Ngày 20/3, chính quyền Bắc Kinh bỗng công bố số thuê bao di động ở Trung Quốc đã giảm hơn 21 triệu thuê bao trong ba tháng qua. Nhiều ý kiến cho rằng rất có khả năng những người chết do virus Vũ Hán là nguyên nhân làm cho số thuê bao điện thoại ở Trung Quốc giảm nhiều đến vậy nhưng nước này lại chỉ công bố có hơn 3.000 người chết.
Một nhân viên bảo vệ xem điện thoại trong khi bảo vệ lối vào của một trung tâm mua sắm ở Bắc Kinh, Trung Quốc ngày 27/2/2020. (Ảnh qua AFP)
Điện thoại di động là một phần không thể thiếu trong cuộc sống ở Trung Quốc.
“Mức độ số hóa ở Trung Quốc rất cao. Người dân không thể sống mà không có điện thoại di động. Từ việc giải quyết vấn đề lương hưu và an sinh xã hội với chính phủ, mua vé tàu, mua sắm… bất kể mọi người muốn làm việc gì, họ đều cần đến điện thoại di động,” ông Tang Jingyuan, nhà bình luận về vấn đề Trung Quốc, nói với Thời báo Epoch Times vào ngày 21/3.
“Chính quyền Trung Quốc yêu cầu tất cả người dân phải dùng điện thoại di động để tạo mã sức khỏe. Ngay hiện tại, chỉ người có mã sức khỏe màu xanh mới được phép đi lại ở Trung Quốc. Nên không có khả năng một người tự bỏ đi điện thoại của mình.”
Thêm vào đó từ ngày 1/12/2019, Trung Quốc đã ban hành lệnh quét khuôn mặt bắt buộc để xác nhận danh tính người đăng ký điện thoại. Bắt đầu từ ngày 1/9/2010, Trung Quốc còn yêu cầu tất cả người dùng điện thoại di động phải đăng ký điện thoại bằng giấy tờ tùy thân, qua đó nhà nước có thể kiểm soát tiếng nói của người dân qua hệ thống giám sát quy mô lớn.
Hơn nữa, tài khoản ngân hàng và tài khoản an sinh xã hội của người Trung Quốc được kèm với một gói dữ liệu trên điện thoại di động; các ứng dụng trên điện thoại Trung Quốc sẽ kiểm tra thẻ SIM dựa trên cơ sở dữ liệu của nhà nước để đảm bảo số điện thoại đó thuộc về người dùng.
Bắc Kinh đã ban bố quy định về mã sức khỏe dựa trên điện thoại di động lần đầu tiên vào ngày 10/3. Tất cả người dân ở Trung Quốc bị buộc phải cài đặt một ứng dụng điện thoại di động và đăng ký thông tin sức khỏe cá nhân. Sau đó, ứng dụng này sẽ tạo một mã QR, hiện lên ba màu khác nhau để phân loại mức độ sức khỏe của người dùng. Màu đỏ có nghĩa là người mắc bệnh truyền nhiễm, màu vàng là người đó có thể mắc bệnh và màu xanh lá cây là người không bị bệnh.
Bắc Kinh tuyên bố ứng dụng mã sức khỏe nhằm ngăn chặn sự lây lan của virus corona chủng mới.
21 triệu thuê bao ngừng hoạt động
Vào ngày 19/3, Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc (MIIT) đã công bố số thuê bao điện thoại trong tháng 2 ở mỗi tỉnh thành. So với công bố trước đó được phát hành vào ngày 18/12/2019, và dữ liệu tháng 11/2019, cả người dùng điện thoại di động và điện thoại cố định đều giảm đáng kể. Khác với cùng kỳ năm trước, số lượng người dùng điện thoại đều tăng lên.
Số lượng thuê bao điện thoại di động giảm từ 1,600957 tỷ xuống còn 1,579927 tỷ, giảm 21,03 triệu. Số lượng thuê bao điện thoại cố định giảm từ 190,83 triệu xuống còn 189,99 triệu, giảm 840.000 thuê bao.
Tháng 2 năm ngoái, số lượng thuê bao đã tăng lên. Theo MIIT, số thuê bao di động đã gia tăng trong tháng 2/2019, từ 1,55591 tỷ lên 1,5835 tỷ, tức là tăng đến 24,37 triệu. Số lượng người dùng điện thoại cố định tăng từ 183,477 triệu lên 190,125 triệu, tăng thêm 6,641 triệu.
Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, dân số nước này vào cuối năm 2019 nhiều hơn năm 2018 là 4,67 triệu người, đạt 1,40005 tỷ.
Việc số người sử dụng điện thoại cố định năm 2020 giảm đi có thể là do việc cách ly trên toàn quốc vào tháng 2/2020, trong thời gian đó các doanh nghiệp nhỏ đã ngừng hoạt động. Nhưng việc số thuê bao di động giảm đi không thể giải thích theo cách này.
Theo dữ liệu hoạt động của cả ba nhà mạng điện thoại di động Trung Quốc, tài khoản điện thoại di động tăng vào tháng 12/2019 nhưng giảm mạnh vào năm 2020.
