TP.HCM – đầu tàu kinh tế – cũng là nơi phơi bày những mặt tối của một xã hội đô thị hóa nhanh: ma túy tinh vi, hàng giả len lỏi thương mại điện tử, các “đại án” lừa đảo làm khuynh đảo niềm tin. Bài viết tổng hợp các vụ việc lớn đang gây chú ý, kèm số liệu chính thức về ma túy, hàng giả để thấy mức độ phức tạp của tội phạm kinh tế – xã hội hiện nay.
MA TÚY: CON SỐ LẠNH NGƯỜI TỪ NHỮNG CHUYÊN ÁN “TẤN” HÀNG
– 9 tháng đầu 2025, TP.HCM phát hiện 3.890 vụ liên quan ma túy, bắt 10.673 đối tượng; thu giữ >1 tấn ma túy và 484 kg tiền chất. Riêng chuyên án VN10 thu ~597 kg ma túy, 12 khẩu súng, lựu đạn…
– Từ đầu 2024 đến 4/2025, lực lượng chức năng TP.HCM đã thu giữ >1,7 tấn ma túy đủ loại.
Những con số này cho thấy nguồn cung biến hóa, tổ chức chặt chẽ, vũ trang và sẵn sàng chống trả – gây áp lực cực lớn lên hệ thống tư pháp, y tế và an sinh.
MẠI DÂM BIẾN TƯỚNG: GIẢM CÔNG KHAI, TĂNG “NGẦM” TRÊN MẠNG
– 2021–2025: Công an TP.HCM triệt phá 522 vụ, phát hiện 2.256 đối tượng liên quan mại dâm; công khai giảm nhưng hoạt động kín qua nhóm chat, app đặt dịch vụ, “sugar” tăng mạnh.
– Giữa 2025, TP còn khoảng 11 tụ điểm công cộng, nhưng dạng “dịch vụ trá hình” tại lưu trú, karaoke, massage… vẫn diễn biến phức tạp.
HÀNG GIẢ – GIAN LẬN THƯƠNG MẠI: “CHỢ ĐEN” THỜI SỐ
– Riêng tháng 9/2025, các lực lượng TP.HCM thanh/kiểm tra 2.769 vụ; xử lý 2.725 vụ gian lận thương mại, 38 vụ hàng cấm/hàng lậu, 6 vụ hàng giả; thu nộp ngân sách >1.097 tỷ đồng.
– 6 tháng đầu 2025, Ban chỉ đạo 389 TP.HCM xử lý 7.903 vụ, trong đó 179 vụ hàng giả; xu hướng dịch chuyển mạnh sang thương mại điện tử, tài khoản ẩn danh, “kho trung chuyển” ngoại tỉnh.
HỒ SƠ ĐIỂN HÌNH 1: “SHARK BÌNH” & ANTEX – TỪ HUY ĐỘNG TOKEN ĐẾN LỆNH PHONG TỎA 900 TỶ
– Ngày 10–14/10/2025, ông Nguyễn Hòa Bình (Shark Bình) và 9 đồng phạm bị khởi tố, tạm giam về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” liên quan dự án đồng tiền số AntEx.
– Điều tra ban đầu: giai đoạn 8–11/2021 phát hành >33 tỷ token, bán cho ~30.000 nhà đầu tư, thu ~4,5 triệu USDT; nhiều hạng mục hạ tầng/roadmap không đạt như công bố.
– Biện pháp tố tụng: tạm giữ/phong tỏa ~900 tỷ đồng gồm 597 cây vàng, 18 sổ đỏ, 2 ô tô, tiền mặt/ngoại tệ… (khác với “tịch thu” – chỉ áp dụng sau bản án có hiệu lực).
(Còn điều tra; trách nhiệm pháp lý cuối cùng do tòa phán quyết).
HỒ SƠ ĐIỂN HÌNH 2: “NGÂN 98” – KHI “HÀNG TẶNG KÈM” TRỞ THÀNH TÂM BÃO
– Võ Thị Ngọc Ngân (Ngân 98) bị khởi tố, bắt tạm giam tại TP.HCM với cáo buộc “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm” liên quan hệ sản phẩm giảm cân và viên “rau củ Collagen” tặng kèm.
– Cơ quan chức năng nêu một số mẫu bị phát hiện chứa sibutramin, phenolphthalein – hoạt chất bị cấm trong thực phẩm do nguy cơ tim mạch, huyết áp, thần kinh.
– Phía Ngân 98 khẳng định đã công bố/kiểm nghiệm một số sản phẩm và cho rằng “bị hãm hại”; vụ án đang trong giai đoạn điều tra.
