Tác giả: Trần Thủy
(VEF.VN) - Phí được quyền mua xe máy, lại cho phép dùng chung cư làm văn phòng, có chỗ đỗ mới được đăng ký ôtô... là những kiến nghị lạ đời trong năm 2012. Đó cũng chính là những đề xuất bị phản đối nhiều nhất.
Ban hành phí được quyền mua ôtô, xe máy
Mặc dù không thuộc chức năng của mình, nhưng có lẽ do quá bức xúc về tình trạng ùn tắc giao thông hiện nay mà Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) có văn bản gửi Bộ Tài chính, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công Thương, UB An toàn giao thông quốc gia đề xuất ban hành phí được quyền mua ôtô, xe máy.
Theo VAFI, với các sắc thuế hiện hành như thuế giá trị gia tăng, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, nếu áp dụng hết khung cũng không thể ngăn chặn được tình trạng nhập khẩu ngày càng gia tăng, nhất là đối với các loại ôtô, xe máy đắt tiền, xa xỉ vì nó chưa thấm vào đâu đối với những người có thu nhập khá và giàu.
Do đó, sử dụng công cụ "Phí được quyền mua ôtô, xe máy" ở mức rất cao so với giá trị thị trường của ôtô, xe máy như nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng, Chính phủ hoàn toàn kiểm soát được số lượng, cơ cấu phương tiện, giá trị nhập khẩu theo từng thời kỳ. Ngoài ra, sử dụng các loại phí được quyền mua ôtô, xe máy sẽ phân loại được đối tượng chưa phải thu, đối tượng phải thu, đối tượng thu nhiều... và sẽ thu được 1 khoản tiền lớn dành cho phát triển giao thông, đồng thời cũng có tác dụng điều tiết thu nhập.
Theo VAFI, với xe bình dân (giá trị thấp nhất ) tương ứng với người có thu nhập thấp không thu phí ở khu vực nông thôn, các thành phố nhỏ; xe bình dân với đối tượng sử dụng ở các thành phố lớn thu phí ở mức độ thấp hoặc mức độ vừa phải để từng bước khuyến khích người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Trong giai đoạn đầu có lẽ nên thiết kế ở mức thấp hoặc chưa thu để không gây phản ứng nhiều và chính sách dễ ra đời hơn.
Với các loại xe đắt tiền (giá trị gấp từ 3 lần trở lên so với xe bình dân), thu phí bằng từ 2 lần giá trị xe trở lên, xe đắt tiền gấp 5 lần xe bình dân thì phí thu bằng 4 lần giá trị xe... Bằng phương pháp này, chúng ta có thể gần như hoàn toàn ngăn chặn được việc sử dụng xe xa xỉ đắt tiền, có thể giảm 1/2 tổng giá trị nhập khẩu phụ tùng, linh kiện, xe nguyên chiếc .
VAFI coi đây là "biện pháp thông minh" để giải quyết nạn tắc đường kinh niên. Tuy nhiên, Đề xuất "lạ đời" này, ngay lập tức đã nhận được nhiều phản ứng từ cộng đồng vì sự viện vông và thiếu cơ sở pháp lý.
Lại cho dùng căn hộ chung cư làm văn phòng
Cách đây 2 năm, Bộ Xây dựng yêu cầu chấn chỉnh việc sử dụng nhà chung cư làm văn phòng. Khi đó, Bộ Xây dựng cho biết, cần phải có sự chấn chỉnh lại trong sử dụng, quản lý nhà chung cư, nếu không sẽ dẫn đến tình trạng xuống cấp nhanh chóng của các khu chung cư, ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân trong các khu đó... Thế nhưng mới đây, Bộ Xây dựng lại làm dự thảo Thông tư, quy định việc sử dụng căn hộ chung cư làm văn phòng, lại cho phép dùng chung cư làm văn phòng với mục đích giao dịch.
Tuy có đặt ra điều kiện như diện tích sử dụng bình quân phải bằng hoặc lớn hơn 8m2/người; hoạt động của văn phòng không làm ảnh hưởng đến sinh hoạt cộng đồng, đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy; việc sử dụng căn hộ làm văn phòng phải có sự đồng ý (ký tên) của các chủ sở hữu, người sử dụng trong cùng tầng nhà của đơn nguyên có căn hộ đó và ít nhất hai phần ba tổng số các chủ sở hữu, người sử dụng trong đơn nguyên có căn hộ đó...
Việc chung sống với các văn phòng tại chung cư rấ bất tiện. Việc sử dụng chung thang máy với các nhân viên văn phòng cũng gây ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt của các gia đình. Giờ ăn trưa các nhân viên văn phòng thường gây ồn ào, mất trật tự khiến người dân không thể nghỉ ngơi... Vậy nhưng thật khó hiểu cho sự đảo chiều của Bộ Xây dựng đi ngược với việc trước đây đã cấm!
Đánh thuế xuất khẩu thép 3%
Bộ Tài chính trong năm 2011 đã từng đề xuất Chính phủ đánh thuế xuất khẩu thép lên 3% vì cho rằng, thép lãi lớn nhờ giá điện thấp. Lý do Bộ Tài Chính nêu ra là lợi nhuận của ngành thép có được là "do được hưởng lợi từ giá điện thấp khoảng từ 10-15 USD/tấn" tức là khoảng 214.000 - 321.000đ/tấn tùy theo công nghệ tiên tiến hay lạc hậu. Số liệu này căn cứ vào giá điện tính đủ để Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) không lỗ là 1.777 đ/KWh, thay vì giá điện bình quân năm 2010 là 1.242 đ/KWh. Nghĩa là các doanh nghiệp thép đang được mua giá điện rẻ tới 65%, lợi khoảng 535đồng/kWh so với mức giá điện mà đáng ra áp dụng để EVN không lỗ.
