Chuyên gia bác bỏ hoài nghi sau khi Tướng Powell qua đời v́ COVID-19 dù đă tiêm vaccine. Hôm 18/10, cựu Ngoại trưởng Mỹ, Tướng Colin Powell qua đời v́ biến chứng COVID-19. Gia đ́nh ông thông báo rằng ông đă được tiêm pḥng đầy đủ, nhưng ở tuổi 84, ông Powell c̣n mắc bệnh đa u tủy, một loại ung thư máu.
Cựu Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell. Ảnh: New York Times
Các quan chức y tế Mỹ lo lắng rằng những người phản đối vaccine sẽ lấy cái chết của Tướng Powell để đưa ra những tuyên bố sai lệch rằng vaccine COVID-19 không hiệu quả. Họ lư luận, nếu bạn vẫn có thể tử vong sau khi tiêm vaccine COVID-19, th́ việc tiêm chủng có ích ǵ?
Kênh CNN đă có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Leana Wen, bác sĩ cấp cứu và giáo sư về chính sách và quản lư y tế tại Trường Y tế Công cộng Milken Institute thuộc Đại học George Washington, để xoá bỏ những hoài nghi về vấn đề này.
Khi chúng ta chứng kiến những người đă tiêm chủng tử vong v́ COVID-19, làm thế nào giải thích rằng vaccine vẫn hiệu quả?
Tiến sĩ Leana Wen: Chúng ta cần giải thích từ góc độ khoa học và những ǵ nghiên cứu cho thấy. Vaccine COVID-19 có hiệu quả vượt trội trong việc ngăn ngừa mắc bệnh và đặc biệt là bệnh nặng. Dữ liệu gần đây nhất từ Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho thấy vaccine giảm nguy cơ dương tính với COVID-19 xuống 6 lần và nguy cơ tử vong xuống 11 lần.
Điều đó có nghĩa là nếu bạn đă tiêm chủng, bạn có nguy cơ bị nhiễm COVID-19 thấp hơn sáu lần so với người không được chủng ngừa, và nguy cơ tử vong thấp hơn 11 lần so với một người không được tiêm chủng. Điều đó thực sự xuất sắc.
Tuy nhiên, vaccine COVID-19 không bảo vệ bạn 100%. Không vaccine nào có hiệu quả 100%. Điều đó không có nghĩa là vaccine không hoạt động hoặc ta không nên dùng nó.
Học sinh chờ được tiêm vaccine ngừa COVID-19 tại Bangkok, Thái Lan ngày 4/10/2021. Ảnh: THX/TTXVN
Thực tế là một số người có nhiều khả năng mắc COVID-19 nặng dù đă tiêm pḥng?
Tiến sĩ Wen: Vâng, và dựa trên những ǵ ta đă biết, Tướng Powell rơi vào trường hợp đó. Chúng ta biết rằng những người cao tuổi và có các t́nh trạng bệnh lư nền có nhiều khả năng bị bệnh nặng và tử vong sau khi bị lây nhiễm đột phá. Những người có nguy cơ đặc biệt cao là người bị suy giảm miễn dịch. Việc mắc bệnh đa u tuỷ khiến Tướng Powell rơi vào nhóm này, cộng với việc ông đă cao tuổi, mức độ rủi ro c̣n tăng hơn,
Cần lưu ư rằng đây là một trong những lư do tại sao các mũi tiêm tăng cường đang được khuyến khích. Hồi tháng 8, các quan chức y tế liên bang khuyến cáo những người bị suy giảm miễn dịch trung b́nh hoặc nghiêm trọng nên tiêm liều vaccine tăng cường. Họ cảnh báo rằng ngay cả với liều bổ sung, những người bị suy giảm miễn dịch nên thực hiện các biện pháp pḥng ngừa bổ sung. Đó là bởi v́ đây là nhóm người đặc biệt dễ bị các hậu quả nghiêm trọng.
Bà từng nói trước đây rằng vaccine hoạt động tốt nhất khi mọi người dùng chúng, phải không?
Tiến sĩ Wen: Chính xác. Hăy coi vaccine COVID -19 như một chiếc áo mưa rất tốt. Nó hoạt động rất hữu hiệu để bảo vệ bạn trong mưa phùn. Nhưng nếu bạn đang ở trong một cơn giông băo, th́ khả năng cao là bạn sẽ bị ướt. Điều đó không có nghĩa là áo mưa của bạn bị lỗi. Nó có nghĩa là bạn đang gặp thời tiết xấu và không phải lúc nào áo mưa cũng có thể bảo vệ bạn hoàn toàn.
Nếu xung quanh chúng có nhiều virus, điều đó sẽ làm tăng khả năng bị nhiễm bệnh. Vấn đề không phải là vaccine - mà là có quá nhiều virus xung quanh chúng ta.
Học sinh tại Thái Lan chờ tiêm vaccine COVID-19 để được quay trở lại trường học. Ảnh: THX/TTXVN
Đó là lư do tại sao việc tiêm chủng cho càng nhiều người càng tốt. V́ nó làm giảm tỷ lệ lây nhiễm nói chung và cuối cùng là bảo vệ tất cả mọi người. Và, nếu bạn đang ở trong khu vực có nhiều virus, đeo khẩu trang sẽ tăng thêm mức độ bảo vệ. Và đừng quên rằng chúng ta có trách nhiệm tiêm vaccine để bảo vệ những người dễ bị tổn thương nhất trong cộng đồng.
Một nghiên cứu ở13 tiểu bang trong 6 tháng cho thấy những người được tiêm chủng đầy đủ chỉ chiếm 4% tổng số ca nhập viện do COVID-19. Theo nghiên cứu của CDC, những người chưa được tiêm chủng có nguy cơ nhập viện v́ COVID-19 cao gấp 17 lần so với người lớn đă được tiêm đầy đủ.
Những điều khác mà bà nói với những người không tin rằng vaccine có hiệu quả là ǵ?
Tiến sĩ Wen: Tôi sẽ yêu cầu họ suy nghĩ về các khía cạnh khác của y học. Giả sử rằng ai đó bị bệnh tim. Có những loại thuốc để điều trị bệnh tim, nhưng chúng không hiệu quả 100% - không có thuốc nào như vậy. Chỉ v́ ai đó bị bệnh nặng và phải nhập viện, không có nghĩa là loại thuốc đó không đáng dùng.
Hoặc chúng ta hăy lấy một ví dụ về pḥng ngừa. Có người ăn một chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục nhiều vẫn bị cao huyết áp và tiểu đường. Điều đó không có nghĩa là ăn uống lành mạnh và tập thể dục là không tốt. Nó chỉ có nghĩa là ta có thể thực hiện tất cả các bước đúng đắn để ngăn ngừa bệnh tật, nhưng đôi khi ta vẫn có thể mắc bệnh.
VietBF@ sưu tập