Sau nhiều năm than phiền với giới chức Los Angeles về tình trạng vô gia cư nhưng không thấy cải thiện, John Alle quyết định tự giải quyết vấn đề.
Mỗi tuần, hàng chục người vô gia cư gọi đến đường dây nóng ở Los Angeles, bang California, với hy vọng được giúp đỡ.
Một người đàn ông 64 tuổi sống trên vỉa hè Santa Monica nói ông cần xe lăn và vé xe buýt để trở về đoàn tụ với gia đình tại Philadelphia, bang Pennsylvania. Một người mẹ cùng đứa con tuổi chập chững bị đuổi khỏi nhà nghỉ khi chỉ còn 8 USD trong túi, nhưng hy vọng có thể đến Boston. Một người phụ nữ khác kể cô đang chạy trốn khỏi kẻ bạo hành và muốn được giúp để tới Virginia.
Tiếp nhận những nguyện vọng của họ là một chatbot AI đặc biệt, được đào tạo để thể hiện sự đồng cảm. "Tôi rất tiếc về hoàn cảnh của bạn", chatbot AI tự động phản hồi. "Bạn có muốn tôi thêm bạn vào danh sách chờ hay không?".
Lều bạt của người vô gia cư dựng lên ở một con phố tại Los Angeles, bang California hồi tháng 7/2024. Ảnh: Reuters
Các cuộc gọi đến suốt 24 giờ mỗi ngày từ khắp hạt Los Angeles, nơi có hơn 70.000 vô gia cư và hầu hết không có nơi trú ẩn, ở bang California. Họ chủ yếu sống ở các bãi biển công cộng, ghế đá công viên hoặc trong các lều bạt dựng tạm dọc đường phố.
Danh sách chờ giúp đỡ sau đó được AI lọc để chọn ra những người có cùng một nhu cầu: ai đó có thể giúp họ lên một chiếc xe buýt hay máy bay tới nơi họ mong muốn để bắt đầu lại cuộc đời. Những nguyện vọng đó được chuyển đến cho John Alle, doanh nhân chuyên quản lý bất động sản, trong đó phần lớn do ông sở hữu.
"Chúng tôi có thể giúp ông bằng cách nào để ông không còn sống vạ vật trên phố nữa?", Alle hỏi khi nhận một cuộc gọi đến đường dây nóng.
Đây chính là nỗi trăn trở của ông suốt nhiều năm qua. Mong muốn giải quyết tình trạng vô gia cư ban đầu xuất phát từ việc ông muốn dọn sạch những khu lều trại dựng lên bên ngoài các tòa nhà mà ông quản lý ở Santa Monica. Ông đã vận động và cố gắng gây áp lực với chính quyền thành phố để giải quyết tình trạng vô gia cư, nhưng không có kết quả.
Alle đã dựng loạt bảng hiệu cao khoảng 4,5 m trước một khu đất trống với nội dung "Santa Monica không an toàn. Tội phạm. Đồi bại. Trại tâm thần ngoài trời". Trên một bảng hiệu khác, ông viết "Các bạn có từng là nạn nhân của tội phạm ở Santa Monica không? Hãy tham gia vụ kiện tập thể cùng tôi".
Và rồi chính Alle trở thành nạn nhân. Khi đang đi dạo sau một cuộc họp cuối năm 2023, ông rẽ vào công viên Palisades, nơi từng là điểm thu hút khách du lịch và cũng là điểm đến quen thuộc với ông trong suốt 40 năm. Ông dùng điện thoại quay video cảnh một người dùng ma túy gần chiếc lều dựng tạm, ghi lại thêm bằng chứng về vấn nạn của thành phố.
Sau đó, một người đàn ông vô gia cư bắt đầu đi theo ông. "Tao sẽ giết mày", người đàn ông nói.
Alle thường mang theo súng điện hoặc bình xịt, nhưng hôm nay trong túi trống trơn. Ông cố gắng bước nhanh, nhưng cú đánh mạnh từ phía sau khiến ông ngã xuống. Nhân chứng sau đó cho biết ông đã bị đá 17 lần vào đầu và vai. Hậu quả là ông bị gãy xương hàm và phải trải qua hai ca phẫu thuật lớn.
Ông rời bệnh viện sau vài tuần điều trị với chứng mất trí nhớ tạm thời, đau đầu, chóng mặt và nói lắp. Sau khi sức khỏe hoàn toàn hồi phục, nỗi buồn và thất vọng của Alle đã biến thành nỗi quyết tâm.
