Mỹ ưu tiên tăng cường hiện diện tại Nam Thái Bình Dương

[june04]

Mỹ vừa công bố chiến lược mới ưu tiên các quốc gia Nam Thái Bình Dương trong chính sách đối ngoại, với nỗ lực kiềm chế ảnh hưởng ngày càng lớn của Trung Quốc tại khu vực.

Phó Tổng thống Mỹ Harris phát biểu trực tuyến tại Diễn đàn Quốc đảo Thái Bình Dương. Ảnh: AFP

Chiến lược quốc gia toàn diện đầu tiên đối với khu vực

"Chúng tôi nhận thấy trong những năm gần đây, các quốc đảo Thái Bình Dương đã không nhận được sự chú ý ngoại giao và ủng hộ xứng đáng. Vì vậy, hôm nay tôi nói thẳng với các bạn rằng chúng tôi sẽ thay đổi điều đó", Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris khẳng định trong bài phát biểu trực tuyến tại Diễn đàn Quốc đảo Thái Bình Dương (PIF) ở Fiji ngày 12-7.

Bà Harris đã hé lộ cam kết mới, bao gồm kế hoạch thiết lập 2 đại sứ quán mới của Mỹ tại Kiribati và Tonga, bên cạnh đó là đại sứ quán ở Quần đảo Solomon đang trong quá trình tái mở cửa.

Ngoài ra, Washington sẽ chỉ định một phái viên đầu tiên tới PIF để gia tăng hơn nữa hiện diện ngoại giao tại khu vực. Phó Tổng thống Mỹ cũng công bố kế hoạch tăng gấp 3 lần mức tài trợ lên 60 triệu USD/năm trong thập niên tới cho các dự án ở Thái Bình Dương, bao gồm cơ sở hạ tầng chống biến đổi khí hậu, chống đánh bắt cá bất hợp pháp và đầu tư vào bảo tồn biển. Lãnh đạo các quốc đảo Thái Bình Dương đã hoan nghênh cam kết của Mỹ sau nhiều thập niên tài trợ chậm chạp cho khu vực.

Nhà Trắng nêu rõ quyết định mới nằm trong Chiến lược Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ. Fiji hồi tháng 5 đã trở thành quốc đảo Thái Bình Dương đầu tiên tham gia Khuôn khổ Kinh tế Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương (IPEF) do Washington sáng lập.

Khẩn trương tăng cường quan hệ

Mỹ cùng chính phủ các nước Úc và New Zealand đang khẩn trương nâng cấp quan hệ với các quốc đảo Thái Bình Dương trong bối cảnh Trung Quốc ra sức gia tăng ảnh hưởng tại khu vực quan trọng về chiến lược này. Nhiều quan chức đã sốc trước việc Trung Quốc và Quần đảo Solomon ký thỏa thuận an ninh hồi tháng 4, đánh dấu thỏa thuận đầu tiên như vậy ở Nam Thái Bình Dương và là thắng lợi ngoại giao lớn đối với Bắc Kinh. Nội dung chi tiết của văn kiện đó chưa được công khai, nhưng một bản dự thảo bị rò rỉ cho thấy Quần đảo Solomon sẽ cho phép các tàu chiến Trung Quốc ghé cảng ở quốc đảo này, cách bờ biển Ðông Bắc Úc chưa tới 2.000km.

Mỹ và Úc dựa vào Nam Thái Bình Dương vì lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia, trong khi Trung Quốc muốn giành được sự ủng hộ của các nước đang phát triển cho nghị trình ngoại giao của Bắc Kinh trên toàn cầu, đặc biệt là tại Liên Hiệp Quốc. Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị gần đây đã có chuyến thăm 8 nước ở Nam Thái Bình Dương để ký kết thỏa thuận kinh tế với nhiều quốc gia, trong đó có một hiệp ước kinh tế và an ninh trên phạm vi rộng, nhưng cuối cùng bất thành.