Vào ngày hôm sau, thi thể vị nha sĩ trẻ được tìm thấy sau khi rơi xuống từ một máy bay quân sự Mỹ khi nó đang cất cánh - một trong những hình ảnh bi thảm nhất và không thể xóa nhòa trong chương cuối cùng của chiến dịch của Mỹ ở Afghanistan, bởi Fada Mohammad là một trong số những người thiệt mạng sau khi bám vào máy bay quân sự Mỹ đang cất cánh từ sân bay Kabul.
Khi Taliban bao vây Kabul vào ngày 15/8, Fada Mohammad nói với gia đình về những gì anh đã thấy trên Facebook: Canada và Mỹ đang di tản người muốn rời khỏi Afghanistan ở sân bay Kabul.
Nhưng Fada không nói liệu anh có muốn đi hay không, cha anh, Payanda Mohammad, nhớ lại.
Nhưng vị nha sĩ trẻ chưa bao giờ đến được cả hai quốc gia. Ngày hôm sau, thi thể anh ta được tìm thấy sau khi rơi xuống từ một máy bay quân sự Mỹ khi nó đang cất cánh - một trong những hình ảnh bi thảm nhất và không thể xóa nhòa trong chương cuối cùng của chiến dịch của Mỹ ở Afghanistan.
Trong 10 ngày kể từ đó, chi tiết về các sự kiện hỗn loạn tại sân bay quốc tế Hamid Karzai vẫn là một ẩn số. Các đoạn video nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội, cho thấy cảnh hàng trăm thường dân Afghanistan tràn lên máy bay chở hàng của Lực lượng Không quân Mỹ ở trên đường băng trong một nỗ lực tuyệt vọng để lên máy bay.
Trong một video khác, hai thi thể rơi khỏi máy bay khi máy bay đang bay lên cao. Một đoạn clip khác quay bằng điện thoại thông minh cho thấy hậu quả sau đó: ít nhất 4 thi thể nằm bất động dọc theo chiều dài của đường băng. Một cầu thủ bóng đá thiếu niên đầy triển vọng nằm trong số những người đã chết. Fada cũng vậy.
Lực lượng Không quân cho biết phi hành đoàn C-17 đã quyết định "rời sân bay càng nhanh càng tốt" vào ngày hôm đó vì tình hình an ninh đang xấu đi. Các quan chức Mỹ sau đó đã tìm thấy hài cốt người bị nghiền nát bên trong buồng càng của máy bay.
Wali Salek, người đã sống 20 năm trong khu phố Panjsad Family của Kabul, tự hỏi làm thế nào mà bất hạnh có thể ập đến từ bầu trời, khiến hai thi thể, bao gồm cả Fada’s, rơi xuống mái nhà của anh.
Fada Mohammad, một trong những người thiệt mạng vì bám vào máy bay Mỹ. Ảnh: Washington Post.
Ở vùng ngoại ô thành phố, cha của Fada thắc mắc tại sao con trai lớn của ông lại đến sân bay vào sáng hôm đó mà không nói cho ông biết. Anh ta hỏi tại sao phi công lại thiếu "tính nhân văn" và quyết định cất cánh ngay cả khi mọi người đang bám vào
"Nó giống như giết một con muỗi mà bạn thậm chí không coi là con người.", ông nói.
Fada sinh năm khoảng 1996 hoặc 1997 khi Taliban chiếm Kabul lần đầu tiên.
Gia đình gom góp đủ tiền để gửi anh đến Đại học Shifa tư nhân ở Kabul để học nha khoa. Sau khi tốt nghiệp, Fada mở một phòng khám với một người bạn, thu nhập khoảng 200 USD/tháng, theo lời cha anh. Mohamad Basir, anh họ và bạn thân của Fada, cho biết họ khao khát được rời khỏi đất nước - mặc dù đó hầu hết chỉ là một giấc mơ.
"Chúng tôi đã nghĩ rất nhiều rằng một ngày nào đó, chúng tôi có thể ra nước ngoài, nhưng không thảo luận quá nhiều về điều đó," Basir nói. "Bạn phải trả quá nhiều tiền, và gia đình cậu ấy không có điều kiện kinh tế."
Khi Taliban tiến vào đầu tháng 8, Fada trở nên lo lắng, không chắc điều gì sẽ xảy ra.
Ở Kabul, vô số người khác cũng lo sợ như vậy và đổ dồn về phía sân bay, tìm kiếm một lối thoát. Vào ngày 16/8, Fada rời nhà lúc 8 giờ 30 sáng mà không nói một lời nào. Gia đình nghĩ anh đi đến phòng khám.
Tại sân bay sáng hôm đó, các quan chức Không quân giải thích, chiếc máy bay chở hàng đang hạ cánh. Chiếc máy bay đã bị dân thường bao vây, và phi hành đoàn gần như ngay lập tức quyết định cất cánh trở lại mà không dỡ hàng xuống.
Salek, một nhân viên bảo vệ tại chợ Mandawi của Kabul, đang gà gật ở nhà vào khoảng giữa trưa thì anh nghĩ rằng mình nghe thấy một tiếng động lớn ở phía trên.
Khi lên đến mái nhà của mình, anh ta tìm thấy xác của Fada trong một bể nước. Gần đó là một thi thể khác, sau đó được xác định là của một thanh niên 18 tuổi từ đông Kabul.
Sajjan Gohel, giám đốc an ninh quốc tế tại Quỹ Châu Á-Thái Bình Dương, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại London, dự đoán tình trạng hỗn loạn sẽ còn xảy ra nhiều hơn ở Kabul trước khi quân đội Mỹ rút quân vào thứ Ba (31/8).
Những ngày cuối cùng "có thể tạo ra nhiều hoảng loạn, bất ổn và những hình ảnh bi thảm hơn ở sân bay Kabul," Gohel nói, so sánh các video quay cảnh người rơi khỏi máy bay với hình ảnh những người thiệt mạng sau khi nhảy từ tòa tháp Trung tâm Thương mại Thế giới đang bốc cháy trong vụ tấn công ngày 11/9.
Mọi người vẫn vô cùng chấn động trước cái chết của Fada.
Salek nói rằng anh ấy hiểu sự lo lắng đang tăng cao ở Kabul. Nhiều cửa hàng ở chợ Mandawi đã phải đóng cửa. Phụ nữ đã biến mất phần lớn trên đường phố.
"Tất nhiên mọi người cần phải chạy trốn," anh nói. "Nhưng là một bác sĩ, một người được giáo dục, [Fada] nên hiểu rằng, tốt hơn là không nên bám vào máy bay."
Mohammad có một cái nhìn khác. Ông nói, con trai của ông chắc hẳn đã biết sự nguy hiểm, nhưng tin rằng máy bay sẽ không bao giờ cất cánh trong tình huống đó.
"Các phi công biết tốt hơn là không nên cất cánh. Thay vào đó, họ tạo ra một hình ảnh phi nhân tính.", ông giận dữ nói.
