Gần 10 năm làm nghề bốc mộ, ông Năm có 3 lần đối diện với t́nh huống “rùng rợn”. Ông nói, đây là công việc “trước là làm phúc, sau là nhận công” nhưng không phải ai cũng dám làm.
Kỷ niệm không thể quên
Gần 10 năm qua, những tháng cuối năm thường là khoảng thời gian bận rộn nhất của ông Lưu Sỹ Năm (SN 1965, xă Vạn Phú, tỉnh Thái Nguyên), bởi dân làng trên xóm dưới tới tấp gọi nhờ ông bốc mộ.
Ông Năm đă có gần 10 năm gắn bó với nghề bốc mộ
Ông Năm vốn sống bằng nghề cấy lúa, trồng chè. Gần 10 năm trước, ông bén duyên với nghề bốc mộ theo cách khó ngờ.
Năm ấy, ông hỗ trợ cải táng cho người thân trong họ. Ông cùng mọi người phạt mộ, đào đất rồi đến lúc bật nắp quan tài, “tắm rửa” hài cốt th́ để con cháu làm.
Tuy nhiên, ngôi mộ ấy có điều kỳ lạ, người đă mất 7 năm nhưng mọi thứ vẫn c̣n nguyên khi mở quan tài. Con cháu sợ hăi đến độ người th́ ngất, người chạy mất dạng, chỉ có ông Năm vẫn bật đèn pin soi xét, t́m cách giải quyết.
Bà Nhung – vợ ông Năm kể: “Ông nhà tôi chẳng sợ ǵ, nhảy xuống xử lư rồi xếp hài cốt vào tiểu cho con cháu đem đến chỗ mới.
Kể từ đó, tiếng lành đồn xa, anh em trong họ hễ có việc là nhờ ông ấy làm, rồi cả những người xa lạ cũng đến mướn. Dần dần, bốc mộ đă trở thành nghề của ông ấy”.
Gần 10 năm làm nghề bốc mộ, ông Năm gặp thêm 3 t́nh huống "khó" như thế.
Theo ông Năm, không phải ca cải táng nào cũng suôn sẻ. Thông thường, người mất sau khoảng 7 năm mới tiến hành bốc mộ, nhưng không phải trường hợp nào cũng “ráo”. “Ai khô ráo th́ làm nhanh, c̣n gặp ca khó th́ vất vả trăm bề”, ông nói.
Tháng 11/2024, ông Năm nhận bốc mộ cho một người đă mất 8 năm. Trước đó, ông hỏi rất kỹ về thời gian chôn cất và yếu tố tâm linh, đồng thời thỏa thuận rơ: nếu thi hài c̣n nguyên sẽ đưa đi hỏa táng, nếu “khô ráo” th́ cải táng như b́nh thường.
Tuy nhiên, khi mở quan tài, thi hài vẫn gần như nguyên vẹn. “Tôi từng gặp ca khó nhưng hiếm khi thấy trường hợp như vậy”, ông Năm kể.
Con cháu hoảng sợ bỏ chạy, chỉ c̣n ông và hai người trong đội ở lại chờ gia đ́nh b́nh tĩnh để bàn cách xử lư. Cuối cùng, gia đ́nh không muốn hỏa táng mà xin đội ông Năm “làm phúc”, giúp cải táng theo cách truyền thống.
Thương t́nh, ông Năm cùng đồng đội áp dụng các biện pháp nghề nghiệp, xử lư hài cốt, sắp xếp cẩn thận vào quách rồi đưa đến nơi an táng mới. Đây là ca khiến ông nhớ nhất trong gần 10 năm theo nghề.
“Tôi không sợ, chỉ nghĩ ḿnh như một bác sĩ pháp y làm nhiệm vụ. Nhưng với người thân, cảnh ấy đau ḷng lắm. Vừa làm, tôi vừa thương cả gia đ́nh lẫn người đă khuất.
Nghề này thực sự là làm phúc. Gặp những t́nh huống éo le như vậy, ngoài gan dạ c̣n phải có tâm mới theo đến cùng được”, ông Năm chia sẻ.
Ông quan niệm, nghề này “làm xong là xong”, chỉ cần cải táng chu đáo, đưa người đă khuất sang “ngôi nhà mới” sạch sẽ, gọn gàng là ḷng thanh thản. Ông Năm nhận trọn gói các khâu cải táng, hoặc chỉ bốc mộ theo yêu cầu từng gia đ́nh.
