Ngày 3 tháng 4 năm 2021
Hiện vẫn còn quá sớm để khẳng định liệu thỏa thuận đầu tư giữa châu Âu và Trung Quốc có sụp đổ hay không mặc dù thỏa thuận này đang bị phá hủy nghiêm trọng.
Tuần trước, Bắc Kinh đã trừng phạt các nghị sĩ châu Âu nhằm đáp trả việc EU trừng phạt 4 quan chức Trung Quốc liên quan đến vấn đề Tân Cương. Động thái này khiến việc thông qua thỏa thuận của Nghị viện châu Âu trở nên bất khả thi.
Tuy nhiên, việc thông qua thỏa thuận EU - Trung Quốc là một quá trình mất nhiều thời gian và sẽ có nhiều thay đổi trong một vài tháng tới trước khi đi đến quyết định cuối cùng. Trung Quốc có thể rút khỏi thỏa thuận hoặc nhiều khả năng các nghị sĩ châu Âu sẽ đứng trước sức ép lớn từ các nước thành viên và các doanh nghiệp nhằm thông qua cái gọi là Thỏa thuận Đầu tư Toàn diện (CAI) nhằm cải thiện sự tiếp cận của châu Âu với thị trường Trung Quốc.
Thậm chí, trước khi cuộc chiến trừng phạt xảy ra vào tuần trước, thỏa thận đã vấp phải sự phản đối từ một số nghị sĩ châu Âu do thiếu các cam kết rõ ràng từ Bắc Kinh trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về lao động. Những nghị sĩ khác thì bày tỏ lo ngại về việc thỏa thuận này sẽ “chọc giận” chính quyền Tổng thống Biden.
Reinhard Bütikofer, một nghị sĩ thuộc Đảng Xanh của Đức và là lãnh đạo nhóm đàm phán với Trung Quốc của Nghị viện châu Âu - một trong những người bị Bắc Kinh trừng phạt, cho rằng sự ủng hộ với thỏa thuận trên đang ngày càng giảm dần khi các đồng nghiệp của ông nhận thấy nó có thể làm hao hụt đầu tư công nghiệp từ châu Âu.
"CAI thực sự là một rắc rối lớn. Tuy nhiên, tôi sẽ không nói rằng nó kết thúc. Vẫn sẽ có những khả năng để cứu vãn nó".
Dù vậy, sự phản ứng của Trung Quốc với lập trường của EU về vấn đề Tân Cương là một bước ngoặt trong quan hệ hai bên.
"Hàng loạt diễn biến tuần trước một nhân tố thách thức cuộc chơi", Janka Oertel, người đứng đầu chương trình châu Á thuộc Hội đồng Đối ngoại châu Âu nhận định.
"Bắc Kinh không còn coi châu Âu tách riêng khỏi cuộc tấn công rộng khắp nhắm vào nước này nữa".
Trung Quốc coi thỏa thuận đầu tư với EU là một cơ hội để chia rẽ mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương giữa Mỹ và châu Âu, nghị sĩ Bütikofer nhận định. Bắc Kinh cảm thấy "những nỗ lực của mình nhằm vô hiệu hóa châu Âu trong cuộc cạnh tranh siêu cường với Mỹ đang có tiến triển".
Tuy nhiên, sự hợp tác trừng phạt của phương Tây chẳng khác nào một cú đánh vào Trung Quốc, ông Bütikofer đánh giá, đồng thời nhắc đến việc Trung Quốc đáp trả châu Âu bằng cách biện pháp mạnh hơn lệnh trừng phạt của EU nhằm vào nước này.
Trong khi Trung Quốc trừng phạt EU thì Mỹ ra sức lôi kéo khối này. Trong bài phát biểu tại trụ sở của NATO hồi tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tuyên bố: "Mỹ không buộc các đồng minh của chúng tôi phải lựa chọn "ta hay họ" trong cuộc cạnh tranh với Trung Quốc. Chúng tôi biết các đồng minh của mình có mối quan hệ phức tạp với Bắc Kinh mà không phải lúc nào cũng có thể sắp xếp ổn thỏa. Tuy nhiên, chúng ta cần đối phó với những thách thức này cùng nhau".
