Ngày tàn của đế chế Gaddafi?

Ngày tàn của đế chế Gaddafi?

Phiến quân Libya, những người đang kiểm soát khu vực miền đông Libya đã bác bỏ những sáng kiến của AU và nói rằng họ sẽ không chấp nhập điều gì khác ngoài việc ông Gaddafi phải từ bỏ quyền lực.

Chiến dịch cuối cùng nhằm hạ bệ nhà lãnh đạo Libya Moammer Gaddahfi dường như đã bắt đầu. Các lực lượng NATO đang chuẩn bị trang bị bom phá boongke được điều khiển bằng laze cho máy bay chiến đấu và dọa triển khai các máy bay trực thăng chiến đấu của Anh và Pháp chống lại bộ binh Libya, trong khi bắt đầu ném bom ban ngày vào các tòa nhà chính phủ tại thủ đô Tripoli.

Việc tăng cường tấn công quân sự dường như đang gây ra một làn sóng đào ngũ của các sĩ quan cao cấp Libya, với 5 viên tướng, 2 đại tá và 1 thiếu tá đã tuyên bố sự ra đi của họ trong một cuộc họp báo tại Roma ngày 30/5. Các quan chức ngoại giao Libya cũng đang tiến hành một loạt sáng kiến ngoại giao mới nhằm kết thúc cuộc xung đột đã kéo dài hai tháng rưỡi.

Ngày 30/5, Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma đã đến Tripoli với tư cách là Trưởng phái đoàn Liên minh châu Phi (AU) đang tìm một giải pháp hòa bình cho sự bế tắc quân sự này, trong khi Ngoại trưởng Libya Abdelati Obeidi đã bí mật gặp ông Trefgarne, một cựu Bộ trưởng Anh tại Tunisia ngày 28/5. Người ta hầu như không biết các chi tiết của cuộc gặp này, nhưng chỉ biết rằng đi cùng với ông Trefgarne là cựu đại sứ Anh tại Libya Oliver Miles.

Ông Gaddfi sắp đến lúc phải ra đi?

Chuyến thăm của ông Zuma dự kiến tìm cách làm sống lại một kế hoạch của AU, định tuyên bố một lệnh ngừng bắn ngay lập tức và tiếp theo là các cuộc đàm phán hòa bình. Phiến quân Libya, những người đang kiểm soát khu vực miền đông Libya đã bác bỏ những sáng kiến của AU và nói rằng họ sẽ không chấp nhập điều gì khác ngoài việc ông Gaddafi phải từ bỏ quyền lực.

Mặc dù ông Zuma có thể chính thức ủng hộ chính sách của AU, nhưng ông cũng có thể thúc giục Gaddafi từ chức vì Nam Phi, một thành viên không thường trực của HĐBA LHQ, đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết của LHQ, cho phép áp đặt một khu vực cấm bay tại Libya. Sau đó, ông Zuma đã chỉ trích NATO hành động vượt quá sự cho phép của LHQ và kêu gọi liên quân chấm dứt không kích. Nhưng với tư cách là người đứng đầu AU, ông Zuma là người có thể mặc cả với ông Gaddafi. Zuma cũng là một trong số ít nhà lãnh đạo thế giới có khả năng đưa ra một thỏa thuận lưu vong đối với ông Gaddafi.

Trong những tuần qua, sự lựa chọn của ông Gaddafi đã bị thu hẹp đáng kể khi NATO tăng cường chiến dịch quân sự và công tố viên của Tòa án Hình sự quốc tế yêu cầu bắt Gaddafi vì những tội ác chống lại loài người. Tại một hội nghị của NATO tại Bungari ngày 30/5, Tổng Thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen cho rằng ngày tàn của Gaddafi sắp đến. Ông Rasmussen tuyên bố: "Gaddafi ngày càng bị cô lập ở trong nước và nước ngoài. Ngay cả những người gần gũi ông ta nhất cũng đang ra đi, đào ngũ hoặc bỏ trốn". Khoảng 120 sĩ quan cao cấp đã từ bỏ Gaddafi. Tướng Melud Massoud Halasa, một trong số những người đào ngũ, đã nói tại Roma ngày 30/5 rằng 80% các lực lượng vũ trang Libya đã bị vô hiệu hóa và chỉ còn 10 viên tướng vẫn trung thành với chế độ.

Dưới sự hỗ trợ của NATO, phiến quân Libya đang chiếm ưu thế

Các thủ lĩnh phiến quân đang hân hoan trước những khó khăn chồng chất của ông Gaddafi. Ngày 29/5, trong thời gian diễn ra Hội nghị thượng đỉnh G-8 tại Pháp, Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đã thay đổi lập trường trước đây và cùng các nhà lãnh đạo phương Tây thúc giục ông Gaddafi từ chức. Nhà phân tích Hassan Moali cho rằng "bức tường phòng thủ cuối cùng" của Libya đã bị loại bỏ và Gaddafi từ nay "trơ trọi một mình" vì Nga đã gia nhập phái ủng hộ một nước Libya không có Gaddafi.

Sau nhiều tuần lễ "nuôi" hy vọng được những người bạn Nga cứu giúp, Gaddafi đang phải một mình chống lại cộng đồng thế giới, trừ Liên minh châu Phi (AU) mà ông thao túng bằng nhiều tỷ USD kiếm được từ dầu mỏ.

Theo ông Moali, việc Nga bỏ rơi Gaddafi có thể mở đường cho hành động quân sự mạnh mẽ hơn của NATO, đặc biệt sau khi Pháp và Anh tuyên bố đưa máy bay trực thăng chiến đấu Apache vào tham chiến. Như vậy, Gaddafi và quân đội của ông ta chỉ còn có thể lựa chọn: hoặc chấp nhận lời tuyên án của Dauville và rời chính trường cho đỡ rủi ro hơn, hoặc tiếp tục cuộc chiến cho đến khi hầm cố thủ ở Bab Al Azizia bị biến thành tro bụi.

Thảo Hương
(PLXH)