuần tra dọc khu biên giới liên Triều

Đêm ngày 19-8, đèn đuốc vẫn sáng trưng trong Bộ tư lệnh quân đội Mỹ tại Hàn Quốc, Tư lệnh trưởng Richard G. Stilwell và trung tướng Roh Jae-Hyun đã triệu tập hội nghị liên minh, xác định một phương án tác chiến phối hợp có tên gọi Kế hoạch đột kích, nội dung chính của kế hoạch này nói rằng “sự kiện cây bạch dương” có thể phát triển thành chiến tranh cục bộ. Sư đoàn bộ binh số 2 của Mỹ và quân đoàn 3 của Hàn Quốc sẽ bắt tay tấn công và chiếm được Kaesong – thị trấn biên giới quan trọng của Triều Tiên.

Ngày 20-8, Tư lệnh trưởng Richard G. Stilwell đã thảo luận các chi tiết cụ thể của Kế hoạch đột kích với trung tướng Roh Jae-Hyun.

Ông Richard G. Stilwell nói, tổng thống Gerald Rudolph Ford ra lệnh tiếp tục chặt cây, nếu Triều Tiên ngăn cẳn sẽ lập tức tấn công bằng vũ lực. Nếu Triều Tiên đáp trả, liên quân Mỹ, Hàn QUốc sẽ lập tức triển khai tác chiến chung, vượt qua ranh giới Bàn Môn Điếm, chiếm lĩnh Kaesong rồi tiến vào khu vực đồng bằng, xóa bỏ mọi mục tiêu quân sự mà Triều Tiên dùng để đe dọa Seoul, thời gian tác chiến là 16 giờ ngày 21-8. Trung tướng Roh Jae-Hyun đồng tình với kế hoạch này và đề nghị quân đội Hàn Quốc sẽ phụ trách nhiệm vụ canh gác thay quân đội Mỹ.

Những võ sĩ Taekwondo

Cầu Không trở lại (Bridge of No Return) là cây cầu nằm ở khu vực an ninh chung (Joint Security Area – gần Panmunjeom) của Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên. Mỗi bên cầu là một điểm kiểm tra an ninh của hai nước. Nó nằm chính giữa đường ranh giới quân sự giữa hai miền Triều Tiên và được dùng để trao đổi tù nhân chiến tranh cuối cuộc chiến tranh Triều Tiên năm 1953. Bước lên cây cầu này có nghĩa rằng bước vào khu vực quản hạt khác.

3 giờ chiều ngày 20-8, tổng tham mưu trưởng lục quân Hàn Quốc Lee Sae Ho đột nhiên có chuyến thăm tới văn phòng của ông Park Hee Do - lữ đoàn trưởng lữ đoàn nhảy dù đặc chủng lục quân Hàn Quốc, chuyển tới ông này lời khích lệ và dặn dò của tổng thống và gửi một khoản tiền thăm hỏi. Ông Lee Sae Ho nói: “Ngày 21-8 sẽ tiến hành đợt chặt cây thứ hai. Đề nghị ông lựa chọn 64 võ sĩ Taekwondo và cử họ đi cùng với bên Mỹ. Nếu giành được chiến thắng ở khu vực ranh giới, chắc chắn sẽ tặng huân chương cho các vị anh hùng”. Ông Park Hee Do hỏi: “Mang theo vũ khí gì?” Ông Lee Sae Ho đáp: “Tướng quân phải biết rõ rằng, khi tập kết ở tiền phương có thể mang theo vũ khí, nhưng ở khu vực ranh giới không cho phép mang vũ khí chỉ cần dùng chân tay là đủ. Đây là chiến dịch trả thù có mức độ, sử dụng lính đặc chủng giỏi là đủ rồi”.Sau đó, tại phòng làm việc của trạm trưởng trạm gác của quân đội Mỹ ở Bàn Môn Điếm, Tư lệnh trưởng Richard G. Stilwell hạ lệnh cho các sĩ quan Hàn Quốc: Khi phía Mỹ chặt cây, phía Hàn Quốc phụ trách canh gác bốn xung quanh, nhưng nghiêm cấm mang theo vũ khí; Một sĩ quan Hàn Quốc hỏi: “Ông không cho phía Hàn Quốc mang theo vũ khí, nhỡ Bắc Hàn lại chém chúng tôi bằng rìu thì sao? Tư lệnh trưởng Richard G. Stilwell liền trả lời: “Binh sĩ của quân đội các ngài rất giỏi chơi Taekwondo mà? Dùng tay chân là đủ rồi!” Nhưng chúng tôi tay không làm sao có thể đối phó với bọn họ súng giắt đầy mình?” Đây là quy định, nếu cục diện phát triển theo tình huống xấu đi, chúng ta đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, nhưng tại hiện trường tuyệt đối không được mang theo vũ khí”. Sau này ông Park Hee Do nhớ lại rằng: “Lúc đó tôi tức nổ đom đóm mắt, người Mỹ muốn trả thù cho đồng đội của họ, nhưng lại bắt chúng tôi tay không bắt giặc, đối mặt với nguy hiểm, thật là quá đáng… Nhưng vấn đề nằm ở chỗ, Mỹ nắm quyền chỉ huy tác chiến đối với Hàn Quốc, chúng tôi chỉ còn cách chấp hành mệnh lệnh”.

