Trung Quốc trong thời gian qua đang phải đối diện với đợt dịch COVID-19 mới cực kỳ nghiêm trọng do biến thể Omicron lây lan hàng loạt.
Tính từ đầu tháng 3 đến nay, đã có hơn 29.000 ca dương tính được phát hiện ở gần 30 tỉnh, thành nước này.
Đáng lo ngại hơn, chính quyền TQ hôm 19-3 cũng đã báo cáo về hai trường hợp tử vong đầu tiên sau hơn một năm.
Tình hình dịch bùng phát mạnh còn khiến hàng chục địa phương bị phong tỏa hoàn toàn hoặc một phần, trong đó có những TP đầu tàu như Thượng Hải hoặc Thâm Quyến; số lượng người sống trong tình trạng này cũng lên tới gần 40 triệu. Nhiều công ty phải tạm ngừng hoạt động hoặc sản xuất cầm chừng, gây sức ép lên nền kinh tế. Một số đánh giá cho biết đợt dịch này đang ảnh hưởng nghiêm trọng lên đời sống của hơn 50% dân số TQ.
Trong bối cảnh như vậy, giới lãnh đạo Bắc Kinh trong các phiên họp gần đây đã hối thúc chính quyền các địa phương thực hiện những biện pháp hiệu quả hơn nhằm cân bằng kết quả chống dịch với phát triển kinh tế, chuyển từ chiến lược “zero COVID” được áp dụng hai năm qua sang chiến lược “zero COVID” năng động mới.
Từ “zero COVID” thành “zero COVID” năng động
Theo hãng tin Bloomberg, “zero COVID” năng động hiện được xem là kim chỉ nam mới nhất cho công tác phòng chống dịch ở TQ và có thể hiểu đơn giản là các địa phương có nhiều tự do hơn trong điều chỉnh cách thức làm sao cho phù hợp, linh hoạt theo tình hình dịch và đặc điểm vùng.
Đây là khái niệm được đề cập lần đầu vào khoảng cuối năm ngoái, khi từ thời điểm đó đến nay TQ liên tục có các đợt bùng phát ca nhiễm mới ở một số địa phương.
Bloomberg dẫn lời một số chuyên gia TQ chia sẻ “zero COVID” năng động mới khác chiến lược cũ ở chỗ là nước này không còn quá tập trung vào mục tiêu đưa số F0 về 0 như trước, bởi giới lãnh đạo TQ đã chấp nhận rằng không thể đảm bảo một đợt dịch sau khi xử lý xong sẽ không còn rủi ro tái bùng phát. Đối sách hiện tại là khi phát hiện ca nhiễm mới ở đâu thì nhanh chóng hành động để cô lập chuỗi lây nhiễm trong thời gian tối thiểu để không lan thêm sang những nơi khác.
“Giới chuyên gia và lãnh đạo TQ cho rằng “zero COVID” năng động mới là kết quả từ đúc kết kinh nghiệm chống dịch thời gian qua và hiện nó là sự lựa chọn tốt nhất để đảm bảo cân bằng mục tiêu chống dịch lẫn phát triển kinh tế” - Bloomberg nhấn mạnh.
Xuất hiện nhiều thay đổi tích cực
Tờ The Economist nhận định hiện việc theo đuổi chiến lược “zero-COVID” năng động mới đang thúc đẩy những điều chỉnh tích cực trong chính sách phòng chống dịch của TQ theo hướng gần với xu hướng của thế giới hơn. Theo nội dung của tài liệu “Hướng dẫn chẩn đoán và chữa trị COVID-19” phiên bản thứ chín do NHC công bố tuần trước, những thay đổi này tập trung ở các phần tiêu chí chẩn đoán, tiếp nhận, dỡ bỏ cách ly và xuất viện, cũng như theo dõi sức khỏe sau khi xuất viện của người bệnh.
Cụ thể, các ca F0 sau khi phát hiện không bắt buộc phải nhập viện điều trị mà chỉ cần tham gia cách ly tập trung có quản lý. Bệnh nhân sau khi khỏi bệnh chỉ cần tiếp tục theo dõi sức khỏe tại nhà bảy ngày, thay vì phải tiếp tục cách ly tập trung và theo dõi sức khỏe 14 ngày. Cách làm này không chỉ rút ngắn thời gian, mà còn cho thấy sự kéo giảm cường độ giám sát đối với F0.
