Cambodia và Thái Lan đều lên tiếng đồng ý để tiến hành đàm phán đình chiến sau khi Tổng thống Donald Trump của Mỹ ra tay can thiệp, theo nguồn tin của ông Trump và giới lãnh đạo hai nước này loan báo, và CNN loan báo hôm thứ Bảy, 26 tháng Bảy.
Trước đó, Tổng thống Trump cho hay ông đã nói chuyện với cả ông Hun Manet, Thủ tướng Cambodia, lẫn ông Phumtham Wechayachai, Quyền Thủ tướng Thái Lan, để cố gắng khôi phục lại hòa bình.
Lính Cambodia đứng trên chiếc quân xa có trang bị dàn phóng hỏa tiễn BM-21 của Nga chạy ngoài đường ở tỉnh Oddar Meanchey hôm 25/7. (Ảnh: Tang Chhin Sothy/AFP via Getty Images)
"
Họ đồng ý sẽ gặp nhau ngay lập tức và nhanh chóng đàm phán về đình chiến, và cuối cùng, là HÒA BÌNH!" Tổng thống Trump cho biết trong một loại bải post trên mạng xã hội của ông về nỗ lực ngoại giao Mỹ hôm thứ Bảy.
Tổng thống Trump cho hay, ông cảnh cáo 2 ông Hun Manet và ông Phumtham rằng ông sẽ không đạt đến thỏa thuận thương mại với Thái Lan hay Cambodia nếu hai nước này vẫn tiếp tục giao tranh ở biên giới.
"Họ cũng mong trở lại 'bàn đàm phán thương mại' với Mỹ, nhưng tôi nghĩ cho đến khi nào giao tranh đã chấm dứt thì làm như vậy mới phù hợp", Tổng thống Trump viết trên mạng xã hội Truth Social của ông.
Trước đây trong tháng Bảy, ông Trump gửi thư cho Thái Lan và Cambodia thông báo Mỹ sẽ cho đánh thuế nhập cảng 36% cho phần lớn hàng hóa của hai nước này kể từ ngày 1 tháng Tám. Cả Thái Lan lẫn Cambodia đều đưa ra lời đề nghị đáng kể với phía Mỹ nhằm sớm đạt được thỏa thuận thương mại, theo các giới chức loan báo lúc đó.
Sáng sớm Chủ nhật, 27 tháng Bảy, theo giờ địa phương, chính phủ Cambodia ra thông báo cho hay ông Hun Manet cảm ơn Tổng thống Trump và tuyên bố Cambodia đồng ý với
"lời đề nghị cho đình chiến ngay lập tức và vô điều kiện với Thái Lan". Chính phủ Cambodia cho biết thêm, ông Hun Manet cũng gửi lời kêu gọi đình chiến đến ông Anwar Ibrahim, Thủ tướng Malaysia và là Chủ tịch Hiệp Hội Quốc Gia Đông Nam Á (
ASEAN).
Thái Lan có phản ứng dè dặt hơn. Bộ Ngoại Giao nước này cho hay, họ mong thấy
"ý định chân thành từ phía Cambodia", nhưng lưu ý ông Phumtham cũng
"yêu cầu Tổng thống Trump chuyển lời… rằng, Thái Lan muốn đối thoại song phương càng sớm càng tốt để đưa ra biện pháp và thủ tục đình chiến và tìm giải pháp ôn hòa cuối cùng cho cuộc xung đột này".
Diễn biến mới nhất này xảy ra sau khi Cambodia hôm thứ Bảy kêu gọi
"lập tức ngưng chiến với Thái Lan trong bối cảnh cuộc xung đột đang diễn ra giữa hai nước này ở biên giới đã làm thiệt mạng hơn 30 người, gồm thường dân và binh sĩ", theo
BBC.
Ông Chhea Keo, đại sứ Cambodia tại Liên Hiệp Quốc, loan báo nước này kêu gọi đình chiến
"vô điều kiện" và cho biết thêm rằng Cambodia muốn tìm giải pháp ôn hòa cho cuộc tranh chấp này.
Hôm thứ Bảy, ông Maris Sangiampongsa, Ngoại trưởng Thái Lan, tuyên bố Cambodia phải chứng tỏ sự thành thật muốn kết thúc cuộc xung đột thì hai bên mới có thể ngồi xuống đàm phán về đình chiến.
