Đằng sau đà tăng kỷ lục của giá vàng thế giới

[pizza]

Những ngày qua, giá vàng thế giới đã tăng vọt lên mức cao nhất lịch sử, vượt ngưỡng 4.000 USD/ounce, khi giới đầu tư toàn cầu đổ mạnh vào kim loại quý này trong suốt năm qua.

Theo kênh Al Jazeera, giá vàng theo hợp đồng tương lai đã vượt ngưỡng này vào ngày 7/10, sau đó giá vàng giao ngay cũng tiếp tục tăng mạnh trong phiên giao dịch chiều ngày 8/10 tại thị trường châu Á.

Lâu nay, vàng luôn được xem là “tài sản trú ẩn an toàn” trong thời kỳ kinh tế biến động, bởi đây là loại hàng hóa hữu hình, có thể sở hữu và bảo quản. Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích cho rằng đà tăng mạnh trong những tháng gần đây phản ánh xu hướng sâu rộng hơn: vàng đang chuyển mình từ tài sản trú ẩn sang “tài sản đầu tư cho mọi thời điểm”.

Giá vàng biến động mạnh trong năm 2025

Từ đầu năm 2025 đến nay, giá vàng đã tăng hơn 50%, đánh dấu một trong những đợt tăng mạnh nhất trong lịch sử thị trường kim loại quý.

Phần lớn giới phân tích cho rằng đà tăng này có liên quan đến việc Tổng thống Mỹ Donald Trump trở lại Nhà Trắng hồi đầu năm. Giá vàng tăng vọt vào tháng 4 khi Chính quyền Tổng thống Trump khởi động các biện pháp thương mại cứng rắn với nhiều quốc gia và tiếp tục leo thang vào tháng 8 sau khi ông chỉ trích Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và đe doạ tính độc lập của cơ quan này.

Trước những biến động đó, nhiều nhà đầu tư chuyển hướng sang các tài sản được xem là ổn định hơn, trong đó có vàng.

Tuy nhiên, ngoài yếu tố chính trị tại Mỹ, nhiều sự kiện toàn cầu khác cũng góp phần đẩy giá vàng tăng, như cuộc bầu cử lãnh đạo tại Nhật Bản cuối tuần qua, việc Chính phủ Mỹ tạm thời đóng cửa, hay khủng hoảng chính trị tại Pháp sau khi Thủ tướng Sebastien Lecornu bất ngờ từ chức.

Lý do giá vàng tăng mạnh trong tuần này

Theo ông Kyle Rodda, chuyên gia phân tích thị trường cấp cao tại Capital.com (Australia), chiến thắng bất ngờ của bà Sanae Takaichi trong cuộc bầu cử lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do (LDP) Nhật Bản là yếu tố quan trọng khiến giá vàng bứt phá trong tuần này.

Bà Takaichi – người sẽ trở thành Thủ tướng Nhật Bản – đã vận động tranh cử với cam kết tăng chi tiêu ngân sách, giảm thuế và hỗ trợ tài chính cho hộ gia đình nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Chiến thắng của bà khiến thị trường tài chính biến động mạnh, đồng yen Nhật – vốn được xem là một tài sản trú ẩn an toàn – giảm xuống mức thấp nhất trong 13 tháng vào ngày 7/10. Trong bối cảnh đó, vàng trở thành lựa chọn thay thế hấp dẫn.

Ông Rodda nhận định: “Đợt tăng giá tuần này là một phần của xu hướng mà tôi gọi là ‘đầu tư trong môi trường nóng’, khi nhà đầu tư đổ vốn vào những tài sản đang được kỳ vọng tăng mạnh”.

So sánh với các giai đoạn trước

Trong giai đoạn 2020 – 2024, giá vàng chủ yếu dao động quanh mức 1.600 – 2.100 USD/ounce, gần như không có biến động lớn. Đến năm 2024, vàng tăng thêm khoảng 30%, nhưng chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025, đà tăng đã vượt xa con số này, với biểu đồ giá gần như dựng đứng.

Dù đang ở mức đỉnh lịch sử, đây không phải lần đầu vàng chứng kiến đợt tăng giá mạnh. Trong thập niên 1970, giá vàng từng tăng vọt sau khi Tổng thống Mỹ khi đó là Richard Nixon chấm dứt cơ chế chuyển đổi USD sang vàng. Trước đó, giá vàng được cố định ở mức 35 USD/ounce kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai.

Điểm khác biệt trong đợt tăng lần này

Nếu trước đây vàng tăng giá thường gắn với tâm lý lo ngại rủi ro kinh tế, thì hiện nay vàng lại tăng song song với thị trường chứng khoán Mỹ.

Theo đài CNBC, khi vàng lập kỷ lục trong tuần này, các chỉ số S&P 500 và Nasdaq Composite cũng đồng loạt đóng cửa ở mức cao nhất trong lịch sử, dù tồn tại lo ngại về việc Chính phủ Mỹ tạm thời ngừng hoạt động.

Các chỉ số có giảm nhẹ sau đó, song xu hướng chung cho thấy vàng đang được coi là tài sản đầu tư hàng đầu, chứ không chỉ là nơi trú ẩn trong khủng hoảng.

Ông Tim Waterer, chuyên gia phân tích trưởng tại KCM Trade (Australia), nhận định: “Vàng hiện có thể tăng giá cả khi nhà đầu tư e ngại rủi ro lẫn khi họ lạc quan. Kim loại quý này vẫn là công cụ phòng ngừa bất ổn địa chính trị, nhưng đồng thời đã trở thành tài sản đầu tư mọi thời điểm”.

Vai trò của Tổng thống Trump và các yếu tố khác

Cả ông Waterer và Rodda đều cho rằng Tổng thống Trump có ảnh hưởng đáng kể đến xu hướng dài hạn của giá vàng, nhưng không phải là yếu tố duy nhất.

Theo ông Rodda, giá vàng hiện chịu tác động tổng hợp từ chính sách tài khóa mở rộng và nợ công gia tăng ở nhiều quốc gia, rủi ro địa chính trị toàn cầu, chính sách thương mại của Mỹ, áp lực lên Fed, cũng như kỳ vọng Fed sẽ hạ lãi suất trong thời gian tới.

“Có thể nói Tổng thống Trump có ảnh hưởng mạnh đến giá vàng thông qua chính sách thương mại và tài khóa, cũng như các phát biểu liên quan đến Fed. Tuy nhiên, đợt tăng lần này là kết quả của nhiều yếu tố đan xen, chứ không thể quy về một nguyên nhân duy nhất”, ông nhấn mạnh.

VietBF@ sưu tập