Cùng với việc cho phép người dân tự xét nghiệm bằng các bộ xét nghiệm nhanh COVID-19 tại nhà, tài liệu cũng giảm thời gian phong tỏa vùng phát hiện ca nhiễm từ 14 hay 21 ngày như trước xuống chỉ còn bảy ngày. Đây được cho là một trong những thay đổi quan trọng nhất nhằm giúp giảm đáng kể áp lực nguồn lực cho các cơ sở y tế và tránh được tác động tiêu cực của dịch bệnh đối với cuộc sống của người dân.
Một số thay đổi khác không được đề cập trong tài liệu nhưng có thể tìm thấy ở các hành động khác của chính quyền TQ. Đơn cử, TQ vừa chính thức tiếp nhận lô thuốc hơn 21.000 hộp thuốc đặc trị COVID-19 Paxlovid do hãng dược Mỹ Pfizer sản xuất. Đây là loại thuốc nước ngoài duy nhất được phê duyệt ở TQ tính đến thời điểm hiện tại và cho thấy quyết tâm tăng nguồn thuốc đặc trị dự trữ của nước này. Năm hãng dược TQ trong tháng này cũng đã được Bắc Kinh bật đèn xanh để sản xuất phiên bản generic giá rẻ của loại thuốc trên.
Giới phân tích nhận định: Với những tín hiệu nói chung, TQ thông qua “zero COVID” năng động mới sẽ tìm được sự cân bằng tốt hơn giữa mục tiêu phòng chống dịch và phát triển kinh tế, thậm chí dần chuyển trọng tâm sang giảm thiểu tác động của dịch bệnh lên phát triển kinh tế - xã hội.•
Trao đổi với Đài Truyền hình trung ương TQ ngày 21-3, trưởng nhóm chuyên gia ứng phó COVID-19 thuộc Ủy ban Y tế quốc gia TQ (NHC) Liang Wannian khẳng định tình hình dịch ở TQ hiện nay khiến việc xem COVID-19 như bệnh đặc hữu giống cúm mùa trở nên bất khả thi. Ông khẳng định tỉ lệ bệnh nặng đang giảm xuống nhưng với tốc độ lây lan nhanh của biến thể Omicron, tỉ lệ nhiễm bệnh vẫn có thể tăng vọt trong thời gian ngắn, kéo theo số ca nặng và tử vong cao trở lại.
Trung Quốc chưa thể mở cửa với thế giới
Một câu hỏi được đặt ra là nếu đã chọn nới lỏng như vậy qua “zero COVID” năng động mới thì tại sao TQ không mạnh dạn mở cửa và thả lỏng mạnh tay hơn nữa như phần còn lại của thế giới đang làm.
Giới chuyên gia TQ cho rằng điều này đến nay vẫn chưa thực sự đúng thời điểm, bởi hệ thống y tế nước này vẫn còn hiện hữu một số hạn chế nhất định tại một số chỗ và việc mở cửa nóng vội lúc này có thể sẽ là thảm họa, đẩy số ca nhiễm COVID-19 lên mức kỷ lục.
Trả lời phỏng vấn của tờ Thời báo Hoàn Cầu, chuyên gia Zeng Guang, thành viên của tổ cố vấn cấp cao thuộc Ủy ban Y tế quốc gia TQ (NHC), một vấn đề khác là trước khi nới lỏng thêm dần các biện pháp chống dịch khác, TQ cần nỗ lực giải quyết hai thách thức lớn: (1) Mức độ miễn dịch của vaccine giảm dần theo thời gian sau khi tiêm ngừa; (2) Tỉ lệ tiêm chủng ở người cao tuổi TQ đang rất thấp.
Số liệu thống kê của NHC cho thấy tính đến nay đã có hơn 1,2 tỉ người - tương đương khoảng 88% dân số TQ đã được tiêm đủ hai liều tiêu chuẩn và gần 645 triệu người đã được tiêm liều tăng cường. Tuy nhiên, khoảng 52 triệu trong tổng số 264 triệu người từ 60 tuổi trở lên ở TQ vẫn chưa hoàn thành hai liều tiêm ngừa và hầu hết trong số họ đều trên 80 tuổi. Hiện chỉ mới có 50,7% người trên 80 tuổi được tiêm đủ liều và 19,7% người được tiêm liều tăng cường.
Đồng quan điểm, ông Zhang Wenhong, Trưởng Khoa truyền nhiễm BV Hoa Sơn thuộc ĐH Phục Đán Thượng Hải, cũng cho rằng trong thời điểm hiện tại, để có thể chống dịch hiệu quả, TQ cần củng cố hơn nữa ba mũi nhọn là tiêm vaccine đầy đủ, dự trữ thuốc đặc trị COVID-19 hiệu quả và đảm bảo các nguồn y tế dự phòng dồi dào.
