Những cây hoa gạo trong khuôn viên chùa Thầy (Quốc Oai, Hà Nội) trổ hoa rực rỡ, tạo vẻ đẹp rất riêng trong không gian ngôi chùa cổ kính.
Cứ vào độ tháng 3, những cây hoa gạo ở Chùa Thầy (xă Sài Sơn, huyện Quốc Oai, Hà Nội) lại bung nở, làm nên nét đẹp riêng cho ngôi chùa.
Trước kia, sân Chùa Cả (chùa chính dưới chân núi) có 5 cây hoa gạo, nhưng 4 cây đă chết, c̣n một cây nằm mé bên trái chùa, gần cầu “Nhật Tiên Kiều”. Mới đây, nhà chùa đă trồng thêm 2 cây mới.
Nhành hoa gạo sà xuống trước thủy đ́nh trên hồ. Đây là một kiến trúc đặc sắc, h́nh ảnh tiêu biểu của Chùa Thầy. Thủy đ́nh được sử dụng để múa rối nước, hiện vẫn c̣n sử dụng trong dịp lễ hội.
Hoa gạo c̣n được gọi bằng những cái tên mỹ miều như hoa pơ lang, hoa mộc miên...
Những ngày tháng 3, cây gạo cổ thụ trước sân chùa lại đơm hoa, nở đỏ rực một góc trời.
Khi hoa gạo nở, báo hiệu những đợt lạnh cuối cùng sắp qua, chuẩn bị chuyển sang hè. Trong mùa hoa, cây rụng hết lá, chỉ có những bông hoa đỏ rực trên cành.
Mùa hoa gạo kéo dài gần một tháng.
Theo Đông y, hoa gạo được sử dụng chữa nhiều bệnh như viêm loét dạ dày, tá tràng.
Ngoài chùa Thầy, ở Hà Nội, cây hoa gạo c̣n được trồng nhiều tại các con phố Trần Khánh Dư, Phạm Ngũ Lăo, ngă ba Giải Phóng - Phương Mai, Trường THPT Trần Phú...
Chùa Thầy (c̣n có tên gọi khác là chùa Cả) cách trung tâm TP Hà Nội khoảng 25km về phía Tây Nam. Chùa được xây dựng vào thời Lư Nhân Tông (1072 - 1127) và là nơi lưu dấu tu hành của một vị cao tăng thời Lư - Thiền sư Từ Đạo Hạnh.
Lễ hội truyền thống chùa Thầy được tổ chức từ ngày mùng 5 - mùng 8/3 (Âm lịch), ngày hội chính là mùng 7/3 (Âm lịch) hàng năm.