Có vẻ Tp. Hồ Chí Minh việc cách ly bừa bãi đã vi phạm quy định chuyên môn của ngành y thế giới, chưa kể các chính sách phòng dịch của Việt Nam có dấu hiệu lạm dụng quyền lực, sau khi bác sĩ Đinh Đức Long ở tâm dịch thành phố Hồ Chí Minh nói với VOA rằng chính quyền “rất nhiệt tình, sốt sắng, tổ chức bài bản” trong công tác chống dịch COVID-19.
Đài VTV1 đưa tin về điều trị bệnh nhân COVID-19 ở Tp. Hồ Chí Minh, 18-7-2021. Photo VTV1 via Reuters
VOA: Kính chào Bác sĩ, ông có thể cho biết tình hình chống dịch ở Tp. HCM hiện nay như thế nào?
Bác sĩ Đinh Đức Long: Từ khi dịch bắt đầu xuất hiện, chính quyền thành phố HCM cũng như chính quyền cả nước sốt sắng lo toang thành lập hẳn ban chống dịch với cả hệ thống chính trị đều vào cuộc. Chống dịch rất rầm rộ, hoàng tráng nhưng lại không đúng với chuyên môn của ngành y tế cho nên hiệu quả không cao.
Chính quyền đã có những hành động vi phạm chính cái chính sách giãn cách của mình. Ví dụ như ngày 30/4 cho đi chơi lễ, ngày bỏ phiếu toàn dân 23/5...việc này đã vi phạm yêu cầu giãn cách xã hội trước đó. Đó là một trong những nguyên nhân thúc đẩy dịch bệnh như hiện nay, nó đã lan rộng ra.
Ở góc độ khoa học, chính quyền xem F0 là bệnh, cái đó khác với thế giới. F0 mà không có triệu chứng lâm sàng thì chỉ là người lành mang mầm bệnh, mà người lành mang mầm bệnh thì khác với bệnh nhân, nhưng chính quyền lại đối xử họ như bệnh nhân, rồi cách ly, rồi cô lập. Cái này khác với thế giới.
Các nước đã trải qua các đợt dịch lớn rồi. Việt Nam lẽ ra phải rút ra bài học từ thế giới. Các nước cho cách ly F0 và F1 tại nhà. Theo tôi biết nhiều nơi ở Việt Nam nay đã quá tải rồi.
VOA: Xin ông chia sẻ nhận định về chỉ thỉ 16 mà thành phố và các tỉnh phía nam đang thực hiện?
Bác sĩ Đinh Đức Long: Chỉ thị 16, cá nhân tôi thấy có vi phạm hiến pháp. Chỉ thị đó không phải là văn bản pháp quy và nhiều cơ quan công quyền đã lợi dụng việc đấy, ví dụ như họ ra đường chặn người phạt tiền.
Tôi thấy chính quyền rất nhiệt tình nhưng các văn bản phải dựa trên pháp luật và dựa trên cơ sở khoa học.
Chống virus, bệnh truyền nhiễm thì phải có vaccine. Họ rất rầm rộ thu tiền của doanh nghiệp và người dân để mua vaccine, nhưng tỷ lệ tiêm vaccine của Việt Nam lại đứng hàng thấp nhất trong khu vực Đông Nam Á. Thế tiền đã đi đâu? Trong khi các vaccine mà Việt Nam có được đa số là do từ viện trợ các nước và từ chương trình COVAX.
Trong vai trò quản lý vĩ mô, anh phải tiên lượng rằng để chống bệnh dịch thì phải có vaccine, tại sao anh không lo ngay từ đầu để rồi cho đến nay mọi biện pháp đều thất bại hết? Sao khoanh vùng dập dịch để rồi bây giờ trả lại để cách ly tại nhà?
VOA: Về việc chính quyền phạt người dân khi ra ngoài mà không có lý do chính đáng, ý kiến của ông ra sao?
Bác sĩ Đinh Đức Long: Đa số hàng ngũ lãnh đạo của chính phủ và Tp. HCM xuất thân từ công an và cán bộ đoàn: một anh giỏi về trấn áp, một anh giỏi về tổ chức phong trào và hô khẩu hiệu.
Ra ngoài không có lý do chính đáng thì phạt, nhưng thế nào là lý do chính đáng thì không giải thích được! Họ thậm chí ra văn bản khoán chỉ tiêu cho công an phạt người dân, ví như Chủ tịch phường 6 quận Gò Vấp ra văn bản khoán chỉ tiêu cho công an, lực lượng chức năng, phạt 5-20 trường hợp/ngày. Phạt là lấy tiền của dân trong khi người dân bị thất nghiệp vì dịch bệnh. Như vậy phạt là có chỉ đạo hẳn hoi, chứng tỏ lãnh đạo coi thường kỷ cương phép nước.
Hôm kia tôi đi mua thức ăn ở siêu thị thì không sao, hôm qua tôi đi thì bị chặn lại, mỗi lần họ cho đi nhỏ giọt. Dân kêu đói, anh công an bảo: “Đói là việc của các vị, không phải việc của tôi.” Họ rất vô cảm. Đó việc tôi đã chứng kiến.
Tuy nhiên, tôi cũng mừng là ông Bí thư thành ủy Nguyễn Văn Nên tuyên bố là sẽ gặp gỡ các nhà khoa học để tham vấn về vấn đề đề chống dịch. Tôi cho rằng ông biết cởi mở và lắng nghe. Ít nhất là có người lãnh đạo trong lúc nước sôi lửa bỏng này dám tuyên bố như thế. Điều này cho biết từ trước đến nay mình chống dịch bằng nghị quyết không đạt thì phải tham vấn ý kiến các nhà khoa học.
Tôi hy vọng rằng họ sẽ nhận ra điều chưa phù hợp và quyết tâm sửa thì sẽ sửa được, muộn còn hơn không.
VOA: Bác sĩ nhận định như thế nào về việc xét nghiệm đại trà hàng triệu người ở Tp. HCM?
Bác sĩ Đinh Đức Long: Theo tôi, xét nghiệm đại trà rất lãng phí mà không mang lại hiệu quả y tế. Về quy trình, làm sao đảm bảo rằng ai cũng làm đúng quy trình? Nhưng nếu có kết quả là F0 thì cũng chỉ là người lành mang trùng. Mà người làng mang trùng thì có thể tự khỏi nhiều. Họ nên cách ly ở nhà, nâng sức đề kháng. Chỉ khi nào nặng thì mới cho vào bệnh viện thôi.
VOA: Trước tình hình dịch bệnh hoành hành ở Tp. HCM như hiện nay ông có đề xuất gì?
Bác sĩ Đinh Đức Long: Ngăn sông cấm chợ thì cái nọ kéo thôi cái kia. Trên thực tế là giá cả tăng vọt. Đến chợ mua thì bị đuổi về, đến siêu thị Big C Gò Vấp thì hàng dài người xếp hàng trong điều kiện máy lạnh như vậy cũng dễ bị phơi nhiễm...Rõ ràng là họ có vẻ đã vỡ trận, nhìn bên ngoài là thấy lúng túng rồi.
Xét cho cùng thì chỉ trông nhờ vũ khí là vaccine thôi, không cách nào khác.
Tôi hy vọng họ nhìn ra chỗ chưa phù hợp để điều chỉnh cho cái giá phải trả.
Nói tóm lại là không ngăn sông cấm chợ; cách ly tại nhà F0, F1; ai có triệu chứng thì vào bệnh viện; mở lại các chợ nhỏ; và tăng cường tiêm vaccine.