EU nghĩ lại chiến lược với Trung Quốc
Cuộc chiến trừng phạt tuần trước cũng buộc EU đánh giá lại chiến lược với Trung Quốc. Năm 2019, khối này đã duy trì một hướng tiếp cận cứng rắn với Bắc Kinh, cũng như thúc đẩy các chính sách để đối phó với một quốc gia vừa là đối tác, đối thủ và kẻ thù có hệ thống. Các nhà quan sát nhận định, cho tới nay, EU phần lớn phớt lờ việc Trung Quốc là một kẻ thù có hệ thống. Thủ tướng Đức Angela Merkel đã từ chối sử dụng cụm từ này và thậm chí cấm các quan chức nước này dùng nó.
Tuy nhiên, khi ngày càng tiếp xúc sâu hơn thì cũng đồng nghĩa với việc ngày càng nhiều bất đồng lộ rõ.
"Xu hướng hợp tác sẽ thu hẹp hơn trong khi sự cạnh tranh và đối đầu ngày càng lớn", chuyên gia Oertel đánh giá về mối quan hệ EU – Trung Quốc.
Điều này sẽ ngày càng rõ ràng hơn khi năm nay, EU thúc đẩy bộ công cụ phòng thủ đơn phương để phản ứng dễ dàng hơn với Bắc Kinh với các quy định về trợ cấp nhà nước, các biện pháp chống cưỡng ép về kinh tế...
"Bạn không thể hợp tác như thể không có sự đối đầu nào. Điều đó là bất khả thi", nghị sĩ Bütikofer bình luận.
Theo Financial Times
April 3, 2021
It is still too early to confirm whether the investment agreement between Europe and China will collapse or not, although this agreement is seriously destroyed.
Last week, Beijing sanctioned European parliamentarians in response to the EU's punishment of four Chinese officials related to the Xinjiang issue. This move made it impossible to pass the agreement of the European Parliament.
However, the approval of the EU-China agreement is a time-consuming process and there will be a lot of changes over the next few months before a final decision is reached. China may withdraw from the agreement or it is likely that European parliamentarians will face great pressure from member countries and businesses to pass the so-called Comprehensive Investment Agreement (CAI) to improve. European access to the Chinese market.
Even before the punitive war broke out last week, met with opposition from some European parliamentarians due to the lack of clear commitments from Beijing to meet international standards. labor. Other MPs expressed concern about this agreement "angering" the Biden presidential administration.
Reinhard Bütikofer, a German Green Party MP and leader of the European Parliament's negotiating group with China - one of those sanctioned by Beijing, says support for the deal is declining. gradually, as his colleagues realized, it could deplete industrial investment from Europe.
"CAI is really a big deal. However, I won't say it's over. There will still be possibilities to save it."
Still, China's response to the EU's stance on Xinjiang is a turning point in the bilateral relationship.
"A series of developments last week was a challenge to the game," said Janka Oertel, head of the Asia program of the European Council for Foreign Relations.
"Beijing no longer considers Europe separate from the widespread attack on it."
China sees the investment deal with the EU as an opportunity to split the transatlantic relationship between the US and Europe, MP Bütikofer said. Beijing feels "its efforts to neutralize Europe in superpower competition with the United States are progressing".
However, the Western sanctions cooperation is like a blow to China, Mr. Bütikofer said, also mentioning that China responded to Europe with stronger measures than EU sanctions aimed at. this country.
While China sanctioned the EU, the US tried to drag it out. In a speech at NATO headquarters last week, US Secretary of State Antony Blinken stated: "The US does not force our allies to choose" we or them "in the competition with China. "We know our allies have a complex relationship with Beijing that cannot always be arranged well. However, we need to deal with these challenges together."
The EU is rethinking its strategy with China
Last week's sanctions war also forced the EU to reevaluate its strategy with China. In 2019, the bloc has maintained a tough approach to Beijing, as well as promoting policies to deal with a country that is both a partner, a rival and a systematic adversary. So far, the EU largely ignores the fact that China is a systematic adversary, observers said. German Chancellor Angela Merkel has refused to use the phrase and even banned its officials from using it.
However, more in-depth contact also means more and more disagreement.
"The trend of cooperation will be narrower while the competition and confrontation are increasing," said Oertel, an expert on the EU-China relationship.
This will become more and more obvious when this year, the EU pushes the unilateral defense toolkit to more easily respond to Beijing with regulations on state subsidies, economic coercion measures. ...
"You cannot cooperate as if there is no confrontation. It is impossible," commented MP Bütikofer.
According to the Financial Times
