Giáo sư Úc hứng chỉ trích sau khi quyên 850.000 USD chế vaccine

[june04]

Giáo sư Nikolai Petrovsky ở Adelaide bị chỉ trích vì huy động 850.000 USD cho dự án phát triển vaccine Covax-19 nhưng không công bố dữ liệu để bình duyệt.

Giáo sư Petrovsky, bác sĩ nội tiết tại Trung tâm Y tế Flinders tại Adelaide, phía nam Australia, từ hồi tháng 10 đã mở chiến dịch gây quỹ trên trang web GoFundMe để phát triển Covax-19, ứng viên vaccine chống nCoV do công ty của ông phát triển.

Petrovsky đang điều hành công ty Vaxine Pty cùng vợ, Sharen Petrovsky, người giữ chức giám đốc kinh doanh. Ông quyết định tự phát triển một loại vaccine mới, sau khi công khai chỉ trích các loại vaccine Covid-19 mà Cục Quản lý Sản phẩm Điều trị Australia (TGA) phê duyệt, bao gồm Pfizer, AstraZeneca, Moderna và Johnson & Johnson.

Sau khi nhận hơn 850.000 USD tiền quyên góp, công ty Vaxine Pty đã phát triển Covax-19, còn được gọi là Spikogen, từ các protein gai tổng hợp và đã hoàn thành thử nghiệm lâm sàng Giai đoạn Một trên 40 bệnh nhân ở Australia năm ngoái.

Giáo sư Nikolai Petrovsky. Ảnh: AAP

Một nghiên cứu về tác dụng của Covax-19 trên chuột và chồn hương từng được xuất bản trên tạp chí khoa học Vaccine. Petrovsky tuyên bố Covax-19 đã được Iran phê duyệt sử dụng khẩn cấp sau thử nghiệm lâm sàng Giai đoạn Hai và Ba và ông đang "tìm cách để nó được phê duyệt tại Australia".

Tuy nhiên, giáo sư Petrovsky tới nay chưa công bố bất cứ kết quả thử nghiệm lâm sàng trên người nào của Covax-19 trên các tạp chí y khoa quốc tế để bình duyệt, dù đây là một trong những căn cứ để vaccine được phê duyệt theo quy định của Australia. Ông từng xuất bản nhiều báo cáo khoa học về tiểu đường, gene và phát triển vaccine trên các tạp chí y khoa để bình duyệt.

Giáo sư Petrovsky đã hối thúc Australia cấp phép sử dụng Covax-19 mà không công bố dữ liệu về hiệu quả của vaccine, khiến giới chuyên gia và dư luận nước này lo ngại. Giới khoa học kêu gọi ông minh bạch tiến trình thử nghiệm lâm sàng ở Iran và đề nghị Petrovsky công bố kết quả nghiên cứu trên tạp chí.

TGA hôm 15/12 cho phép công ty phát triển Covax-19 gửi dữ liệu lâm sàng để đánh giá trong vòng 6 tháng. Quyết định này không đảm bảo vaccine của giáo sư Petrovsky sẽ được cấp phép sử dụng. TGA giải thích cơ quan quản lý coi dữ liệu thử nghiệm lâm sàng Giai đoạn Ba được công bố trên một tạp chí uy tín quốc tế là bằng chứng "cơ bản" về hiệu quả vaccine.

Phó giáo sư Paul Griffin, giám đốc phụ trách các bệnh truyền nhiễm ở cơ quan y tế Brisbane, nhận định bất thường ở chỗ Covax-19 huy động vốn từ cộng đồng với lời quảng cáo đây là cơ hội "lớn lao" để tài trợ cho một loại vaccine Covid-19 đầy hứa hẹn.

Trong bài báo trên Conversation hồi tháng 6, Griffin từng nói Covax-19 là ứng viên vaccine nội địa "nhiều tiềm năng" nhưng bây giờ, ông không có dữ liệu công khai để chứng minh tuyên bố về tính hiệu quả của vaccine.

Gfiffin cũng lo ngại hành động chỉ trích các loại vaccine khác của Petrovsky trong khi quảng bá Covax-19 có thể "làm suy yếu niềm tin của công chúng vào các loại vaccine đã được cấp phép".

Petrovsky hồi tháng 11 nói rằng công bố kết quả thử nghiệm lâm sàng trên tạp chí khoa học "không liên quan tới chuyện sản phẩm có được phê duyệt hay không".

"Dù không có nghĩa vụ phải làm thế, chúng tôi vẫn có kế hoạch xuất bản tất cả dữ liệu lâm sàng về vaccine của mình trên một tạp chí khoa học nổi tiếng. Tất nhiên, viết những bài như thế cần nhiều thời gian", ông nói.

Petrovsky cũng trình ra tài liệu cho rằng Cơ quan Quản lý thuốc Iran đã phê chuẩn sử dụng khẩn cấp Covax-19, nhưng bên trong tài liệu không có đủ thông tin để xác minh tuyên bố này.

Tiến sĩ Kyle Sheldrick, một nhà nghiên cứu kiêm bác sĩ, muốn Petrovsky công khai kết quả thử nghiệm lâm sàng vaccine Covax-19 ở Iran. Trang gây quỹ của Petrovsky mô tả Covax-19 "thể hiện khả năng bảo vệ chống lại biến chủng Delta trong thử nghiệm Giai đoạn Hai với 16.876 người ở Iran", nhưng thử nghiệm ngày phải đến tháng 3/2022 mới hoàn thành.

Petrovsky đã từ chối tiêm các loại vaccine khác do TGA phê duyệt, với lý do ông đã được tiêm Covax-19. Rất nhiều người góp tiền cho giáo sư này cũng từ chối tiêm chủng với lý do chờ vaccine của Petrovsky, đến mức cảnh sát Nam Australia hồi đầu tháng 12 phải ra tuyên bố khẳng định tham gia thử nghiệm một vaccine Covid-19 chưa được phê duyệt không còn được coi là lý do miễn trừ tiêm chủng.