Ông dựng một bảng hiệu mới trên phố đi bộ ở Santa Monica. Nội dung trên bảng là lời của Stephen Miller, người lớn lên ở Santa Monica và được xem là trụ cột của chính sách trục xuất cứng rắn mà chính quyền Tổng thống Donald Trump đang thực thi.
"Nhiều vùng ở thành phố nơi tôi lớn lên giờ đây giống như các quốc gia thuộc thế giới thứ ba", thông điệp trên bảng dẫn lời của Miller, người được ông Trump chọn làm phó chánh văn phòng Nhà Trắng.
Hơn 90% người vô gia cư ở Santa Monica đến từ nơi khác, vì vậy Alle muốn học theo chính sách trục xuất của chính quyền, đó là đưa họ về nơi họ đã đến.
Ông tự thiết lập đường dây nóng để giúp đỡ người vô gia cư có tấm vé về nhà miễn phí. Nhóm của họ chỉ có hai người, không có văn phòng chuyên dụng hay có những quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội. Alle cùng nhân viên Adam Gibson sàng lọc danh sách, sau đó giúp người vô gia cư thu dọn lều bạt, trả tiền giặt giũ và chở họ ra sân bay. Đối với Alle, đây là cách vừa giúp giải quyết vấn đề vô gia cư ở địa phương, vừa là giúp chính mình.
"Anh có bao giờ nghĩ đến việc mình rời khỏi nơi này và về nhà chưa?", Alle hỏi người đàn ông đang gục xuống bên trạm xe buýt ở Santa Monica trong một buổi sáng gần đây. Ông ta có một hộp ngũ cốc trên đùi và hình xăm khẩu súng trường trên vai.
"Nhà cũng chẳng phải là nơi tốt đẹp gì với tôi. Tôi đang đối mặt vài cáo buộc cùng vấn đề cấp dưỡng cho con cái", người đàn ông nói.
Alle đưa cho người đàn ông một tờ rơi về đường dây nóng của ông và nói "gọi cho chúng tôi nếu anh thay đổi ý định nhé". Sau đó ông cùng Gibson tiếp tục đi phát tờ rơi ở thành phố Santa Monica.
Alle nghĩ chương trình hỗ trợ này có thể giúp giảm 15% số người vô gia cư ở Los Angeles, với trọng tâm là những người mới chuyển đến. Theo kinh nghiệm của ông, những người vô gia cư ở đây lâu năm sẽ không có ý định rời đi, hầu như cũng không có gia đình sẵn lòng đón nhận nếu trở về hoặc không có khả năng tự trang trải nếu đi tới các bang khác.
Một người phụ nữ chờ bên ngoài một khu trú ẩn ban ngày nói rằng cô có thể sẵn lòng quay về Oklahoma, hoặc có lẽ là North Carolina hay Tennessee. Nhưng trước tiên cô cần tắm, vì đã ba tuần kể từ lần gần nhất làm điều đó.
Gibson hỏi "anh có nghĩ chúng ta có thể giúp cô ấy không?". Alle trả lời "đây là người vô gia cư lâu năm rồi. Cô ấy cần nhiều hơn một tấm vé".
Alle không có chuyên môn về cách tiếp cận người vô gia cư, mà chỉ dựa vào những gì đã chứng kiến hoặc trải qua trong vài năm qua. Số lượng người vô gia cư ngày một tăng cùng những vấn đề an ninh kèm theo đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới công việc quản lý bất động sản của ông, ước tính thiệt hại lên tới hàng triệu USD.
Dù vẫn tiếp tục kiến nghị giới chức địa phương xử lý vấn đề, Alle tin không có cách nào mang lại hiệu quả nhanh chóng hơn chương trình "mua vé để trở về" của ông, với chi phí ước tính vài nghìn USD mỗi tháng. Trong khi các chương trình của chính quyền tốn kém và kèm theo yêu cầu rắc rối, Alle chỉ cần người nhận vé miễn phí gửi video chứng minh họ đang có người thân chờ ở nhà hoặc video xác nhận đã chuyển tới nơi khác.
Alle và Gibson gần đây gọi cho một phụ nữ 21 tuổi đang điều trị ở bệnh viện sau khi uống thuốc tẩy. Cô gái đó từng trải qua bốn năm là nạn nhân của các băng nhóm buôn người ở Nam Los Angeles. Vài ngày sau, Gibson và Alle đón cô từ bệnh viện, lái xe thẳng đến sân bay để cô trở về Idaho đoàn tụ với mẹ.
"Chúng tôi lại giúp giảm thêm một người vô gia cư", Alle và Gibson viết trên Instagram, sau đó họ quay lại danh sách chờ đang dài thêm mỗi ngày.
VietBF@sưu tập