Sau đó, Mỹ và Hàn Quốc đã thảo luận các chi tiết cụ thể khác, trong đó quan trọng nhất là vấn đề xác định trạng thái giao chiến như thế? Cuối cùng Mỹ và Hàn Quốc xác định, lấy thời điểm lính Triều Tiên bước chân lên cây cầu Không trở lại làm chuẩn.

Triều Tiên luôn giữ quan điểm cứng rắn và tuyên bố sắn sàng tấn công tất cả các căn cứ của Mỹ và Hàn Quốc. Ảnh: Binh sĩ Triều Tiên báo động chiến đấu trong cuộc tập trận gần đây.

“Người Mỹ nhát gan hơn chúng tôi”

Song song với việc xác định danh sách những người sẽ tham gia chặt cây, đại diện quân đoàn 1 và sư đoàn 1 của Hàn Quốc còn có cuộc họp với đại diện sư đoàn số 2 của Mỹ. Cuộc họp này xác định: Sư đoàn 1 của Hàn Quốc có 2 nhiệm vụ: Một là, cùng sư đoàn 2 của Mỹ hiểm hộ cho hành động chặt cây ngày 21-8; Hai là, nếu xảy ra tình huống xấu, sẽ tham gia vào Kế hoạch đột kích. Theo sự sắp đặt trong Kế hoạch đột kích, khi quân Mỹ và Hàn Quốc thực hiện nhiệm vụ chặt cây lần thứ hai, sân bay quân sự của sư đoàn 2 của Mỹ đã tập kết 36 chiếc máy bay trực thăng “rắn hổ mang” chở binh sĩ Mỹ, chỉ mất 5 phút là có mặt ở Bàn Môn Điếm.

Đêm ngày 20-8, hai bên Hàn Quốc và Mỹ bắt đầu hành động. sư đoàn 1 của Hàn Quốc cử lính canh gác và ra chỉ thị: “ Chỉ cần quân đội Triều Tiên vượt qua cầu Không trở lại nửa bước là có thể nổ súng”. Một sĩ quan Hàn Quốc tham gia vào chiến dịch đó nhớ lại rằng: “Người Mỹ còn nhát gan hơn cả chúng tôi, vừa nhận được mệnh lệnh tham chiến, mấy binh sĩ ôm vợ con khóc ầm ĩ, có người còn viết cả thư tuyệt mệnh trước mặt gia đình. Vợ con một số binh lĩnh Mỹ còn lục tục bỏ trốn từ tối 20-8”.

Sáng sớm ngày 21-8, 64 binh sĩ của lữ đoàn nhảy dù đặc chủng lục quân Hàn Quốc đáp trên ba chiếc xe tải và tiến về cầu Không trở lại. Bất chấp lời cảnh báo của phía Mỹ, ông Park Hee Do vẫn phát vũ khí cho 64 binh sĩ này, họ mặc áo chống đạn, bên trong giấu súng tiểu liên tự động và lựu đạn. Sau này sự việc vỡ lở, từ ông Park Hee Do trở xuống, tất cả đều bị cảnh cáo. Trước khi bước vào khu vực an ninh chung, Hàn Quốc đã gửi thông báo sang phía Triều Tiên, cho biết: “Bên chúng tôi sẽ tiếp tục chặt cây bạch dương chắn tầm nhìn của trạm gác bên tôi, sau khi chặt xong sẽ rút khỏi khu vực an ninh chung, nếu đội chặt cây không vấp phải sự khiêu khích gì thì sẽ không xảy ra vấn đề gì”.

6 giờ sáng ngày 21-8, công việc chặt cây được bắt đầu. Phía Mỹ có một vị trung tá, phía Hàn Quốc có một đại úy kiêm phiên dịch đứng theo dõi tiến độ chặt cây. Họ cầm máy bộ đàm để liên lạc với quân đội phía trước, và bộ chỉ huy liên quân Mỹ Hàn tại Hàn Quốc cũng theo dõi sát mọi hoạt động ở khu vực chặt cây. Sau này vị đại úy Hàn Quốc nói rằng: “Mặc dù biết trước là Mỹ và Hàn Quốc đã bố trí lực lượng lớn, nhưng tôi biết rõ nếu hai bên giao chiến, số người tham gia chặt cây sẽ không thể sống sót. Lúc nhìn thấy quân đội Bắc Hàn (Triều Tiên) chạy về phía cầu Không trở lại, tim tôi như muốn ngừng đập”. Rất may là ba chiếc xe tải trở lực lượng cơ động của Triều Tiên chạy đến phía Bắc cầu Không trở lại thì dừng lại, không ai lại gần đầu bên kia cầu nữa.

Sau khi chiến dịch chặt cây kết thúc, Triều Tiên lấy danh nghĩa Bộ tư lệnh tối cao quân đội nhân dân nước này gửi thông báo đến Ủy ban đình chiến, nói rằng rất lấy làm tiếc vì sự kiện ngày 18-8, nhấn mạnh Triều Tiên sẽ không bao giờ khiêu khích trước, nhưng nếu vấp phải sự khiêu khích sẽ không bao giờ đứng nhì…Ngày 23-8, Bộ ngoại giao Mỹ bày tỏ “rất lấy làm tiếc” về thông cáo của Triều Tiên, Kế hoạch đột kích chỉ một tích tắc nữa thôi là đẩy bán đảo Triều Tiên vào cuộc chiến tranh lần thứ hai cũng được hủy bỏ.

Huy Long
Theo Nhân dân Nhật báo