Công việc thường diễn ra ban đêm, theo giờ gia chủ chọn. Có hôm cao điểm, ông làm liên tục từ chiều hôm trước đến rạng sáng hôm sau, hoàn thành cải táng cho 3-5 ngôi mộ.
Dịp cuối năm 2024, ông Năm bốc khoảng 20 ngôi mộ trong 1 tháng, có đêm làm liền 5 ca, mọi việc suôn sẻ khiến cả ông và gia chủ đều an ḷng. Năm nay là năm nhuận, ít người cải mả nên ông tạm thong dong, dự báo cuối năm tới sẽ bận rộn hơn khi nhiều gia đ́nh dồn việc sang năm sau.
Ban đầu, thấy chồng miệt mài với “việc âm” từ đêm nọ qua đêm kia, bà Nhung không khỏi nặng ḷng. Bà từng khuyên ông bỏ nghề v́ thu nhập thấp, mỗi ca cải táng chỉ khoảng 1,5 triệu đồng lại phải chia 3, trong khi công việc vất vả và nhiều nỗi oái oăm.
Ông Năm nói với vợ: “Ḿnh làm bằng cái tâm, coi như tạo phúc. Ai nhờ th́ làm, giúp được người khác th́ cũng có đồng ra đồng vào, ḷng ḿnh lại an”. Từ đó, ông nhận được sự ủng hộ hoàn toàn của vợ con khi theo nghề bốc mộ.
Nghẹn ngào tự tay bốc mộ cho mẹ
Ông Trần Văn Đông (58 tuổi, quê Ninh B́nh) cũng có nhiều năm gắn bó với công việc “ăn cơm dương, làm việc âm”. Với ông, đây là một nghề b́nh thường như bao nghề khác, cần làm việc với sự tỉnh táo, chuyên nghiệp và tận tâm.
Ông Đông kể, nhiều năm làm nghề, gần như trường hợp oái oăm nào ông cũng từng gặp. Có gia đ́nh tận tâm, ông thấy vui khi được đồng hành; có gia đ́nh hờ hững, gần như phó mặc mọi việc cho người bốc mộ, ông cũng chẳng vướng bận, hoàn thành việc cải táng một cách tỉ mỉ và chỉn chu nhất.
Với ông, có tâm có đức là nguyên tắc quan trọng mà nếu không nhất quán th́ không thể theo nghề này.
Trong bấy nhiêu năm làm nghề, lần bốc mộ khiến ông day dứt và nhiều cảm xúc nhất là lần tự tay bốc mộ cho mẹ.
“Ở quê tôi, người ta hầu như không tự tay bốc bộ cho người thân mà đều thuê thợ. Con cháu chỉ làm một việc duy nhất là bật nắp áo quan, những việc c̣n lại giao cho thợ hết.
Riêng tôi quyết định tự bốc mộ cho mẹ v́ nghĩ, ḿnh đă làm phúc tứ phương, công việc của mẹ sao có thể phó thác cho người khác”, ông Đông kể.
Mẹ ông Đông mất năm 90 tuổi. Khi mất, cụ chỉ c̣n da bọc xương. Sau 8 năm chôn cất, ông tin mẹ ḿnh đă “ráo” nên quyết định “đổi nhà cho mẹ”. Về khía cạnh tâm linh, ông xem kỹ ngày, giờ bốc mộ.
Đêm ấy, ông nhờ con cháu phạt mộ, đào đất, c̣n ông tự tay bật nắp quan tài, tắm rửa và sắp xếp hài cốt cho mẹ. Được 'gặp' lại mẹ sau 8 năm xa cách, ông nghẹn ngào không thốt lên lời.
“Đó cũng là lần cuối cùng tôi được 'gặp' mẹ v́ kể từ đây, mẹ sẽ an nghỉ vĩnh hằng ở 'ngôi nhà' mới. Được tự tay 'tắm rửa', sắp xếp cho mẹ, tôi thấy an ḷng. Dù công việc từ đầu đến cuối vẫn vậy nhưng cảm xúc lần này đặc biệt hơn rất nhiều”, ông Đông kể.
Dù muốn “làm phúc” thêm cho nhiều gia đ́nh nhưng khoảng 1 năm trở lại đây, v́ lư do sức khỏe ông Đông đă phải tạm gác lại nghề. Dẫu vậy, kư ức trong những năm hết ḿnh với nghề vẫn theo ông măi. Với ông, nghề bốc mộ không chỉ là kế sinh nhai mà c̣n cơ duyên gieo phúc, trả nghĩa đời.
VietBF@ sưu tập
