USA Nobel Hòa bình 2025: Maria Corina Machado gọi điện cảm ơn ông Trump; Nhà Trắng công kích Ủy ban Nobel

[Gibbs]

Machado được vinh danh vì thúc đẩy dân chủ Venezuela
Ủy ban Nobel công bố Nobel Hòa bình 2025 thuộc về Maria Corina Machado vì đóng góp thúc đẩy quyền dân chủ tại Venezuela và “nỗ lực đạt chuyển tiếp công bằng, hòa bình từ độc tài sang dân chủ.” Nữ lãnh đạo đối lập nhiều năm qua theo đuổi triết lý “lá phiếu thay vì bạo lực”, từng bị buộc phải lẩn trốn trước các đợt trấn áp của chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro.

Cuộc gọi với ông Trump và lời tri ân
Machado cho biết bà đã nói chuyện điện thoại với Tổng thống Mỹ Donald Trump ngay sau khi giải thưởng được công bố và bày tỏ lòng biết ơn. Trong phát biểu tối cùng ngày, ông Trump xác nhận cuộc gọi, khen Machado “rất tử tế,” và thuật lại rằng bà “nhận giải thay mặt ông” vì “ông xứng đáng.” Ông còn pha trò: “Tôi không bảo ‘vậy đưa cho tôi,’ dù có thể cô ấy sẽ làm vậy.”

Tham vọng Nobel và mốc đề cử khép lại từ tháng 1
Ông Trump từ lâu không giấu mong muốn giành Nobel Hòa bình, đặc biệt khi kế hoạch hòa bình Gaza do ông thúc đẩy thời gian gần đây được nhắc đến nhiều. Tuy vậy, theo quy định, cửa sổ đề cử cho năm đã đóng vào cuối tháng 1, khiến các lời kêu gọi muộn khó tạo tác động tức thì.

Phản ứng gay gắt từ Nhà Trắng
Ngay sau thông báo, Giám đốc truyền thông Nhà Trắng Steven Cheung chỉ trích Ủy ban Nobel “đặt chính trị lên trên hòa bình.” Trong khi đó, Richard Grenell—đặc phái viên của ông Trump về Venezuela—tuyên bố “Giải Nobel đã ‘chết’ từ lâu.”

Bối cảnh Venezuela và vai trò của Washington
Chính quyền Trump nhiều năm qua chỉ trích Maduro, ca ngợi hoạt động của Machado và tăng hiện diện quân sự trong khu vực với lý do chống ma túy, động thái mà nhiều người xem là nỗ lực gây suy yếu chính quyền Caracas. Trước đó, Ngoại trưởng Marco Rubio cùng một số nghị sĩ (trong đó có Mike Waltz, nay là Đại sứ Mỹ tại LHQ) từng đề cử Machado cho Nobel 2024, ca ngợi bà là biểu tượng của bản lĩnh, vị tha và kiên định vì dân chủ.

Machado “tặng” Nobel cho người dân Venezuela… và ông Trump
Trong thông điệp sau khi nhận giải, Machado dành tặng Nobel cho người dân Venezuela đang chịu khổ và cho Tổng thống Trump vì “sự hỗ trợ quyết định cho sự nghiệp” của bà. Tuy nhiên, các đồng minh của ông Trump lại không tỏ ra mặn mà sau chiến thắng của Machado, cho rằng đây là một “cú phớt lờ” đối với Tổng thống.

Thông điệp từ Oslo? Ưa đối thoại, dè chừng bạo lực
Benjamin Gedan, cựu giám đốc phụ trách Venezuela tại Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ (thời Obama), nhận định lựa chọn Machado có thể là “tín hiệu gửi tới Washington và phe đối lập Venezuela”: tiếp tục đấu tranh hòa bình thay vì hàm ý biện pháp quân sự. Theo ông, phản ứng của Mỹ phản ánh vừa thất vọng vì ông Trump không được chọn, vừa khó chịu trước lời nhắn nhủ về cách tiếp cận chính sách tại Caribe.

Ông Trump cảm ơn Tổng thống Putin
Trước khi lên tiếng về chiến thắng của Machado, ông Trump đã cảm ơn Tổng thống Nga Vladimir Putin, người cho rằng Ủy ban Nobel đôi khi “trao giải cho những người không làm gì cho hòa bình,” đồng thời khen Tổng thống Mỹ đương nhiệm “đang làm rất nhiều để giải quyết các khủng hoảng kéo dài.” Động thái này gây tranh cãi khi chiến sự Ukraine vẫn do Nga phát động.

Điểm nhấn và câu hỏi mở

Nobel 2025 trao cho một nhà hoạt động đối lập khẳng định con đường lá phiếu giữa bối cảnh đàn áp.

Ông Trump khai thác khoảnh khắc chính trị, nhấn mạnh vai trò của mình trong “sứ mệnh” của Machado.

Phản ứng dữ dội từ Washington đặt Ủy ban Nobel vào tâm bão tranh luận.

Thông điệp cốt lõi dường như vẫn là ưu tiên giải pháp hòa bình, tránh leo thang quân sự.

Machado này rất lịch sự chia cái bánh "hòa bình" cho 28.5 triệu dân Venezula và 1 tên ngoại quốc tên Trump đang xin/ép/chữi "hòa bình"