Các nhà phân tích và người dân địa phương cho biết Nga đã áp dụng chiến lược biến người dân Ukraine thành công dân Nga nhằm "gây bất ổn", theo Washington Times.
Không rõ Nga đã cấp bao nhiêu hộ chiếu cho công dân Ukraine ở Donbass. Nhưng người dân địa phương và các nhà phân tích ước tính rằng gần nửa triệu người Ukraine đã nhận được"cuốn sổ nhỏ màu đỏ" có in hình con đại bàng hai đầu và dòng chữ "Liên bang Nga", theo trang Washington Times (Mỹ).
NGUYÊN NHÂN DO ĐÂU?
Nhà phân tích Stanislav Aseev tại Viện Tương lai Ukraine, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Kiev, cho biết áp lực trở thành người Nga đang gia tăng trong khu vực khi chính quyền địa phương hạn chế quyền của những người không mang hộ chiếu Nga.
"Ở Donetsk, họ sẽ thông qua luật hạn chế quyền sở hữu đối với những người chỉ có hộ chiếu Ukraine. Những người này sẽ không thể bán hoặc mua nhà ở trong khu vực," ông cho biết.
Trong hơn 7 năm qua, các lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn và nói tiếng Nga đã chiến đấu với chính phủ do phương Tây hậu thuẫn ở Kiev. Ước tính hơn 13.000 người đã thiệt mạng. Con số đó bao gồm hơn 3.000 thường dân bị mắc kẹt trong cuộc giao tranh. Ukraine và các đồng minh cáo buộc Điện Kremlin có ý định sáp nhập các phần của miền Đông Ukraine giống như cách họ đã chiếm Crimea năm 2014.
Chính quyền địa phương ở các khu vực do phe ly khai kiểm soát ở Donbass thậm chí đang bắt đầu xem những ai thiếu giấy tờ tùy thân do Nga cấp là thành phần đáng nghi.
Ông Aseev cho biết Bộ An ninh Nhà nước ở Donbass, cơ quan tương đương của KGB ở địa phương, được cho là đã ra lệnh cho các quan chức chú ý đặc biệt đến những người chống đối việc xin hộ chiếu do phe ly khai cấp từ các vùng Donetsk hoặc Luhansk. Hộ chiếu là điều kiện tiên quyết để có được quốc tịch Nga.
"Các quan chức đặt câu hỏi tại sao một số cư dân không có giấy tờ do địa phương cấp 7 năm sau khi chiến tranh bắt đầu…," ông nói. "Nhân viên nhà nước bắt buộc phải có cái gọi là hộ chiếu ‘Cộng hòa Nhân dân Donetsk’ và ‘Cộng hòa Nhân dân Luhansk’. Chính quyền địa phương còn tổ chức các chuyến đi đến Nga chỉ để lấy hộ chiếu Nga."
Việc Nga tập trung một lượng quân lớn ở các khu vực giáp biên giới với Ukraine gần đây đã khiến người châu Âu lo sợ. Các quan chức quốc phòng ở Moscow tuyên bố đó chỉ là một cuộc tập trận. Nga đã rút nhiều lực lượng về, nhưng căng thẳng vẫn kéo dài.
HỘ CHIẾU NGA: NGƯỜI MUỐN, KẺ KHÔNG
Kể từ khi xung đột bên trong Ukraine nổ ra, miền Đông - nơi có quan hệ văn hóa, ngôn ngữ và kinh tế với Nga - ngày càng có những hoạt động như một quốc gia riêng biệt. Những người Ukraine sống ở các khu vực phía Đông bị hạn chế đi vào vùng lãnh thổ do Kiev kiểm soát nếu không có giấy phép đặc biệt do chính quyền địa phương cấp. Một số người, đặc biệt là những người làm việc trong các cơ quan chính phủ và quân đội, bị cấm rời khỏi địa phương.
Những hạn chế đó khiến người Ukraine ở miền Đông đất nước gặp khó khăn trong việc làm mới hoặc gia hạn các loại giấy tờ tùy thân, mặc dù, theo các nhà phân tích, các giấy tờ này khiến người dân miền Đông Ukraine gặp bất lợi. Washington Times cho biết công chức bị dọa cắt lương nếu họ từ chối đề nghị nhập quốc tịch Nga.
Anastasia, giáo viên tại một trường công ở Makiivka, một thị trấn gần Donetsk, đang trong thời gian nghỉ thai sản. Cô cho biết áp lực ngày càng khó chống lại.
"Chính quyền địa phương đang tìm mọi cách gây khó dễ cho những người chỉ có giấy tờ Ukraine nhằm ép họ lấy hộ chiếu Nga càng sớm càng tốt," Anastasia cho biết. "Với lý do là để phục vụ công việc, nhân viên nhà nước thường bị yêu cầu phải có hộ chiếu Cộng hòa Nhân dân Donetsk để có thể được nhập quốc tịch Nga."