Tính cho đến hôm thứ Bảy, có ít nhất 32 người bị thiệt mạng, gồm cả binh sĩ lẫn thường dân và gần 200,000 người khác đã phải đi sơ tản ở Thái Lan và Cambodia. Cuộc xung đột mới nhất giữa hai quốc gia Đông Nam Á này đã bùng nổ hôm thứ Năm và hai bên tố cáo lẩn đã cho nhau nổ súng trước.
Hôm thứ Bảy, ngày thứ ba liên tiếp, giao tranh vẫn còn tiếp diễn. Quân đội Thái Lan cho hay Cambodia đã tấn công khu vực mới gần bờ biển phía Nam nhưng bị Hải Quân Thái Lan đẩy lùi.
Trước đó, Thái Lan loan báo giao tranh xảy ra ở ba tỉnh dọc biên giới với Cambodia, gồm Surin, Ubon Ratchathani và Srisaket. Thái Lan đã ban bố thiết quân luật ở tám vùng tiếp giáp với Cambodia.
Thái Lan xác nhận có 19 công dân của họ, gồm 13 dân thường và 6 binh sĩ, đã bị thiệt mạng kể từ thứ Năm đến thứ Bảy, và gần 140,000 người phải đi sơ tản.
Người dân đi sơ tán do giao tranh giữa Thái Lan với Cambodia đang nghỉ ngơi tại trung tâm di tản dã chiến trong ngôi chùa ở tỉnh Si Sa Ket, Thái Lan, hôm thứ Bảy, 26 tháng Bảy. (Ảnh: Lillian Suwanrumpha/AFP via Getty Images)
Cambodia thông báo phía họ có 13 người bị chết, gồm 8 người dân và 5 binh sĩ, và hơn 35,000 người phải đi sơ tán.
Ông Phumtham cảnh cáo cuộc xung đột này có thể dẫn đến chiến tranh toàn diên. Ông cho biết các cuộc giao tranh hiện nay còn thấy có sử dụng các loại vũ khí hạng nặng và đã lan ra 12 địa điểm dọc theo biên giới.
Thái Lan cũng cáo buộc Cambodia bắn vào khu dân cư, nên Thái Lan phải cho sơ tán ngay toàn bộ dân làng họ cho là nằm trong tầm bắn hỏa tiễn của Cambodia.
Trong khi đó, Cambodia cáo buộc Thái Lan sử dụng đạn chùm, loại đạn bị cấm ở phần lớn trên thế giới vì có thể gây ra thương vong bừa bãi vào thường dân. Thái Lan chưa lên tiếng về lời cáo buộc này.
Cũng hôm thứ Bảy, Ngoại trưởng Thái Lan cho hãng tin Reuters biệt, họ không cần bên thứ ba nào đứng ra làm trung gian trong cuộc xung đột này, mặc dù giới lãnh đạo trên toàn cầu đang kêu gọi ngưng chiến ngay lập tức.
Ông Ibrahim, Thủ tướng Malaysia và là Chủ tịch ASEAN, đã ngỏ lời để làm trung gian cho Thái Lan và Cambodia đàm phán. Mỹ cũng kêu gọi
"hãy lập tức chấm dứt giao tranh, bảo vệ dân và tìm giải pháp ôn hòa cho cuộc xung đột này".
Thái Lan cho biết, các cuộc giao tranh đã bùng nổ do phía quân đội Cambodia tung drone (máy bay điều khiến từ xa) để theo dõi binh sĩ Thái Lan gần biên giới.
Cambodia đổ thừa Thái Lan gây ra cuộc đụng độ này vì binh sĩ Thái Lan tiến vào ngôi đền cổ Khmer-Hindu gần biên giới, vi phạm thỏa thuận giữa hai bên.
Cuộc tranh chấp giữa Thái Lan với Cambodia có từ cách đây hơn 100 năm, khi đường biên giới giữa hai quốc gia này được vẽ sau khi Pháp chiếm đóng Cambodia làm thuộc địa.
Từ đó cho đến nay, hai nước này thỉnh thoảng xảy ra giao tranh lẻ tẻ, làm thiệt mạng cả binh sĩ lẫn người dân cả hai bên.
Vụ căng thẳng mới nhất bắt đầu hồi tháng Năm sau khi một binh sĩ Cambodia bị thiệt mạng trong giao tranh, đẩy mối bang giao giữa nước này với Thái Lan xuống mức thấp nhất trong hơn 10 năm.
