13 tuổi, cô bé Đía xinh đẹp chấm dứt đời thiếu nữ khi bị một ông già gần 70 tuổi cướp về làm vợ.
Mỗi khi màn đêm buông xuống, nhiều chàng trai dân bản lại rậm rịch bước chân tổ chức bắt cóc các cô gái về làm vợ. Nhiều bé gái mắt búng ra sữa, phải rời ghế nhà trường về làm vợ, làm mẹ.
Bị cướp về làm vợ từ tuổi 13
Không gian tĩnh mịch, cô quạnh, mây mù bao phủ, thỉnh thoảng những trận gió lớn thổi thốc tháo qua vách nhà liêu xiêu của em Vừ Y Đía, bản Huồi Đun, xă Huồi Tụ, Kỳ Sơn, Nghệ An. Ánh lửa bập bùng trong đêm, Y Đía ngồi co ro ở góc bếp. Bao đêm trôi qua, cô gái bản sinh ra ở vùng miền sơn cước vẫn ngồi vậy. Khi màn đêm buông xuống là những lúc cô bé thấy thêm cô quạnh và nghĩ đến phận ḿnh hẩm hiu.
Đía sinh ra trong một gia đ́nh đầy ải lo toan, nghèo khó. Tuổi thơ của cô bé hằn in những cay đắng. Bố bị câm, mẹ bị ngọng, cả 2 đều bị tâm lư bất ổn. Trong ngôi nhà nghèo nàn ấy, ngôn ngữ giao tiếp là sự im lặng và kư hiệu bằng tay. Lớn lên, không được theo đám bạn đi học, Y Đía phải bước vào cuộc sống mưu sinh, phải đến nhà người quen xin được làm giúp việc. Ngày ngày trôi qua, cô bé sống cam chịu đầu tắt mặt tối miễn sao kiếm được cái ăn, giảm bớt gánh nặng cho gia đ́nh.
Đến năm 13 tuổi, Đía trông đă phổng phao, xinh đẹp. Thế nhưng, tai họa bắt đầu ập đến khi có lần một cụ già ở xă Nậm Cắn, cách nhà Đía theo đường chim bay khoảng 5km, tuổi đáng bậc ông để ư. Nỗi cô đơn v́ bị mất vợ từ lâu, con lớn chuyển nhà ở riêng, từ khi gặp Đía cụ trỗi dậy t́nh cảm thầm yêu trộm nhớ.
Chịu không nổi, cụ đem chuyện tâm tư ngỏ lời với chủ nhà nơi Đía ở và được chấp nhận, sẵn sàng đứng ra lo đại sự giữa hai người. Đía nước mắt ngắn dài, ḷng đau quặn thắt, buông xuôi. Cụ gần 70 nhưng, vẫn thích thực hiện theo thủ tục cướp vợ. Người dân bản kể ngày lên xe hoa về quê của chồng, do tuổi cao, sức yếu nên Đía được người nhà của cụ hộ tống về làm dâu.
 |
Nhiều cô gái làm mẹ ở tuổi c̣n quá trẻ.
|
Tương tự như Y Đía, Vừ Y Mái (bản Na Ny) 15 tuổi, học sinh lớp 7B, trường THCS xă Huồi Tụ cũng từng bị Lỳ Bá Cha, ở bản Huồi Đun, cùng xă bắt về làm vợ. Mùa xuân trẩy hội mấy năm trước, Mái cùng các bạn đi tham gia ném c̣n, du xuân. Khi cuộc vui gần kết thúc, Mái bỏ về th́ lập tức bị Bá Cha và mấy đứa bạn nằm tay giằng co kéo lại. Bá Cha bảo: "Ta thích đằng ấy rồi, có theo ta về làm vợ không?", Mái lắc đầu kiên quyết nói lời từ chối. Nhưng đêm đêm dưới nếp nhà, Mái liên tục những được tín hiệu từ Bá Cha và đám bạn.
Và vào một đêm mưa tầm tă, gió bấc thổi lạnh đến thấu xương, Mái không ngủ, lặng lẽ xuống bếp lấy thêm củi đốt sưởi ấm. Bỗng có tiếng gơ cửa nhè nhẹ, Mái giật thột, chưa kịp định thần th́ có 3 bóng đen lao tới lấy rẻ nhét vào miệng, sau đó bỏ vào bao tải cột chặt vứt lên xe phóng ầm ầm. Mặc Mái kêu la, khóc lóc, van xin, đám thanh niên vẫn không lung lay và đưa Mái về nhốt vào buồng. Tỉnh dậy, Mái đă thấy ḿnh trong một gian buồng biệt lập tối tăm, tĩnh mịch. Đă là gái Mông nên Mái biết việc ḿnh bị nhốt như ván đă đóng thuyền, cúi đầu chấp nhận. Ba ngày sau, nhà trai đem lễ sang thông báo với bên đằng vợ và gọi thầy cúng đến làm vía tác hợp cho đôi uyên ương.
