Trong nhiều năm, robot hình người bị giới đầu tư tại Thung lũng Silicon - thánh địa công nghệ nước Mỹ - đánh giá là lĩnh vực kém hấp dẫn, bởi mức độ phức tạp cao, đòi hỏi vốn lớn và khó thương mại hóa trong ngắn hạn.
Trí tuệ nhân tạo mở đường cho các loại robot làm thay công việc của con người. Ảnh: Tech Xplore.
Tuy nhiên, sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) trong những năm gần đây đang làm thay đổi cách nhìn này, đặc biệt với tham vọng phát triển những cỗ máy có khả năng di chuyển, tương tác và thực hiện công việc tương tự con người.
Tại Humanoids Summit (Hội nghị thượng đỉnh Robot hình người) đang diễn ra ở Mountain View (Silicon Valley, bang California, Mỹ), nhà đầu tư mạo hiểm và doanh nhân công nghệ trong lĩnh vực robot và trí tuệ nhân tạo Modar Alaoui - cũng là nhà sáng lập hội nghị - đã quy tụ hơn 2.000 quan khách bao gồm các kỹ sư robot hàng đầu đến từ Disney, Google, cùng hàng chục công ty khởi nghiệp, nhằm giới thiệu công nghệ và thảo luận các điều kiện cần thiết để thúc đẩy một ngành công nghiệp còn đang ở giai đoạn sơ khai.
Theo ông Alaoui, ngày càng nhiều nhà nghiên cứu tin rằng robot hình người, hoặc một dạng “hiện thân vật lý” nào đó của AI, sẽ dần trở thành phổ biến trong tương lai. “Câu hỏi thực sự chỉ còn là sẽ mất bao lâu”, ông nói.
Một số sản phẩm cụ thể đã bắt đầu xuất hiện. Disney cho biết phiên bản robot biết đi của nhân vật Olaf trong bộ phim hoạt hình “Frozen” sẽ được đưa vào hoạt động tại các công viên Disneyland ở Hong Kong (Trung Quốc) và Paris vào đầu năm tới. Những robot mang tính giải trí có hình dáng giống con người như vậy đã dần phổ biến, song các chuyên gia cho rằng mốc thời gian để robot “đa năng” có thể trở thành một thành viên làm việc hiệu quả trong gia đình hay nơi công sở vẫn còn khá xa.
Bà Cosima du Pasquier, nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Haptica Robotics, cho rằng lĩnh vực robot hình người vẫn phải vượt qua một “ngọn núi rất lớn” về nghiên cứu và phát triển, đặc biệt là các công nghệ liên quan đến cảm nhận xúc giác và khả năng thao tác tinh vi. Nhà nghiên cứu tại Đại học Stanford (Mỹ) này cho biết, đã đến dự hội nghị chỉ một tuần sau khi chính thức thành lập công ty khởi nghiệp riêng, và những khách hàng đầu tiên của bà chính là cộng đồng chuyên gia tại đây.
Theo thống kê của hãng tư vấn McKinsey & Company, hiện có khoảng 50 công ty trên toàn cầu đã huy động được ít nhất 100 triệu USD để phát triển robot hình người. Trong số này, Trung Quốc chiếm khoảng 20 công ty, Bắc Mỹ khoảng 15 công ty. Trung Quốc được đánh giá đang dẫn đầu nhờ các chính sách ưu đãi của chính phủ đối với sản xuất linh kiện, khuyến khích ứng dụng robot, cùng chỉ đạo ban hành năm ngoái về việc xây dựng một hệ sinh thái robot hình người hoàn chỉnh vào năm 2025.
Tại khu trưng bày của hội nghị lần này, các doanh nghiệp Trung Quốc chiếm ưu thế, trong đó robot của hãng Unitree xuất hiện phổ biến, một phần do mức giá tương đối thấp, được nhiều nhà nghiên cứu Mỹ lựa chọn để thử nghiệm phần mềm.
Tại Mỹ, sự xuất hiện của các chatbot AI tạo sinh như ChatGPT của OpenAI hay Gemini của Google đã tạo ra cú hích mới cho ngành robot vốn tồn tại nhiều thập kỷ. Làn sóng quan tâm của giới đầu tư đã mang lại nguồn vốn lớn cho các startup phát triển phần cứng, với mục tiêu đưa AI ra khỏi không gian số và hiện diện trong thế giới vật lý. Những tiến bộ kỹ thuật trong mô hình ngôn ngữ - vốn giúp chatbot trở nên hiệu quả - cũng đang được ứng dụng để huấn luyện robot thực hiện nhiệm vụ tốt hơn. Khi kết hợp với thị giác máy tính, các mô hình “thị giác - ngôn ngữ” cho phép robot học cách nhận biết và tương tác với môi trường xung quanh.
Một robot hình người tương tác với khách tham quan tại hội nghị. Ảnh: Ban tổ chức Humanoids Summit.
Không phải ai cũng lạc quan về tương lai của robot hình người. Ông Rodney Brooks - đồng sáng lập hãng iRobot - nhà sản xuất robot hút bụi Roomba - đánh giá các robot hình người hiện nay khó có thể đạt được sự khéo léo cần thiết, bất chấp hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ USD được đầu tư cho việc huấn luyện.
Tuy nhiên, ông Alaoui cho rằng robot hình người hiện nay có nhiều điểm tương đồng với giai đoạn đầu của xe tự lái. Gần địa điểm tổ chức hội nghị, một hiện vật trưng bày nguyên mẫu xe tự lái hình bong bóng của Google ra mắt năm 2014 gợi nhắc rằng phải mất hơn một thập kỷ để robotaxi của Waymo có thể hoạt động thường xuyên trên đường phố.
Một số robot mang dáng dấp con người cũng được thử nghiệm trong môi trường làm việc. Agility Robotics (Mỹ) vừa công bố đưa robot vận chuyển hàng hóa Digit vào một trung tâm phân phối tại bang Texas của Mercado Libre - tập đoàn thương mại điện tử lớn tại Mỹ Latinh. Dù có hình dáng giống con người, Digit sở hữu đôi chân đảo ngược, mang đặc điểm sinh học giống chim hơn là người.
Trong khi đó, robot công nghiệp chuyên thực hiện các nhiệm vụ đơn lẻ đã trở nên phổ biến trong ngành sản xuất, với tốc độ và độ chính xác vượt trội so với robot hình người hiện nay.
Trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ toàn cầu, nhiều hiệp hội tự động hóa cũng đã và đang kêu gọi các chính phủ xây dựng những chiến lược quốc gia mạnh mẽ hơn nhằm phát triển robot trong nước.
Tham khảo thông tin từ Kyodo, Tech Xplore
