Sóng gió đợi chờ ông Biden sau sự cố tài liệu mật. Với việc phát hiện thêm các tài liệu mật còn lưu trữ tại những địa điểm liên quan tới ông Biden có thể trở thành cái cớ khiến đảng Cộng hòa tiếp tục công kích mạnh mẽ vị tổng thống.
Các trợ lý của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã mở rộng tìm kiếm sau khi một bộ tài liệu mật được tìm thấy vào tháng 11/2022 tại văn phòng ở Washington - nơi ông từng làm việc khi còn là phó tổng thống, NBC News dẫn nguồn tin giấu tên cho biết. Họ đã phát hiện thêm một lô tài liệu mật khác ở nhà riêng của ông Biden tại Delaware.
New York Times nhận định lần phát hiện thứ 2 trong vòng 3 ngày chắc chắn sẽ kích động các đòn công kích từ phía đảng Cộng hòa. Thành viên đảng này đang tỏ ra hứng thú với thông tin mới, cáo buộc ông Biden “đạo đức giả” vì ông từng gọi cựu Tổng thống Donald Trump là “vô trách nhiệm” khi lưu trữ các tài liệu mật tại tư gia ở Florida.
Không được đánh dấu là "mất tích"
Đạo luật Hồ sơ Tổng thống yêu cầu các tài liệu chính thức trong Nhà Trắng - cả thông tin mật và không mật - được chuyển giao sang Cục Quản lý Hồ sơ và Văn khố Quốc gia sau khi hết một nhiệm kỳ tổng thống.
Theo quy định, chỉ những người được cấp quyền xem các tài liệu mật mới có thể tiếp cận. Các tài liệu này phải được để trong các thùng bảo mật đặc biệt để hạn chế rủi ro tiết lộ thông tin nhạy cảm.
Tài liệu mật mà FBI thu được từ nhà của ông Trump ở Florida. Ảnh: Bộ Tư pháp Mỹ.
Trong trường hợp của ông Trump, Cục Văn khố Quốc gia đã liên lạc với văn phòng cựu tổng thống sau khi xác định họ không có một số hồ sơ đáng chú ý, chẳng hạn thư từ nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un, theo BBC.
Sau khi xem xét cơ sở lưu trữ tại Mar-a-Lago, nhóm của ông Trump đã gửi lại một số tài liệu, bao gồm cả tài liệu mật. Tuy nhiên, cơ quan chức năng cho rằng nhóm của cựu tổng thống chưa giao lại đầy đủ. Do đó, hồi tháng 8/2021, FBI đột kích vào Mar-a-Lago, phát hiện ra hơn 100 tài liệu bổ sung.
Ngược lại, phía ông Biden đã tự nguyện trả lại bộ tài liệu đầu tiên từ khi tìm thấy hồi tháng 11/2022. Tài liệu mật này không được đánh dấu là “mất tích”.
Hôm 10/1, Tổng thống Biden nói ông ngạc nhiên về số tài liệu mật được tìm thấy trong văn phòng Trung tâm Ngoại giao và Gắn kết Toàn cầu Penn Biden. Ông nhấn mạnh mình và đội ngũ sẽ phối hợp để làm rõ sự việc.
Đảng Cộng hòa "tranh thủ"?
Lần phát hiện thứ 2 trong vòng 3 ngày đã đặt ra thêm những câu hỏi về cách đội ngũ của ông Biden xử lý các tài liệu mật, khi họ vốn tự hào tuân thủ các tiêu chuẩn và quy tắc mà người tiền nhiệm đã bỏ qua.
Tuy nhiên, hai trường hợp này có những điểm khác biệt lớn. Không giống ông Trump - người không muốn trả lại các hồ sơ lưu trữ tại Mar-a-Lago và không tuân thủ đầy đủ trát yêu cầu hầu tòa, nhóm của ông Biden dường như đã hành động nhanh chóng và phù hợp với luật pháp.
Richard Sauber, cố vấn đặc biệt của tổng thống Mỹ, cho biết Văn phòng Luật sư Nhà Trắng đã thông báo cho Cục Quản lý Hồ sơ và Văn khố Quốc gia vào ngày phát hiện ra những tài liệu đó. Ông đồng thời nói cơ quan này đã thu giữ những tài liệu đó vào sáng hôm sau.
Hôm 11/1, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre né tránh bình luận và cho rằng không thích hợp để nói về vấn đề đang được Bộ Tư pháp xem xét. Bà cũng từ chối cung cấp thông tin chi tiết về đợt phát hiện lô hồ sơ đầu tiên và không trả lời khi được hỏi về khả năng còn các tài liệu mật khác từ thời ông Obama tại các địa điểm liên quan tới tổng thống.
“Tôi sẽ không cung cấp gì hơn những gì tổng thống đã chia sẻ ngày hôm nay”, bà nói.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre trong cuộc họp báo hôm 11/1. Ảnh: Reuters.
Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland đã giao cho công tố viên tại Chicago, ông John Lausch, phụ trách điều tra giai đoạn sơ bộ trong vụ việc này.
Tuy nhiên, sự so sánh không thể tránh khỏi giữa vụ phát hiện tài liệu mật của ông Biden và ông Trump có thể gây ra áp lực mới cho Bộ trưởng Garland, buộc ông phải chỉ định cố vấn đặc biệt điều tra cách ông Biden xử lý các hồ sơ chính phủ.
Hồi tháng 11/2022, ông Garland chỉ định một cố vấn đặc biệt, Jack Smith, giám sát cuộc điều tra về vai trò của ông Trump trong vụ bạo loạn Điện Capitol hôm 6/1/2021 và cách ông lưu trữ tài liệu mật ở Mar-a-Lago.
Theo các nguồn tin, nhiệm vụ của luật sư Lausch sẽ nhằm mục đích giúp ông Garland quyết định xem có nên bổ nhiệm công tố viên đặc biệt hay không. Khả năng diễn ra động thái này ngày càng cao.
Tuy nhiên, dù động thái pháp lý liên quan tới vụ việc trong tuần này chưa rõ ràng, thì tác động chính trị ngày càng hiện rõ trước mắt.
Đảng Cộng hòa - với mong muốn thoát khỏi viễn cảnh không mấy tốt đẹp trong cuộc bầu cử lãnh đạo Hạ viện tuần trước - hy vọng vụ việc này sẽ giúp làm giảm tác động từ những rắc rối của ông Trump tạo ra đối với đảng.
Hôm 10/1, ông James Comer - Chủ tịch ủy ban giám sát Hạ viện Mỹ - đã yêu cầu cơ quan lưu trữ và Văn phòng Luật sư Nhà Trắng cung cấp thư chính thức về việc ông Biden “không trả lại các hồ sơ mật từ thời ông còn làm phó tổng thống”.
Hôm 11/1, ông tiến thêm một bước nữa trong việc hiện thực hóa cam kết buộc chính quyền ông Biden chịu trách nhiệm về điều đảng Cộng hòa mô tả là chính trị hóa cơ quan liên bang. Ông thúc giục Bộ Tài chính Mỹ cung cấp thông tin tài chính của gia đình ông Biden.
Đảng Cộng hòa gần như chìm đắm vào thông tin mới hôm 11/1.
“Rõ ràng nhân viên của ông Biden không biết có bao nhiêu tài liệu mật trong văn phòng cũ của ông Biden và đang ráo riết đi tìm”, Tommy Pigott thuộc Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa viết.
VietBF@ sưu tập
