Utah — Giống như hàng nghìn người Mỹ dõi theo cuộc truy lùng kẻ bắn chết nhà hoạt động bảo thủ Charlie Kirk, một người cha ở Utah chăm chú xem ảnh và video nghi phạm mà nhà chức trách công bố: một người đàn ông mặc áo phông đen in đại bàng và quốc kỳ Mỹ, nhảy từ mái một tòa nhà của đại học ở Utah rồi chạy vào khu rừng thưa. Dù đeo kính râm và đội mũ lưỡi trai che bớt khuôn mặt, ông vẫn nhận ra.
“Tyler, có phải con không? Trông giống con lắm,” ông hỏi. Theo nguồn tin thực thi pháp luật, người con trai Tyler Robinson (22 tuổi) đã thú nhận với cha: chính anh đã bắn Kirk. Khi được thúc giục ra đầu thú, Robinson đáp: “Con thà tự sát còn hơn.”
Người cha thuyết phục con trai nói chuyện với mục sư thanh thiếu niên đang làm việc cùng Văn phòng Cảnh sát trưởng Quận Washington và US Marshals. Một bạn thân của gia đình sau đó liên hệ với Sheriff Quận Washington (cách hiện trường ở Orem hơn ba giờ lái xe). Manh mối được chuyển ngay cho FBI và nhà chức trách ở Quận Utah.
Tối hôm đó, chỉ vài giờ sau khi quan chức thừa nhận “chưa rõ nghi phạm đang ở đâu”, Robinson bị bắt lúc 22:00 (giờ Utah). Buổi họp báo cách đó hai tiếng kêu gọi công chúng hỗ trợ đã có tác dụng trực tiếp. “Chúng ta đã tóm được hắn,” Thống đốc Spencer Cox tuyên bố sáng hôm sau.
FBI cho biết đã nhận hơn 7.000 manh mối — nhiều nhất kể từ vụ đánh bom Boston Marathon 2013 — nhưng chính cú điện thoại từ người cha và bạn gia đình đã phá vỡ thế bế tắc của cuộc truy lùng.
Hành trình 30 giờ
Nhà chức trách mất hơn 30 giờ để lần ra Robinson, người bị cáo buộc bắn từ mái tòa nhà nhìn xuống sự kiện 3.000 người tại Utah Valley University (UVU), từ khoảng 150 yard, trúng cổ của Kirk và khiến ông thiệt mạng.
Cuộc điều tra huy động 20 cơ quan, thực hiện gần 200 cuộc phỏng vấn, treo thưởng 100.000 USD và có lúc bắt nhầm hai người để thẩm vấn rồi thả. Cuối cùng, FBI và Sở An ninh Công cộng Utah tin rằng họ đã bắt được thủ phạm của vụ tấn công có chủ đích.
Dấu vết: quần áo, bữa tối gia đình và tin nhắn Discord
Theo trích dẫn từ hình ảnh an ninh của UVU, chưa đến 4 giờ trước khi sự kiện bắt đầu, Robinson lái Dodge Challenger xám đến khuôn viên trường, mặc áo thun đỏ rượu, quần sáng màu, mũ đen và giày sáng màu. Anh đổi trang phục trên mái, nhảy xuống, để lại vết tay, vệt bám (dự kiến thu DNA) và dấu giày; sau đó có lúc đổi lại chính bộ đồ lúc đến. Khi bị bắt hôm sau, quần áo Robinson mặc khớp với hình từ camera, và người thân xác nhận chiếc xe.
Một người thân khai rằng Robinson trở nên chính trị hơn vài năm gần đây. Trong bữa tối gia đình, anh nói Kirk sẽ diễn thuyết ở UVU và bày tỏ phản đối quan điểm của ông. Hồ sơ cử tri cho thấy Robinson không theo đảng nào và không bỏ phiếu trong hai kỳ gần nhất.
Tin nhắn trên Discord (do bạn cùng phòng cung cấp) nói về lấy một khẩu súng trường ở điểm hẹn, giấu súng trong bụi, theo dõi khu vực, quấn súng bằng khăn, khắc chữ lên đạn, đề cập một ống ngắm và khẩu súng “độc nhất”, cùng việc thay đồ. Cảnh sát sau đó tìm thấy súng trường nạp tay quấn trong khăn, kèm vỏ đạn chưa bắn khắc: “Hey, fascist! CATCH!” và “If you read this, you are GAY. Lmao”.
Bị giam không thế chấp, im lặng sau khi thuê luật sư
Robinson đang bị giam không cho tại ngoại tại nhà giam Quận Utah với các cáo buộc ban đầu: giết người tăng nặng, nổ súng trọng tội, cản trở công lý. Anh dự kiến bị truy tố chính thức và lần ra tòa đầu tiên vào thứ Ba. Sau vài trao đổi ban đầu, Robinson giữ im lặng khi đã thuê luật sư. Thống đốc Cox nói bang sẽ theo đuổi án tử hình đối với nghi phạm vụ bắn.
Áp lực với FBI và tranh cãi quanh Giám đốc Kash Patel
Tại họp báo sáng thứ Sáu, Giám đốc FBI Kash Patel ca ngợi nỗ lực phối hợp các lực lượng và khẳng định việc công bố ảnh/video là theo chỉ đạo của ông. Nhưng bên trong và ngoài FBI nảy sinh chỉ trích: Patel từng đăng vội trên X rằng đã “bắt được một đối tượng” ngay trong đêm xảy ra vụ án, rồi đính chính chưa đầy hai giờ sau. Một số nhân viên cho rằng cách ông nhận công không phù hợp thông lệ; số khác phê phán các đợt sa thải trước đó làm suy yếu năng lực điều tra.
Cũng có phàn nàn về tốc độ công bố ảnh nghi phạm và việc giữ khẩu súng đến tận tối thứ Năm mới chuyển cho ATF phân tích. Dẫu vậy, Nhà Trắng và các quan chức khẳng định không có dấu hiệu vị trí của Patel bị lung lay. Tổng thống Donald Trump và nhiều tiếng nói bảo thủ khen ngợi FBI vì bắt nghi phạm nhanh hơn một số cuộc truy lùng gần đây.
Kết cục do gia đình chốt lại
Tối thứ Năm, sau khi Patel và Phó giám đốc Dan Bongino có mặt tại hiện trường, người cha của Robinson nhìn thấy ảnh FBI, đối mặt với con trai, nghe lời thú nhận, thuyết phục con trao đổi với mục sư, và liên hệ cảnh sát. Sáng hôm sau, tin bắt giữ được công bố — lần đầu tiên bởi ông Trump trên truyền hình.
Trong hàng nghìn manh mối, một cuộc gọi của gia đình đã kết thúc cuộc truy bắt 30 giờ và mở ra giai đoạn kế tiếp: truy tố và giải mã động cơ của vụ sát hại gây rúng động chính trường Mỹ.
