Trung Quốc – Mỹ điện đàm cấp cao: Thúc đẩy quan hệ hợp tác trong bối cảnh khủng hoảng Đài Loan – Nhật Bản gia tăng

[PinaColada]

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tiến hành một cuộc điện đàm quan trọng vào ngày 24/11, tập trung vào các vấn đề địa chính trị nóng như Đài Loan và xung đột Ukraine, giữa lúc quan hệ giữa Bắc Kinh và Tokyo đang rơi vào khủng hoảng ngoại giao sâu sắc.


Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm hôm 24/11. Ảnh: Financial Times.

Cuộc điện đàm này diễn ra chỉ vài tuần sau cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ năm 2019 tại Hàn Quốc, nơi hai bên đã đạt được thỏa thuận đình chiến thuế quan trong một năm và tạm dừng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu.

Vấn đề Đài Loan tiếp tục là điểm nóng trong cuộc trao đổi. Theo Tân Hoa Xã, ông Tập Cận Bình đã nhắc lại lập trường của Bắc Kinh, khẳng định việc Đài Loan trở về Trung Quốc đại lục là một phần quan trọng của trật tự quốc tế thời hậu Thế chiến II.

Vấn đề này trở nên nổi bật hơn bao giờ hết sau khi Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi tuyên bố rằng một cuộc xung đột ở eo biển Đài Loan sẽ là “tình huống đe dọa tồn vong” đối với Nhật Bản, tạo tiền đề cho việc Tokyo có thể triển khai lực lượng quân sự. Đáp lại, Bắc Kinh đã thể hiện cơn thịnh nộ qua các kênh ngoại giao, đồng thời áp dụng các biện pháp cấm vận phi thương mại như khuyến cáo công dân không đến Nhật, cấm nhập khẩu hải sản và dừng chiếu phim Nhật Bản.

Mặt khác, trong cuộc điện đàm, ông Tập cũng bày tỏ quan điểm về cuộc xung đột Ukraine, nơi Mỹ vừa công bố đề xuất hòa bình 28 điểm. Ông nhấn mạnh Trung Quốc ủng hộ mọi nỗ lực hướng tới hòa bình và mong các bên sớm đạt được một thỏa thuận công bằng, lâu dài và mang tính ràng buộc để giải quyết tận gốc cuộc khủng hoảng.

Về quan hệ Trung – Mỹ, Chủ tịch Tập Cận Bình ca ngợi quan hệ hai nước "nhìn chung ổn định" sau cuộc gặp ở Hàn Quốc. Ông kêu gọi hai bên cần tuân thủ đúng hướng, duy trì thái độ bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi, hướng tới việc kéo dài danh sách hợp tác và rút ngắn danh sách các vấn đề tồn đọng để mở ra không gian hợp tác mới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đưa ra những đánh giá tích cực sau cuộc gọi kéo dài khoảng một giờ đồng hồ, ca ngợi quan hệ với Trung Quốc là “cực kỳ bền chặt”. Ông Trump cho biết cuộc gọi này nhằm tiếp nối thành công của cuộc gặp ba tuần trước, và hai bên đã đạt tiến triển đáng kể trong việc duy trì tính cập nhật và chính xác của các thỏa thuận.

Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết cuộc điện đàm tập trung vào thương mại và bày tỏ sự hài lòng từ cả hai phía. Các vấn đề cụ thể được ông Trump đề cập trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social bao gồm Ukraine, fentanyl và nông sản Mỹ, tuy nhiên ông không trực tiếp nhắc đến Đài Loan. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent hy vọng thỏa thuận cuối cùng giữa Mỹ và Trung Quốc về đất hiếm sẽ hoàn tất trước Lễ Tạ ơn.

Hai nhà lãnh đạo cũng đã trao đổi lời mời thăm viếng: ông Trump chấp nhận lời mời thăm Bắc Kinh vào tháng 4 năm sau, và mời ông Tập thăm Mỹ trong năm nay.

Trong khi cuộc điện đàm hướng tới hợp tác, Bắc Kinh tiếp tục chỉ trích Tokyo về kế hoạch triển khai đơn vị tên lửa phòng không tầm trung đến đảo Yonaguni, chỉ cách Đài Loan khoảng 110 km. Bắc Kinh cho rằng đây là bước đi "gây căng thẳng khu vực và kích động đối đầu quân sự".

Tuy nhiên, cựu Giám đốc phụ trách vấn đề Đài Loan tại Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ, Marvin Park, cho biết hệ thống tên lửa này mang tính phòng thủ và có tầm bắn chỉ khoảng 50 km, không đủ để vươn tới Đài Loan. Dù Tổng thống Trump chưa trực tiếp lên tiếng về mâu thuẫn này, Đại sứ Mỹ tại Nhật George Glass đã khẳng định Washington ủng hộ Tokyo trước sự "cưỡng ép" của Trung Quốc.

VietBF@ sưu tập