Anastasia lo ngại cô sẽ bị buộc phải có hộ chiếu Nga khi con cô đi học mẫu giáo và cô trở lại làm việc sau thời gian nghỉ sinh. Cô cho rằng ban giám hiệu nhà trường "sẽ không bỏ qua cho tôi."
Ngược lại, có những người chớp lấy thời cơ để có được quốc tịch Nga chính thức.
Alexander, đến từ Donetsk, cho biết anh đã bắt đầu tìm cách lấy hộ chiếu Nga ngay sau khi các cuộc đụng độ của phe ly khai bắt đầu vào năm 2014. Mặc dù lớn lên ở Ukraine, anh cho biết, anh luôn được bảo rằng mình là người Nga. Anh sinh ra ở Nga, với cha mẹ là người Ukraine, và đã làm việc ở Nga trong vài năm qua.
"Hộ chiếu mở ra cơ hội mới cho cuộc sống ở Nga," anh cho biết.
Alexander đã có thể lấy hộ chiếu Nga sau khi Tổng thống Vladimir Putin cho đơn giản hóa thủ tục cho người dân Ukraine cách đây 2 năm. Anh thừa nhận biếu xén một chút là có thể thúc đẩy quá trình này.
"Tôi đặt một xấp tiền rúp Nga có giá trị tương đương 7 USD dưới một hộp sôcôla. Chỉ cần vậy thôi," anh vui vẻ cho biết.
Alexander cho biết anh và hàng trăm người khác đã lên 7 chiếc xe buýt của Nga và đi khoảng 150 km đến một khu phức hợp quân sự gần Rostov-on-Don (Rostov trên sông Đông), Nga, để nhận hộ chiếu – với sự ưu đãi của chính quyền địa phương và Nga.
"Có lính gác cầm súng máy xung quanh khu vực doanh trại. Mọi người chỉ được phép đi vào khu vực thông qua một trạm kiểm soát," anh cho biết. "Chúng tôi đã phải đợi bên ngoài khoảng 1 giờ để có thể vào trong."
‘HỘ CHIẾU HÓA’
Tổng thống Putin nói chuyện cởi mở về hoàn cảnh của hàng triệu người Nga mà ông cho là "bị mắc kẹt" bên ngoài đất nước của họ sau sự sụp đổ của Liên bang Xô viết. Họ là dân tộc thiểu số người Nga, chiếm một phần đáng kể trong dân số ở các quốc gia mới độc lập, bao gồm Ukraine, dọc theo biên giới dài phía Tây và phía Nam đất nước.
Các nhà phân tích cho biết Nga cũng đã áp dụng kế hoạch "hộ chiếu hóa" này ở cộng hòa ly khai Transnistria (về mặt chính thức là một phần của Moldova), và Abkhazia và Nam Ossetia - những vùng đất ly khai (về mặt chính thức là một phần của Gruzia). Trong vòng 9 tháng sau khi sáp nhập Crimea, Nga đã cấp hơn 1,5 triệu hộ chiếu cho người dân ở đó.
Chính quyền Ukraine không công nhận hộ chiếu Nga được cấp cho cư dân ở miền Đông Ukraine. Họ không đánh giá cao quy mô và tham vọng của kế hoạch này của Nga, Aseev cho biết.
Theo ông, Ukraine nên chống lại "trò chơi quyền lực" của Moscow bằng cách công nhận hộ chiếu Nga theo cách các nước Baltic có đông người dân tộc Nga làm. Ví dụ, người Latvia quyết định các quyền của họ, ví dụ như quyền bầu cử.
"Giả sử Ukraine bất ngờ giành lại những vùng lãnh thổ này vào ngày mai mà không có luật thích hợp, những người Nga mới với hộ chiếu Ukraine cũ sẽ có thể bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử," Aseev cho biết.
Tuy nhiên, ông lưu ý về những khó khăn mà nhiều người dân ở miền Đông gặp phải: Chỗ ở và điều trị y tế bị giới hạn, tài khoản ngân hàng bị hạn chế. Nói chung, họ không được coi hoàn toàn là công dân Ukraine.
"Ukraine đã cho họ rất ít những điều này trong 7 năm qua," ông cho biết.
Tại thị trấn Avdiivka do Ukraine kiểm soát, cách tiền tuyến nửa dặm, tiếng pháo kích đã trở nên bình thường như tiếng còi ô tô. Chính quyền địa phương phàn nàn về việc thiếu sự hỗ trợ từ Kiev. Họ cũng cho biết rằng các quan chức không thể buộc người dân ở miền Đông yêu đất nước của họ.
Thị trưởng Vitaly Barabash cho biết một phần dân số của thị trấn ủng hộ Nga, và Kiev không thể chiến thắng họ nếu không có những thay đổi thực sự giúp cải thiện cuộc sống của người dân.
"Đó là cách duy nhất để giành được trái tim và khối óc của những người này," ông kết luận. "Chúng tôi đang cố gắng thuyết phục họ, chứ không phải bắt họ quỳ gối."
VietBF @ Sưu tầm