HỒ SƠ ĐIỂN HÌNH 3: TRƯƠNG MỸ LAN – BẢN ÁN TỬ HÌNH TRONG SIÊU ĐẠI ÁN SCB
– 4/2024, TAND TP.HCM tuyên tử hình bà Trương Mỹ Lan (Vạn Thịnh Phát) ở giai đoạn 1 vụ SCB; 12/2024, cấp phúc thẩm y án tử hình (có cơ chế xem xét giảm nếu khắc phục 3/4 hậu quả).
– Thiệt hại ước tính hàng chục tỷ USD, chấn động hệ thống tài chính và niềm tin gửi tiết kiệm; nhiều tài sản “điểm nhấn” tại TP.HCM bị rà soát pháp lý – một cơn địa chấn chưa từng có.
HỒ SƠ ĐIỂN HÌNH 4: TÂN HOÀNG MINH – BÓNG BÓNG TRÁI PHIẾU VÀ BẢN ÁN GIẢM TỪ 8 XUỐNG 7 NĂM
– 3–9/2024, vụ trái phiếu Tân Hoàng Minh kết thúc hai cấp xét xử: Chủ tịch Đỗ Anh Dũng bị tuyên 8 năm tù (sơ thẩm), sau phúc thẩm giảm còn 7 năm; đã khắc phục ~8.600 tỷ đồng cho nhà đầu tư.
– Dù xét xử tại Hà Nội, vụ việc là hồi chuông cảnh báo với nhà đầu tư cá nhân tại TP.HCM – nơi phong trào mua trái phiếu/đầu tư dự án từng rất mạnh.
HỒ SƠ ĐIỂN HÌNH 5: TÂN HIỆP PHÁT – TỪ “CON RUỒI NỬA TỶ” ĐẾN ÁN 8 NĂM TÙ CHO CHỦ TỊCH
– 2015, “vụ con ruồi” khép lại với bản án 7 năm tù cho người tống tiền doanh nghiệp – bài học truyền thông – pháp lý kinh điển.
– 4/2024, Chủ tịch Trần Quí Thanh bị tuyên 8 năm tù trong vụ án dân sự – hình sự liên quan cho vay trá hình, sang tên tài sản; các thành viên khác cũng bị phạt tù/treo.
– Trường hợp này cho thấy ranh giới mong manh giữa hợp đồng dân sự rủi ro và hành vi hình sự, đòi hỏi doanh nghiệp “đại gia” phải tuyệt đối tuân thủ chuẩn mực pháp trị.
MỞ ĐẦU: TỪ “MỘT VIÊN = MỘT ĐĨA RAU” ĐẾN VÒNG TỐ TỤNG
Vụ “kẹo rau” Kera gây chấn động vì lời quảng cáo dễ gây hiểu lầm như “một viên tương đương một đĩa rau”, “trẻ em và mẹ bầu dùng được”… Sau thời gian rầm rộ bán hàng, cơ quan chức năng khởi tố nhiều cá nhân và doanh nghiệp. Hai gương mặt gây chú ý là Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên và Quang Linh Vlogs. Vụ việc hiện đã chuyển sang giai đoạn điều tra hình sự.
– Đầu 3/2025: Ồn ào bùng nổ khi quảng cáo “viên kẹo = đĩa rau” bị phản ứng; cơ quan y tế vào cuộc rà soát.
– 4/2025: Cơ quan điều tra khởi tố vụ án “sản xuất hàng giả là thực phẩm” và “lừa dối khách hàng”, bắt tạm giam một số bị can; trong đó có Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục.
– 5/2025: Truyền thông trong nước đưa tin Thùy Tiên bị khởi tố, bắt tạm giam về tội “lừa dối khách hàng”, liên quan việc quảng cáo sai sự thật và tham gia lợi ích tại doanh nghiệp đứng sau sản phẩm.
– Theo kết quả điều tra bước đầu, có hơn 135.000 hộp đã tiêu thụ tới >30.000 khách hàng trong vài tháng.
VÌ SAO “MIỀN TỐI” NỞ RỘ TẠI ĐÔ THỊ LỚN?
Thị trường khổng lồ & dòng tiền tập trung, tạo “sân chơi” cho cả kinh doanh sạch lẫn tội phạm. Khoảng trống pháp lý – thực thi khi công nghệ, tài chính số, TMĐT đổi mới nhanh hơn quy định. Niềm tin vào KOL/“thành công tức thì”, thói quen “mua theo” khiến lừa đảo dễ bề mở rộng. Chuỗi cung ứng xám: kho hàng ngoại biên – “kho lạnh” – ship ẩn danh – tài khoản ảo. Không phải ngẫu nhiên TP.HCM vừa là đầu tàu tăng trưởng, vừa là “đấu trường” của những vụ án lớn. Chỉ khi pháp trị – minh bạch – trách nhiệm đi cùng công nghệ quản lý, khi mỗi người tiêu dùng tỉnh táo và mỗi doanh nghiệp thượng tôn pháp luật, “bóng tối” mới không còn cơ hội che lấp ánh sáng của một đô thị văn minh.
