Tổng Thống Donald Trump cùng Bộ Trưởng Y Tế Hoa Kỳ Robert F. Kennedy Jr. tổ chức họp báo tại Tòa Bạch Ốc, tuyên bố “phụ nữ mang thai đừng dùng Tylenol” và kêu gọi các bậc cha mẹ “không cho con uống Tylenol.” Ông nói thêm: “Có hiệu lực ngay lập tức, FDA (Food and Drug Administration, Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ) sẽ thông báo cho các bác sĩ.”
Tuyên bố này lập tức gây tranh cãi trong giới y khoa và khiến công chúng bối rối. Cộng đồng người Việt tại Mỹ, vốn quen thuộc với loại thuốc giảm đau, hạ sốt chứa acetaminophen này, không phải là một ngoại lệ.
Người dân bối rối
Cô Trang Lê, một chủ tiệm nail ở Maryland, kể, khi con cô có triệu chứng sốt nhẹ, cô nhờ mẹ cho uống Children’s Tylenol vị nho. “Đó là loại mà vợ chồng tôi thường dùng khi hai đứa nhỏ có triệu chứng cảm, sốt. Dĩ nhiên là chúng tôi được sự đồng ý của bác sĩ gia đình.” Cô Trang nói qua điện thoại.
Cô nói thêm, là cảm thấy lạ với tuyên bố của tổng thống Trump, vì “ngay từ ở Việt Nam, chúng ta đã quá quen thuộc với paracetamol rồi.”
Tương tự, cô San Nguyễn, cư dân Fredericksburg, Virginia, từng học ngành Dược trước khi định cư ở Mỹ, nói “chưa bao giờ nghe về mối liên quan giữa paracetamol và chứng tự kỷ,” và khẳng định nếu con của cô bị sốt, cô “vẫn cho uống Tylenol trẻ em theo liều lượng đúng như bác sĩ cho phép.”
Chính quyền và FDA nói gì?
Trong buổi họp báo, Tổng Thống Trump khẳng định: “Không có gì bất lợi cả. Đừng dùng Tylenol. Nếu quý vị mang thai, đừng dùng.”
Đứng cạnh ông, Bộ Trưởng Y Tế, Robert F. Kennedy Jr., cho biết FDA đã dựa trên “các nghiên cứu lâm sàng cho thấy mối liên hệ tiềm ẩn giữa việc dùng acetaminophen khi mang thai và rối loạn phát triển thần kinh ở trẻ.”
Ngay sau đó, FDA đăng thông báo chính thức: “Cơ quan đang xem xét các bằng chứng về rủi ro tiềm ẩn của acetaminophen,” Ủy viên FDA, Marty Makary, cho biết “nhưng mối quan hệ nhân quả chưa được xác lập.”
Cơ quan này cũng viết: “FDA đang làm việc để nâng cao nhận thức của các bậc cha mẹ và bác sĩ về một số bằng chứng cho thấy rủi ro tiềm ẩn liên quan đến acetaminophen.”
Nhật báo Người Việt liên lạc với MotherToBaby, thuộc tổ chức phi lợi nhuận The Organization of Teratology Information Specialists (OTIS) – Hiệp Hội Nghiên Cứu và Phòng Ngừa Dị Tật Bẩm Sinh, một hiệp hội khoa học gồm các chuyên gia nghiên cứu thai kỳ và cung cấp thông tin cho sản phụ.
Qua điện thoại, Nicole Chavez, phụ trách truyền thông của MotherToBaby nói “OTIS yêu cầu không trả lời báo chí trong giai đoạn ‘không bình thường’ này,” đồng thời khẳng định “những gì đề cập trên trang web về lợi ích và rủi ro liên quan đến thuốc giảm sốt đều là phát ngôn chính thức của MotherToBaby.”
Trang MotherToBaby cảnh báo, nhiệt độ cơ thể sản phụ tăng do sốt trong giai đoạn đầu thai kỳ tiềm ẩn nhiều rủi ro, bao gồm cả nguy cơ nhỏ gây dị tật bẩm sinh. Một số nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng sốt có liên quan đến việc tăng nguy cơ trẻ mắc chứng ADHD hoặc tự kỷ.
Quan điểm khoa học
Bác Sĩ Maurizio Bonacini, phó giáo sư Y Khoa Lâm Sàng, thuộc Đại Học University of California, San Francisco, nói với Nhật Báo Người Việt về ý kiến của ông trong tuyên bố của chính quyền Tổng Thống Trump về Tylenol: “Tôi đã đọc bài phỏng vấn gần đây trên tạp chí JAMA do các nhà nghiên cứu người Thụy Điển công bố năm ngoái. Dường như tất cả các nhà khoa học đáng tin cậy đều đồng ý rằng mối liên quan đó chưa được chứng minh. Hơn nữa, acetaminophen (APAP) là thuốc giảm đau không kê đơn duy nhất được khuyến nghị trong suốt thai kỳ.”
Nghiên cứu mà ông nhắc tới (JAMA Network, Vol. 331, No.14) phân tích 2.48 triệu trẻ sinh tại Thụy Điển (1995-2019). Khi so sánh giữa anh chị em ruột cùng gia đình, không thấy mối liên hệ giữa việc mẹ dùng acetaminophen và nguy cơ trẻ bị tự kỷ, ADHD, hay khuyết tật trí tuệ.