Trong nếp nghĩ của người H'Mông ở Kỳ Sơn, tục cướp vợ dù đă được chính quyền, ban ngành, đoàn thể nhiều lần vận động xoá bỏ nhưng nó vẫn ngấm ngầm tồn tại. Những cô bé, chàng trai không cần bất cứ một thủ tục đăng kư hay xác nhận của chính quyền địa phương, cứ thế mà nhiều em gái tuổi chập chững mới bước qua tuổi 13-14 đă phải tập thiên chức của người vợ, người mẹ.
Những câu chuyện đau ḷng
Cô gái trở thành nạn nhân của hủ tục cướp vợ, sống ở bản Huồi Đun, tên Vừ Y H. sau khi học hết lớp 12 tại Thị trấn Mường Xén (Kỳ Sơn), từng yêu một thanh niên dưới xuôi lên trên đây công tác. T́nh yêu nồng nàn, cháy bỏng với bao lời hẹn ḥ, say đắm. Nhưng cuộc đời ai đoán trước chữ ngờ, H. rơi hoàn cảnh bố mất, gia đ́nh tiêu điều, xác xơ.
Chưa kịp vơi đi nổi buồn th́ H. đón nhận hung tin, có chàng trai bản địa ở bản Huồi Đun xuống tỏ t́nh. H. im lặng từ chối. Gia đ́nh nhà H. thấy điều kiện của chàng trai khá giả, kinh tế đầy đủ nên cố bắt ép em lấy chồng. Rồi H. cũng bị cướp như những sơn nữ khác ở miền rẻo cao.
Ngày về làm dâu, H.chỉ thở dài lắng nghe tiếng buồn từ đáy ḷng sâu thẳm. Nỗi bất hạnh khi lấy người ḿnh không yêu luôn dày ṿ, dằn vặt em. Đôi lúc túng quẫn, H. từng nghĩ đến cái chết để xua đi tất cả. Nhưng c̣n mẹ, c̣n em của ḿnh sẽ ra sao?, H. đắn đo suy nghĩ và nhắm mắt chấp nhận. Ngồi đối diện với tôi, H. nước mắt ngắn dài, ánh mắt vô hồn nh́n chông chênh phía sườn đồi.
Có những câu chuyện, các thầy cô giáo công tác ở vùng cao, xót xa cho những học tṛ ḿnh bị cướp về làm vợ, nhiều lần t́m đến khuyên can nhưng bất lực. V́ thế, đôi lần nhiều học tṛ đi ngang nhà lấm lét nh́n giáo viên, buồn tủi. Có nhiều nữ học sinh đôi lần t́m gặp thầy buồn rầu kể chuyện v́ liên tục bị bắn tín hiệu "về làm vợ ta nhé" của thanh niên dân bản.
Thành thử mỗi dịp nghỉ Tết, vào xuân, mùa trẩy hội... các giáo viên luôn căn dặn học sinh của ḿnh không được lấy chồng và cướp vợ mà nào có được. Xuân sang, lớp học lại vắng bóng nhiều em gái. Dân bản bảo: "Tục của dân ta đă thế rồi mà, thầy cô giáo nói làm ǵ, mà ta có đi cướp đâu, con ta đi cướp đấy chứ".
Thế nhưng, điều dễ nhận thấy trong những cuộc t́nh ngắn chẳng tày gang ấy, thiệt tḥi là thiếu nữ bị bắt làm vợ ở vùng cao. Mọi quyền lợi cũng như tiếng nói trong cộng đồng đều không được bảo vệ thoả đáng. Những cặp chồng hờ, vợ dại ấy nhanh chóng rơi vào bi kịch. Như trường hợp của Vừ Y Bâu (ở bản Huồi Khe), lấy chồng về bản Na Ny chưa đầy một năm sống với nhau đă tan vỡ. Chồng của Bâu đang ở độ tuổi ăn, tuổi lớn nên vẫn c̣n ham chơi lắm. Sau mỗi chầu rượu say tí bỉ lại về hành hạ, đánh đập, hành hạ Bâu dă man khiến em cực chẳng đă nên bỏ về nhà với gia đ́nh ngoại. Giờ Bâu ở nhà đi rẫy, phụ giúp gia đ́nh.
Cũng gặp người chồng bất hạnh như Bâu nhưng trường hợp của em Vừ Y Đía, lấy cụ 70 tuổi lại đầy bất trắc. Từ ngày về làm dâu, cô bé ấy đă phải tập quán xuyến tất cả mọi việc trong gia đ́nh. Tuổi tác chênh vênh, Đía c̣n quá non nớt nên chưa hiểu được cuộc sống của gia đ́nh. Cụ th́ vẫn c̣n "hăng", vẫn c̣n đủ độ để phi nước mă. Đía từng ư nghĩ bỏ về nhưng quê chồng cách xa lắc, xa lơ về được đâu có dễ.
Theo Nguoiduatin
Bi kịch thiếu nữ sau khi bị 'cướp vợ'
