Theo như trong đó bao gồm "bánh ḿ" của Việt Nam là món điểm tâm sáng, món ăn nhanh yêu thích của người Việt ở mọi lứa tuổi, bánh ḿ có rất nhiều ưu điểm: nhanh, gọn, nhẹ, có thể mua ở bất cứ đâu, và quan trọng nhất là vị ngon từ tổ hợp nhân thịt, rau, dưa, ng̣ (có thể thêm trứng, chả, xúc xích hay pate, tùy theo khẩu vị của bạn), được từ điển Merriam-Webster danh tiếng của Mỹ mới đây vừa công bố danh mục từ vựng bổ sung của năm 2022.
"Bánh ḿ" vào từ điển Merriam-Webster danh tiếng của Mỹ
Ngôn ngữ là thứ luôn biến đổi, v́ vậy nên các bộ từ điển cũng cần cập nhật thường xuyên. Và công ty Merriam-Webster chuyên xuất bản các đầu sách tham khảo và đặc biệt là từ điển nổi tiếng của Mỹ cũng không phải là ngoại lệ.
Mùa thu hàng năm là thời điểm từ điển Merriam-Webster cập nhật danh mục từ mới. Tháng 9 năm nay, từ điển danh tiếng của Mỹ thông báo bổ sung thêm 370 từ, bao gồm món "bánh ḿ" trứ danh của Việt Nam trong số 9 từ vựng mới về thực phẩm.
Merriam-Webster định nghĩa "bánh ḿ" là "loại bánh kẹp thường có vị cay trong ẩm thực Việt Nam. Chiếc bánh được xẻ đôi và có nhân kẹp ở bên trong, thường là thịt (lợn hoặc gà), và các loại rau củ ngâm chua ngọt (ví dụ như cà rốt và củ cải), dưa chuột và thêm một chút rau ng̣."
Merriam-Webster giải thích rằng những từ như "bánh ḿ" đă trở nên quen thuộc khi món ăn được nhiều người biết đến trên toàn cầu thông qua thực đơn nhà hàng, công thức nấu ăn và các chương tŕnh nấu ăn trên truyền h́nh, do đó họ quyết định đưa loạt từ vựng mới về ẩm thực vào từ điển.
"Chúng tôi lựa chọn từ mới để đưa vào từ điển dựa trên bộ 3 tiêu chí: sử dụng thường xuyên, rộng răi và có ư nghĩa", đại diện của Merriam-Webster cho hay.
Bên cạnh "bánh ḿ", năm nay Merriam-Webster c̣n thêm một số món khác như sữa yến mạch "oat milk", phong cách ẩm thực "omakase" của Nhật Bản, bột gia vị làm bánh bí ngô "pumpkin spice", hay "plant-based" là từ dùng để chỉ các món ăn làm từ thực vật.
Năm 2014, món phở trứ danh của Việt Nam cũng đă được Merriam-Webster thêm vào từ điển của ḿnh.
Định nghĩa của Merriam-Webster về bánh ḿ. Ảnh chụp màn h́nh
Là món điểm tâm sáng, món ăn nhanh yêu thích của người Việt ở mọi lứa tuổi, bánh ḿ có rất nhiều ưu điểm: nhanh, gọn, nhẹ, có thể mua ở bất cứ đâu, và quan trọng nhất là vị ngon từ tổ hợp nhân thịt, rau, dưa, ng̣ (có thể thêm trứng, chả, xúc xích hay pate, tùy theo khẩu vị của bạn).
Bánh ḿ Việt Nam cũng là ngôi sao đang lên trên trường ẩm thực quốc tế, đặc biệt là sau khi cố đầu bếp nổi tiếng Anthony Bourdain đưa h́nh ảnh và vị ngon của bánh ḿ Việt Nam lên chương tŕnh No Reservations của ông vào năm 2009.