Chuyên gia, bác sĩ nói gì?
Bác Sĩ Francois Phong Bùi, chuyên về Sản Phụ Khoa ở bệnh viện Fountain Valley, California, nói với Người Việt: “Không có sự đồng thuận khoa học nào khẳng định dùng Tylenol trong thai kỳ gây tự kỷ. Các nghiên cứu chỉ cho thấy mối liên hệ quan sát, chưa chứng minh được nguyên nhân.” Câu trả lời này trùng khớp với bài nghiên cứu trên JAMA Network.
An Trần, bác sĩ gia đình tại Falls Church, Virginia, bổ sung: “Phản ứng sốt hay nhiễm trùng ở thai phụ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thần kinh của thai nhi. Nếu cấm dùng Tylenol để hạ sốt, nguy cơ đó còn cao hơn.”
Bác sĩ An Trần nói với Người Việt qua điện thoại: “Trong thai kỳ, nếu cơ thể người mẹ trong lúc mang thai mà bị nhiễm trùng gì, hoặc cảm cúm, sốt, tạo ra một phản ứng miễn dịch, thì có thể tăng nguy cơ tự kỷ ở đứa trẻ sau này. Hai điều này gây ra những kết quả mơ hồ về nhân quả.”
“Ví dụ, khi đứa bé sinh ra bị tự kỷ, mình nói tại người mẹ uống thuốc giảm đau. Chứ chúng ta không chắc chắn là có phải do người mẹ bị nhiễm trùng khi sốt, cảm cúm mà gây ra. Hai điều này đi liền nhau, và chưa được chứng minh đâu là nguyên nhân.”
Giáo Sư Aryn Backus, cựu chuyên gia truyền thông y tế của CDC, cảnh báo: “Rất nguy hiểm và vô trách nhiệm khi bảo phụ nữ mang thai rằng họ nên ‘chịu đựng’ khi bị sốt cao hoặc đau dữ dội, đặc biệt là vì chúng ta biết rằng sốt cao có thể dẫn đến nhiều vấn đề cho sự phát triển của thai nhi, bao gồm cả sẩy thai.”
“Chúng tôi không muốn phụ nữ mang thai nghĩ rằng họ không thể dùng Tylenol vì nó có thể khiến con họ mắc chứng tự kỷ sau này – khoa học chưa có bằng chứng,” Giáo Sư Backus khẳng định.
Chuyên gia Phương Lê ở Quận Cam, California, người làm việc trong lĩnh vực thai sản nguy cơ cao, nói: “Đến nay, dữ liệu khoa học vẫn ủng hộ loại thuốc này trong các loại thuốc hoặc chất có mức độ an toàn khi sử dùng trong thời kỳ mang thai.”
Tuyên bố mới nhất của FDA cũng đề cập điều này: “Điều quan trọng cần lưu ý là mặc dù mối liên quan giữa acetaminophen và các bệnh lý thần kinh đã được mô tả trong nhiều nghiên cứu, nhưng mối quan hệ nhân-quả vẫn chưa được xác lập và có những nghiên cứu trái ngược trong các tài liệu khoa học. Cũng cần lưu ý rằng acetaminophen là loại thuốc không kê đơn duy nhất được chấp thuận sử dụng để điều trị sốt trong thai kỳ, và sốt cao ở phụ nữ mang thai có thể gây nguy hiểm cho con họ.”
“Hãy nghe lời khuyên của bác sĩ”
Từ khi chính quyền đưa ra tuyên bố về Tylenol, Bác Sĩ An Trần nói cô liên tục tìm đọc lại các tài liệu nghiên cứu đã công bố. Và những điều cô đọc được là: “Thứ nhất, tự kỷ là căn bệnh được phát hiện trước khi Tylenol ra đời. Thứ hai, cho đến bây giờ người ta vẫn chưa hiểu hết được cơ chế gây ra bệnh tự kỷ.”
Nhận định chung của Bác Sĩ Francois Phong Bùi là: “Acetaminophen được xem là một trong những loại thuốc giảm đau và hạ sốt an toàn nhất trong thai kỳ khi được sử dụng đúng cách.” Ông khuyên: “Nếu bạn thấy mình phải dùng thuốc này thường xuyên hoặc với liều cao, hãy trao đổi với bác sĩ.”
Trong tuyên bố trên trang web chính thức, dù thông báo thay đổi nhãn hiệu trên tất cả các thuốc có chất acetaminophen, FDA viết: “Ngay cả với khối lượng bằng chứng này, quyền lựa chọn vẫn thuộc về các bậc cha mẹ. Nguyên tắc phòng ngừa có thể khiến nhiều người tránh sử dụng acetaminophen trong thai kỳ, đặc biệt là vì hầu hết các cơn sốt nhẹ không cần điều trị. Việc phụ nữ mang thai sử dụng acetaminophen trong một số trường hợp nhất định vẫn là hợp lý.”
“Hãy nói chuyện với bác sĩ,” Bác Sĩ An Trần nói. “Về mặt y khoa, đây là vấn đề tuyệt đối thuộc về khoa học và y dược. Do đó, tôi khuyến khích mọi người là hãy nghe lời khuyên của chuyên gia y tế, bác sĩ.”
