Brazil kết án cựu TT Jair Bolsonaro đồng minh của Trump 27 năm tù

[vuitoichat]

Theo như có một hội đồng thẩm phán Tòa án Tối cao Brazil đã tuyên án cựu Tổng thống Jair Bolsonaro 27 năm ba tháng tù giam vào thứ năm sau khi kết tội ông âm mưu đảo chính để tiếp tục nắm quyền bất chấp thất bại trong cuộc bầu cử năm 2022. Vài giờ sau, Tổng thống Trump tuyên bố ông “rất không hài lòng” với bản án này. Phát biểu với các phóng viên khi rời Nhà Trắng, ông nói rằng ông luôn thấy Bolsonaro “xuất sắc”.

Người dân Brazil biểu tình phản đối cựu tổng thống Jair Bolsonaro trong Ngày Độc Lập, ngày 07/09/2025. REUTERS - Amanda Perobelli

Tối Cao Pháp Viện Brazil ngày 11/09/2025 tuyên án 27 năm và ba tháng tù nhắm vào cựu tổng thống Jair Bolsonaro. Thuộc cánh cực hữu, từng điều hành đất nước trong giai đoạn 2019-2022 ông bị cáo buộc đứng đầu một « tổ chức tội pháp », « âm mưu đảo chính » để « bám víu quyền lực » sau thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống Brazil 2022.

Thua ứng viên cánh tả, Luiz Inacio Lula de Silva, tổng thống mãn nhiệm Jair Bolsonaro không chấp nhận kết quả bầu cử cuối 2022. Theo bản cáo trạng, ông Jair Bolsonaro đã có kế hoạch sát hại ông Lula. Một tuần sau khi tổng thống Lula tuyên thệ nhậm chức, đầu tháng 1/2023, các thành phần ủng hộ ông Bolsonaro tràn vào và đập phá các tòa nhà chính phủ, biểu tượng quyền lực của Brazil, tương tự như sự kiện thành phần ủng hộ Donald Trump đã tràn vào trụ sở Quốc Hội Mỹ ngày 06/01/2021 tại Hoa Kỳ.

Chính quyền Trump công khai ủng hộ cựu tổng thống cực hữu Brazil. Mỹ áp thuế 50 % đối với hàng hóa nhập khẩu từ Brazil để trừng phạt vì tư pháp nước này xét xử ông Bolsonaro. Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio tiếc là Tối Cao Pháp Viện Brazil đưa ra một bản án « không công bằng ».

Cuộc chiến chung quanh vụ xử cựu tổng thống Bolsonaro chưa kết thúc. Thông tín viên RFI từ thủ đô Brasilia tường thuật :

« Tòa đã đưa ra những phán quyết nghiêm khắc cho một vụ xử mang tính biểu tượng này. Cựu tổng thống Jair Bolsonaro lãnh án 27 năm tù, cựu phó tổng thống Brazil Braga Netto, người đứng liên danh với ông hồi 2022, bị tuyên án 26 năm.

Đây là lần đầu tiên một cựu nguyên thủ quốc gia Brazil bị kết án với những tội danh nghiêm trọng như vậy. Đây cũng là lần đầu tiên nhiều sĩ quan cao cấp khác trong quân đội phải đối mặt với tư pháp. Còn bảy người nữa cũng bị đưa ra trước vành móng ngựa như Jair Bolsonaro. Theo lời báo cáo viên tư pháp, thẩm phán Alexandre de Moraes, các tội danh đã quá rõ ràng. Theo ông, "Jair Bolsonaro đứng đầu một tổ chức tội phạm, và tổ chức này đơn giản là đã tìm cách chiếm đoạt quyền lực".

Bốn vị thẩm phán ủng hộ việc kết án cựu tổng thống Bolsonaro, một người bỏ phiếu chống. Đó là lá phiếu của thẩm phán Luiz Fux. Cho dù là việc này trái ngược với chính lá phiếu cũng của vị thẩm phán này. Năm 2024, trong vụ xử những người đã tấn công các cơ quan Nhà nước tại thủ đô Brasilia hôm 08/01/2023, thẩm phán Fux đã bỏ phiếu kết án các bị cáo. Nhưng lần này ông lại cho rằng, "chưa có đủ bằng chứng" về những tội danh của Bolsonaro.

Phe cực hữu lập tức khai thác lập luận này. Luật sư của cựu tổng thống Brazil đệ đơn kháng cáo, phản bác Tối Cao Pháp Viện đã đưa ra một bản án mà theo bên bào chữa cho ông Bolsonaro là "quá mức".

Cuộc chiến tư pháp vẫn tiếp tục tại Quốc Hội do các dân biểu đang thảo luận một đạo luật ân xá cho tất cả những người bị cáo buộc âm mưu đảo chính ».