"Ngon khó cưỡng" là những từ được Theign Yie Phan, một nữ bếp trưởng ở Hồng Kông (Trung Quốc) dùng để mô tả bánh ḿ Việt Nam, trong bài viết có tiêu đề "Story of the banh mi: Vietnam’s super sandwich that took on the world" (tạm dịch: Chuyện của bánh ḿ: Món siêu bánh kẹp của Việt Nam đă vươn ra thế giới) của báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP).
Đối với Phan, bánh ḿ là một món ăn nhẹ giữa giờ rất ổn. "Cứ cách ngày tôi lại ăn một chiếc. Đó không phải là thứ sẽ khiến bạn thấy ngán đâu", cô nói.
"Bánh ḿ là món ăn có sự cân bằng trong hương vị và kết cấu. Kẹp trong chiếc bánh ḿ nóng gịn là nhân thịt béo, đậm vị, kết hợp cùng vị chua ngọt của rau dưa", Phan cho biết.
Một chiếc bánh ḿ đầy đủ của nhà hàng Le Petit Saigon của Phan bao gồm thịt ba chỉ thái mỏng, pate gan, gị/chả Việt Nam, sốt mayonnaise tự làm, cùng dưa chuột tươi, dưa góp, rau ng̣, hành lá, ớt tươi và nước tương để tăng hương vị.
Phan không phải là người duy nhất yêu món bánh ḿ Việt Nam. Từ khởi đầu khiêm tốn trên đường phố Việt Nam, bánh ḿ đă trở thành "cơn sốt" trên toàn cầu khi xuất hiện trong menu của nhiều nhà hàng trên thế giới. Nhiều khách du lịch nước ngoài cũng t́m món bánh ḿ khi đến Việt Nam, và đă dành nhiều lời khen ngợi cho món ăn đường phố này.
"Bánh ḿ là món ăn có sự cân bằng trong hương vị và kết cấu", theo Theign Yie Phan, một nữ bếp trưởng ở Hồng Kông (Trung Quốc)
Trong một bài viết khác về bánh ḿ Việt Nam, SCMP đă viết về một phiên bản đặc biệt hơn đă giúp đưa bánh ḿ đến với nhiều đối tượng thực khách hơn, đó là bánh ḿ chay.
Nhiều tiệm bánh ḿ ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và nhiều nơi khác ở Việt Nam đă bán bánh ḿ nhân nấm, bơ thực vật, pate chay, xúc xích chay, v.v... và nhận đục sự ủng hộ rộng răi từ cộng đồng người ăn chay.
Tương tự, những tín đồ ẩm thực thế giới cũng có thể dễ dàng t́m thấy phiên bản chay của bánh ḿ ở đất nước họ. Họ có vô vàn lựa chọn. Chẳng hạn, tiệm Just Green ở Sydney có nhân thịt gà chay, thịt lợn chay. Tiệm Xe May Sandwich Shop ở New York có món bánh ḿ kẹp nhân nấm portobello sốt tương, cùng với đậu phụ tẩm gia vị và súp lơ trắng nghiền.
Thậm chí c̣n có nơi sáng tạo nhân bánh với hương vị Hàn Quốc. Tiệm Eat Chay ở London có món bánh ḿ chay tuyệt ngon kẹp nhân thịt nướng bulgogi chay, kim chi và hỗn hợp tương ớt - mayonnaise thuần chay, chỉ nh́n thôi đă thấy tḥm thèm.
Có thể nói rằng bánh ḿ thuần chay đă có sự phát triển rất ấn tượng. Bằng sức sáng tạo vô hạn, không ngừng nghỉ của người đầu bếp, hiện nay bánh ḿ Việt Nam ngày càng có nhiều lựa chọn và phục vụ được nhiều đối tượng thực khách hơn nhờ các phiên bản chay-mặn của ḿnh trên khắp thế giới.
Bánh ḿ chay Cô Hội ở Hội An. Ảnh: Kayla Hill
