UAV sợi quang mới của Nga thay đổi cục diện xung đột?

[Romano]

Máy bay không người lái (UAV) sợi quang đã trở thành một bước đột phá quan trọng trên chiến trường Nga–Ukraine trong năm qua.Khác với UAV truyền thống, vốn phụ thuộc vào sóng vô tuyến và dễ bị vô hiệu hóa bởi các hệ thống tác chiến điện tử, UAV sợi quang truyền dữ liệu thông qua cáp quang, gần như miễn nhiễm trước các biện pháp gây nhiễu.Tuy nhiên, loại UAV này vẫn gặp hạn chế về phạm vi hoạt động do chiều dài và trọng lượng của cuộn cáp. Gần đây, một blogger quân sự tiết lộ rằng Nga đã tìm cách khắc phục điểm yếu này bằng một công nghệ mới mang tên "UAV lặp lại sợi quang".

Theo thông tin được chia sẻ, UAV lặp lại hoạt động như một cầu nối trung gian. Một UAV cỡ lớn sẽ đóng vai trò lặp lại tín hiệu, kết nối với nhiều UAV tấn công khác thông qua cáp quang. Tín hiệu từ trạm điều khiển được truyền đến UAV lặp lại, sau đó được khuếch đại và phân phối tới các UAV tấn công.

Nhờ chia sẻ tải trọng cuộn cáp, những UAV tấn công có thể vươn tới mục tiêu cách xa tới 50–60 km, thay vì giới hạn gần như trước đây. Về lý thuyết, việc triển khai nhiều UAV lặp lại liên tiếp có thể giúp mở rộng phạm vi hoạt động hơn nữa.

Trong quá trình triển khai, các UAV sẽ bay cùng đội hình. Khi tới vị trí định sẵn, UAV lặp lại dừng lại trong khi UAV tấn công tiếp tục tiến lên, thả dần cuộn cáp và tìm cách tấn công mục tiêu. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, UAV lặp lại có thể quay về, thu lại cáp để tái sử dụng. Dù những chi tiết này chưa được xác nhận chính thức, cả truyền thông Nga và Ukraine đều đã đưa tin về khả năng này.

Tác động của UAV sợi quang trong năm qua là rất rõ rệt. Ban đầu, chúng được dùng để tấn công các mục tiêu giá trị cao, đặc biệt là các hệ thống phòng không và thiết bị chống UAV của Ukraine, từ đó mở đường cho các UAV khác hoạt động an toàn hơn. Khi được sử dụng rộng rãi, UAV sợi quang ngày càng tham gia vào nhiều nhiệm vụ hơn, kể cả tấn công trực diện các mục tiêu chiến lược nằm trong khu vực có cường độ gây nhiễu cao.

Việc kết hợp với UAV lặp lại cho phép các UAV này vươn sâu hơn vào lãnh thổ Ukraine, tạo ra mối đe dọa lớn hơn đối với cả tiền tuyến lẫn hậu phương.


Trên thực tế, quân đội Nga đã xây dựng các "vùng tấn công" phía trước phòng tuyến ở Donetsk và Kharkiv, dựa vào sự phối hợp giữa UAV truyền thống và UAV sợi quang. Những khu vực này gây nhiều khó khăn cho các đợt tấn công phối hợp cũng như nỗ lực tiếp tế của Ukraine.

Trước đây, phạm vi của chúng bị giới hạn bởi tầm hoạt động của UAV, nhưng với UAV lặp lại, độ sâu vùng tiêu diệt có thể tăng gấp đôi. Đồng thời, khả năng này cũng cho phép Nga tấn công xa hơn vào hậu phương, nhắm vào trung tâm hậu cần, kho bãi, tuyến đường vận chuyển và sơ tán của Ukraine. Những đòn đánh như vậy có thể làm gián đoạn tiếp tế, cản trở di chuyển và đem lại lợi thế đáng kể cho lực lượng Nga.

Tuy nhiên, công nghệ mới này không phải không có điểm yếu. Ukraine đã chứng minh khả năng thích ứng nhanh chóng trong suốt chiến sự. Một số biện pháp chống UAV sợi quang đã được triển khai, chẳng hạn như dùng súng nhỏ để bắn hạ chúng do chúng bay thấp và cơ động kém, hoặc sử dụng lưới chống UAV tại các tuyến hậu cần quan trọng.

Với UAV lặp lại, điểm yếu càng rõ ràng hơn: chỉ cần phá hủy UAV lặp lại là toàn bộ nhóm UAV tấn công phụ thuộc vào nó sẽ bị vô hiệu hóa. Ngoài ra, sợi quang có thể phản chiếu ánh sáng trong một số điều kiện thời tiết, khiến chúng dễ bị phát hiện bằng quan sát trực tiếp, thiết bị hồng ngoại hoặc laser.

Nhiều khả năng Ukraine sẽ tiếp tục phát triển các công nghệ phòng thủ tinh vi hơn để đối phó, thậm chí có thể nghiên cứu và triển khai các phiên bản UAV sợi quang riêng để tấn công sâu vào phòng tuyến của Nga. Dù vậy, ở thời điểm hiện tại, việc Nga đưa UAV lặp lại sợi quang vào chiến trường rõ ràng mang lại lợi thế chiến thuật, mở rộng đáng kể phạm vi tác chiến và gây thêm áp lực cho Ukraine.