Kể từ khi có thiết bị điều khiển tuyệt vời mà chúng ta vẫn thường quen gọi là “chuột máy tính”, việc sử dụng máy tính đã trở nên đơn giản và tiện dụng hơn rất nhiều. Nhưng chuột máy tính đã ra đời như thế nào, và trải qua những giai đoạn phát triển gì để trở nên phổ biến như ngày hôm nay. Bài viết dưới đây sẽ tóm lược những nét quan trọng về “chú chuột” hữu dụng này.
Lịch sử hình thành
Năm 1963, Douglas Engelbart cùng cộng sự là Bill English thuộc Viện nghiên cứu Stanford, Hoa Kỳ, đã phát minh ra dạng chuột máy tính đầu tiên. Sở dĩ họ đặt tên “chuột – mouse” cho thiết bị mới của mình bởi hình dạng của nó – có dây gắn ở phía sau liên tưởng tới chiếc đuôi của chú chuột ngoài đời thực.
Engelbart không bao giờ nhận được chút lợi nhuận nào từ phát minh của mình, bởi quyền sở hữu phát minh của ông đã hết hạn trước khi chuột được dùng phổ biến trên máy tính cá nhân.
 |
Chú chuột máy tính đầu tiên do Douglas Engelbart phát minh
|
Tháng 9 năm 1972, cộng sự của Englebart là English, đã phát triển thành công loại chuột bi có thể lăn được. Thiết bị này có thể định hướng vị trí của con trỏ trên màn hình một cách dễ dàng. Nguyên tắc hoạt động của loại chuột này vẫn còn được sử dụng tới ngày nay trong các loại chuột bi hiện đại.
Năm 1981, chuột máy tính được xuất xưởng như một bộ phận của máy tính và hướng tới người dùng cá nhân – đó là chiếc Xerox 8010 Star Information System. Tuy nhiên, chuột vẫn còn gặp phải nhiều trở ngại cho tới khi Apple MacIntosh xuất hiện. Tiếp theo đó là sự phát triển rực rỡ của Microsoft cùng hệ điều hành Windows với giao diện đồ họa làm việc sử dụng máy tính trở nên gần gũi hơn với người dùng. Càng ngày chuột máy tính càng trở thành một phần không thể thiếu của cả chiếc máy tính.
Qua nhiều năm phát triển, số lượng nút trên thân chuột liên tục thay đổi. Một số có một nút, tạo sự đơn giản tối đa cho người dùng, một số có 3 nút cho phép có nhiều tính năng hơn khi sử dụng. Nhưng cuối cùng phần lớn người sử dụng thích thiết kế chuột với 2 nút bấm trái phải.
Các loại chuột máy tính
Chuột cơ học (Chuột bi)
 |
Chuột bi
|
Năm 1972, Bill English phát triển chuột bi đầu tiên khi đang làm việc cho Xerox PARC. Chuột bi dùng một quả bi ở chính giữa có thể xoay theo bất kỳ hướng nào. Bên cạnh đó là 2 thanh cuộn có thể lăn tự do. Chúng được đặt vuông góc với nhau. Một thanh cuộn phát hiện chuyển động tiến-lùi của quả bi còn thanh kia phát hiện chuyển động trái-phải. Loại chuột này đã từng chiếm ưu thế tuyệt đối trong các loại chuột bởi sự tiện dụng của mình.
Chuột quang
 |
Chuột quang
|
Với sự phát triển không ngừng của khoa học kỹ thuật, chuột bi dần bị thay thế bởi chuột quang, và gần đây là chuột laser. Chuột quang có nhiều ưu điểm so với chuột bi như độ chính xác cao hơn, không cần vệ sinh thường xuyên… Nguyên tắc hoạt động của chuột quang là sử dụng một đầu phát tia sáng qua đó phát hiện chuyển động khi xét mối tương quan với mặt phẳng bên dưới, thay vì phát hiện chuyển động từ bên trong như chuột cơ học.
Chuột quán tính
 |
| Chuột quán tính |
Gần đây một số hãng cho ra đời loại chuột sử dụng công nghệ hồi chuyển, còn được gọi là “chuột không khí” bởi nó không yêu cầu phải có một mặt phẳng để hoạt động như các loại chuột truyền thống. Loại chuột này sử dụng một bộ cảm biến đặt biệt để xác định chuyển động của tay người dùng, qua đó truyền tới con trỏ trên màn hình.
Loại chuột này thường dưới dạng không dây và được đánh giá là có nhiều ưu điểm như tiết kiệm điện năng hơn chuột quang, độ nhạy cao hơn, nhẹ hơn và cũng dễ dùng hơn.
Chuột trên laptop
 |
| Touchpad |
Do đặc thù “tất cả trong một” của laptop, chuột máy tính cũng được tích hợp vào chiếc laptop và phải được biến đổi về hình dạng và cơ chế hoạt động để thích nghi với diện tích hạn hẹp của laptop. Một số dạng phổ biến của chuột laptop là Touchpad (người dùng chạm ngón tay trên một mặt phẳng nhỏ để điều khiển con trỏ trên màn hình), Trach ball (người dùng di chuyển một nút nhỏ để điều khiển con trỏ).
Theo dự đoán, trong tương lai không xa, chuột máy tính sẽ được phát triển dưới dạng tích hợp vào tay người sử dụng và tiến tới điều khiển máy tính mà không cần tới bất kỳ thiết bị nào nữa (điều khiển bằng giọng nói, cảm ứng chuyển động của cơ thể người dùng…)
Một số chuột máy tính lạ có thể bạn chưa từng thấy:
Chuột kèm Keypad
Sanwa NT-MA2 là tên của thiết bị chuột/bàn phím số tích hợp này. Có màu trắng và đen cho người mua chọn.
Chuột mang phong cách Star Wars
Mang hình dạng một chiếc phi thuyền, chuột máy tính này dành cho những “fan” của loạt phim Chiến tranh giữa các vì sao. Có màu đen hoặc trắng để chọn với hai nút bấm, một nút cuộn với đèn LED màu đỏ và xanh dương.
Chuột hình cá bộ phận cơ thể
Với tên gọi Body Mouse, do nhà thiết kế nổi tiếng Chris Lomak thực hiện. Dù không có vẻ chuyên nghiệp nhưng những chú chuột này đủ hấp dẫn để làm quà tặng.
Chuột hình ô tô
Chuột quang mang hình dạng như một chiếc xe hơi thể thao Ferrari này sẽ là quà tặng tuyệt vời cho những ai đam mê môn thể thao tốc độ. Dàn đèn LED khiến “chiếc xe” trông càng dã chiến.
Chuột trang điểm
Với loại chuột này, chị em phụ nữ sẽ thoải mái làm đẹp dù đang ở công sở. Vũ khí bí mật của “cô chuột” này là một chiếc gương nhỏ cùng cọ trang điểm được bố trí khéo léo trong lòng chuột.
Sân golf mini
Bạn nghĩ sao nếu trên bàn làm việc của mình có cả một sân golf mini để trang trí và thỉnh thoảng xả stress sau những giờ làm việc mệt mỏi. Một ý tưởng thật tuyệt!
Hoàng Ngọc (Tổng hợp)
VTCNews
Năm Mèo, nhìn lại "chuột" hiện đại