Theo Hiệp hội Thép, giá điện hiện nay chỉ chiếm 5,14% giá phôi thép, 0,77% giá thép cán xây dựng, 0,62% giá thép ống hàn, 0,65% giá thép mạ kim loại và 0,91% giá thép cán nguội. Bên cạnh đó, với 5 chủng loại thì hiện nay, chỉ có phôi thép là tiêu hao nhiều năng lượng nhất, tới 600kWh/tấn phôi, còn lại, thép cán xây dựng là 100kWh/tấn, thép mạ là 120kWh/tấn và thép cán nguội là 114kWh/tấn. Trong đó, tăng sản xuất phôi trong nước là chủ trương của Nhà nước để giảm bớt phụ thuộc vào phôi nhập khẩu từ nước ngoài.
Tỷ lệ thấp như vậy nên lãi trong sản xuất và xuất khẩu thép không hoàn toàn do giá điện thấp mang lại kể cả khi đã tính đủ giá điện do EVN đề nghị.
Nếu so sánh giữa mức thuế suất xuất khẩu thép 3% do Bộ Tài chính đề nghị với mức tăng giá điện khi EVN tính đủ giá điện là 1.770 VNĐ/kWh thì phần tiền tăng lên nhờ đánh thuế thép đã vượt xa so với mức bù giá do EVN đề nghị. Ví dụ như, với phôi thép, nếu áp dụng giá điện tính đủ thì tiền điện thu thêm được là 321.000 đồng/tấn nhưng nếu đánh thuế 3% xuất khẩu thì ngành thép phải trả thêm tới 435.000 đồng/ tấn.
 |
Thép xây dựng nếu áp thuế xuất khẩu 3% thì sẽ phải chi thêm 480.000 đồng, trong khi nếu mua giá điện tính đủ cho EVN, chỉ bỏ thêm 53.500 đồng. Tương tự, với sản phẩm ống thép hàn, việc đánh thuế sẽ khiến các doanh nghiệp chi thêm 600.000 đồng nhưng nếu mua điện theo thị trường, chỉ phải bỏ thêm 53.500 đồng. Thép cán nguội cũng tương tự, áp thuế xuất khẩu phải tăng thêm 465.000 đồng/tấn trong khi nếu mua điện theo giá thị trường thì chỉ chi thêm 60.990 đồng. Chênh lệch lớn nhất là thép mạ, trong khi đáng lẽ chỉ mất 64.200 đồng tiền điện tăng thêm nếu giá điện tính đủ thì việc áp thuế lại khiến các doanh nghiệp phải bỏ thêm tới 647.000 đồng/tấn.
Có thể nói, việc thu thuế đã "chiếm dụng" chi phí của thép nhiều hơn so với việc mua điện. Khoảng chênh này lên tới 114.000 đồng đến 609.000 đồng/tấn. Nếu đánh thuế xuất khẩu sẽ làm các doanh nghiệp thép không ổn định được kế hoạch sản xuất kinh doanh và làm nản lòng các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài vào ngành thép. Đề xuất này bị nhiều người cho là thiếu cái nhìn tổng thể mà chỉ thiên về lợi ích 1 phía.
Có điểm đỗ mới cho đăng ký ôtô
Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng mới đây có kiến nghị gửi Bộ Công an về việc nghiên cứu giải pháp sửa đổi văn bản quy phạm pháp luật, trong đó quy định chủ sở hữu xe ôtô cá nhân phải chứng minh có nơi đỗ phù hợp mới được đăng ký xe. Đề xuất này của Bộ trưởng Thăng được đưa trong bối cảnh vấn nạn ùn tắc giao thông ở Hà Nội và TP.HCM cần có những giải pháp cấp bách và đồng bộ để giải quyết triệt để.
Bộ trưởng Thăng cho rằng, một trong những nguyên nhân gây ùn tắc giao thông là do số lượng xe ô tô cá nhân tại Hà Nội và TP.HCM tăng rất nhanh. Nhiều chủ xe đã chiếm dụng vỉa hè, lòng đường, nơi công cộng làm nơi đỗ xe riêng trái quy định của pháp luật.
Để khắc phục tình trạng chiếm dụng lòng đường, vỉa hè, nơi công cộng làm nơi đỗ xe cần quy định chủ sở hữu ô tô cá nhân khi đăng ký xe phải chứng minh có nơi đỗ xe phù hợp.
Đề xuất của Bộ trưởng Thăng có nhiều ý kiến cho là không khả thi. UBND TP Hà Nội cũng đã từng có quy định phải chứng minh có nơi đỗ xe khi đăng ký xe ô tô. Trong đó, chủ xe là doanh nghiệp tư nhân, cá nhân, tổ chức thuộc diện đăng ký xe biển màu trắng, phải có xác nhận của UBND phường, xã, thị trấn rằng có nơi để xe hoặc có hợp đồng trông giữ xe từ một năm trở lên.
Tuy nhiên, quy định này sau đó đã bị "lách" bằng những hợp đồng thuê điểm đỗ khống nhưng vẫn có đầy đủ xác nhận của cơ quan chức năng như quy định. Có điểm đỗ có sức chứa chỉ 20-25 ô tô nhưng đã xác nhận hợp đồng cho tới hơn 100 chiếc xe. Hoặc có những ngôi nhà diện tích 25-30m2 vẫn được chính quyền sở tại xác nhận là có ga-ra để xe.
* Xin bạn vui lòng gõ tiếng việt có dấu
Những kiến nghị bị phản đối nhất 2011
