(Ảnh: Shutterstock)
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà cái "giả" nhan nhản ở khắp nơi:
thực phẩm giả, thuốc giả, bằng cấp giả, điểm giả, học bạ giả… Tất cả đều chưa nghiêm trọng bằng một thứ giả khác, thứ này có thể triệt để huỷ hoại con người ta: Đó là
"đạo đức giả".
Những người nội trợ Việt Nam giờ đây đều cần trang bị cho ḿnh kỹ năng phân biệt thức ăn
thật–giả để bảo vệ sức khoẻ của cả gia đ́nh.
"Ruốc thịt làm từ bă sắn dây, thịt lợn đội lốt thịt ḅ, gạo giả làm từ nhựa, mực giả và trứng gà non làm từ cao su…" nếu chẳng may ăn phải sẽ khiến cho người ta sẽ "chết từ từ ".
Đến thuốc chữa bệnh có liên quan đến tính mạng con người cũng bị làm giả. Gần đây, thuốc ung thư
H-Capita 500mg Caplet do
VN Pharma nhập về có chứa 97% hoạt chất
capecitabine là thuốc không rơ nguồn gốc, kém chất lượng,
"không được sử dụng chữa bệnh cho người".
C̣n những ai dùng
điểm giả, học bạ giả, bằng cấp giả đi trót lọt trên con đường công danh, th́ sẽ trở thành những ông bác sĩ giả, những bà giáo giả, những chiến sĩ công an giả…
Ấy thế mà chừng ấy đồ giả vẫn chưa nghiêm trọng bằng một thứ:
Đạo đức giả.
Đạo đức bị làm giả như thế nào?
Bởi v́ đạo đức là thứ vô h́nh dưới mắt người, nên người ta chỉ có thể đoán biết nó qua lời nói, hành động. Nói những "lời giả nhân giả nghĩa", lời nói chẳng đi đôi với làm, làm việc tốt mà đánh trống la làng để tỏ cho thiên hạ thấy, giữ lại cái vỏ ngoài của tín ngưỡng tâm linh mà rút ruột nội hàm kính Trời trọng đạo lư, v...v..., ấy là những cách làm
"giả" đạo đức vậy.
Mới đây, có vị cán bộ nọ phát ngôn với báo chí rằng ông
"buồn" v́ con gái bị nâng điểm trong kỳ thi tốt nghiệp, và ông cũng
"không vui" khi gia đ́nh ḿnh lại có nhiều người
"làm quan to chức lớn" đến thế. Không biết ông thật buồn đến mức độ nào, chỉ biết những
lời "chia buồn" với ông trên mạng đều là giả.
Cách đây không quá lâu, dư luận từng xôn xao v́ chuyện một người đàn ông bị vợ bỏ, một ḿnh bán kẹo nuôi hai con bị bại năo. Có nhà hảo tâm đến làm từ thiện, cầm trên tay xấp tiền dày cộm, bên ngoài là những tờ 500.000 đồng nhưng bên trong là những tờ tiền 50.000-100.000 đồng. Trước khi bước vào nhà, bà nhờ các phóng viên cầm giúp chiếc điện thoại để
livestream Facebook cảnh trao tiền cho ông bố đáng thương. Bà đă rơi nước mắt rất thương tâm, nhưng ngay sau khi tắt
livestream, bà bất ngờ ngưng khóc và đề nghị phóng viên đưa điện thoại để xem lại đoạn video vừa quay có đạt không.
Chuyện chưa dừng lại ở đó. Một thời gian sau, người ta mới té ngửa khi vợ người đàn ông kia lên tiếng minh oan cho ḿnh, c̣n bản thân ông bố th́ xin lỗi các Mạnh thường quân và đính chính là giờ đây anh không thiếu tiền nữa.
"Chu Tử trị gia cách ngôn" có câu nói rằng:
"Thiện dục nhân kiến, bất thị chân thiện". Nghĩa là,
làm việc thiện muốn cho người ta thấy, điều ấy không phải là chân thiện (không phải cái thiện thực chất).
Trong văn hoá truyền thống phương Đông, đạo Phật là tín ngưỡng tâm linh dạy người hướng Thiện, tin vào nhân quả báo ứng, nhờ đó đă duy tŕ đạo đức của xă hội ở mức cao trong suốt hàng ngàn năm qua. Những nhà tu hành chân chính không ngừng buông bỏ chấp trước cảnh danh, lợi, t́nh chốn nhân gian để đạt đến chổ tâm thuần tịnh và giải thoát. Bởi thế chùa chiền là nơi thanh tịnh thiêng liêng, là chốn trở về của bao tâm hồn lạc lối. Ấy thế nhưng, trong trào lưu
"làm giả" này, có những ngôi chùa chỉ c̣n lại chiếc vỏ bên ngoài.
Người ta thu mua chim cá hàng loạt để
"phóng sinh" với quy mô lớn và không cần suy nghĩ xem những con vật ấy khi được
"phóng" xong th́ sẽ
"sinh" ở đâu. Thực ra chúng sẽ mau chóng bị bắt lại và làm mồi cho dân nhậu, thử hỏi liệu có
"Thiện" hay chăng? Người ta bỏ tiền vào ḥm công đức và không quên
"hồi hướng" cho con thi đỗ, cho chồng thăng chức, cho ḿnh buôn gặp may. Đấy khác nào là sự đổi chác với Phật, buôn Thần bán Thánh, thử hỏi liệu có
"Chân" hay không? Có nhà sư cũng xem show giải trí truyền h́nh, đi nhậu, nói chuyện tào lao,
"làm kinh tế", thử hỏi, liệu có thể đạt đến thanh tịnh vô vi chăng?
V́ sao lại nói vấn đề "đạo đức giả" là nghiêm trọng nhất?
Đạo đức, đức hạnh là cái gốc làm người, thiếu đi đạo đức th́ con người không hơn ǵ loài cầm thú. Một người có thể rau cháo qua ngày, chẳng đỗ đạt ông nọ bà kia, nhưng nếu có đức hạnh th́ vẫn được mọi người tôn kính. C̣n một kẻ giàu bạc vạn, bằng cấp đầy ḿnh, mà trong nhà th́ hỗn hào với cha mẹ, tranh giành tài sản với anh em, ra ngoài th́ luồn cúi cấp trên, chèn ép cấp dưới, v́ danh lợi cá nhân mà hăm hại người khác, th́ cũng không đáng gọi là
"người".
V́ thế cho nên, đạo đức là bến đỗ cuối cùng của sinh mệnh, là chiếc phao cứu hộ để sinh mệnh bám víu vào giữa ḍng đời nổi trôi đen bạc. Nếu như đạo đức cũng bị làm giả, cũng chẳng thể tin vào, th́ đối với bất cứ sinh mệnh nào, đó cũng là điều bi thương nhất.
Những kẻ làm thực phẩm giả và thuốc giả đầu độc thân thể người khác, những kẻ làm điểm giả, bằng giả tham nhũng trên mồ hôi trí lực của người khác, c̣n những kẻ đạo đức giả th́ đang huỷ diệt chút Thiện niệm cuối cùng của con người. Chúng cũng đáng bị nghiêm trị như bao
"tội làm giả" khác.
Chưa bao giờ, xă hội chúng ta lại cần một chữ
"Chân" đến thế.
Một trái tim chân thành, những lời nói chân thật, những hành vi chân chính, đó là nền tảng căn bản nhất cho sự sinh tồn và hạnh phúc của loài người chúng ta.