China Mobile là nhà mạng lớn nhất, nắm giữ khoảng 60% thị trường điện thoại di động Trung Quốc. Họ báo cáo rằng số thuê bao vào tháng 12/2019 đã tăng thêm 3,732 triệu, nhưng lại mất đi 0,862 triệu vào tháng 1/2020 và mất đến 7,254 triệu số vào tháng 2/2020.
Số liệu của Mobile China trong tháng 1 và 2/2019 là khác biệt rõ rệt; số tài khoản thuê bao tăng thêm 2,411 triệu vào tháng 1/2019 và 1,091 triệu vào tháng 2/2019.
China Telecom là nhà mạng lớn thứ hai, nắm giữ khoảng 21% thị trường Trung Quốc. Số thuê bao nhà mạng này đã tăng thêm 1,18 triệu vào tháng 12/2019. Nhà mạng tiếp tục tăng thêm 4,26 triệu thuê bao trong tháng 1/2019 và 2,96 triệu thuê bao trong tháng 2/2019. Tuy nhiên, họ đã mất 0,43 triệu thuê bao vào tháng 1/2020 và tiếp tục mất thêm 5,6 triệu thuê bao nữa vào tháng 2/2020.
China Unicom, chưa công bố dữ liệu tháng 2, cùng trải nghiệm tương tự như hai công ty viễn thông trên vào thời gian tháng 1/2020 và đầu năm 2019. Công ty đã mất 1,186 triệu thuê bao vào tháng 1/2020, nhưng lại tăng thêm 2,76 triệu thuê bao vào tháng 1/2019 và 1.962 triệu thuê bao vào tháng 2/2019.
Trung Quốc cho phép mỗi người trưởng thành đăng ký tối đa 3 số điện thoại di động. Kể từ ngày 10/2, phần lớn sinh viên Trung Quốc đã tham gia các lớp học trực tuyến bằng số điện thoại di động do các trường học bị đóng cửa. Các tài khoản sinh viên này dùng dưới tên cha mẹ họ, có nghĩa là một số cha mẹ cần mở tài khoản điện thoại di động mới vào tháng 2.
Phân tích số liệu
Một câu hỏi lớn được đặt ra là liệu tình trạng thuê bao di động giảm mạnh có phải do tài khoản của những người chết do virus Vũ Hán bị đóng hay không?
“Có thể một số lao động nhập cư có hai số điện thoại di động trước đó. Một số thuê bao đến từ quê hương của họ, và số còn lại đến từ thành phố nơi họ làm việc. Vào tháng 2 họ có thể đóng số điện thoại ở thành phố họ làm việc vì không thể đến đó,” ông Tang cho biết. Thông thường, những người lao động nhập cư sẽ về quê vào dịp Tết Nguyên đán, sau đó những hạn chế về đi lại khiến họ không thể quay lại thành phố nơi họ đang làm việc.
Tuy nhiên ở Trung Quốc, do có một khoản phí cơ bản hàng tháng để giữ thuê bao điện thoại di động, nên phần lớn người lao động nhập cư, nhóm người có thu nhập thấp nhất có thể chỉ có một số thuê bao di động. Tính đến tháng 4/2019, Trung Quốc có 288,36 triệu lao động nhập cư, theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc.
Tại một cuộc họp báo hàng tháng ở Bắc Kinh vào ngày 17/3, Meng Wei, phát ngôn viên của Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc cho biết ngoại trừ tỉnh Hồ Bắc, tất cả các tỉnh đều báo cáo rằng hơn 90% doanh nghiệp của họ đã hoạt động trở lại. Tại Chiết Giang, Thượng Hải, Giang Tô, Sơn Đông, Quảng Tây và Trùng Khánh, gần như tất cả các doanh nghiệp đã bắt đầu sản xuất lại.
Nếu cả số lượng lao động nhập cư và tình trạng việc làm phục hồi trở lại là chính xác, thì lẽ ra phải có hơn 90 % lao động nhập cư quay trở lại làm việc. Trong khi rối loạn kinh tế do ngừng hoạt động sản xuất ở Trung Quốc cũng có thể khiến một số người dùng nhiều thuê bao di động phải bỏ bớt 1 số thuê bao. Do việc kinh doanh ngưng trệ và tồi tệ, họ có thể không muốn tốn thêm chi phí.
“Hiện tại, chúng tôi không biết các dữ liệu chi tiết. Giả sử có 10% số thuê bao di động bị đóng lại vì người dùng chết do nhiễm virus Trung Cộng, thì số người chết sẽ là 2 triệu,” ông Tang cho hay.
Rất nhiều thông tin cho thấy số người chết do dịch bệnh được chính quyền Trung Quốc báo cáo là không đúng với tình hình thực tế.
Chỉ cần so sánh với tình hình dịch bệnh Vũ Hán ở Italy cũng đã cho thấy số người chết ở Trung Quốc không được báo cáo đầy đủ và chính xác. Italy luôn thực hiện các biện pháp phòng dịch tương tự ở Trung Quốc, nhưng số người chết do virus corona ở Italy đã tăng lên hơn 6.077, nghĩa là tỷ lệ tử vong ở mức 9%. Còn ở Trung Quốc, nơi có dân số lớn hơn nhiều, số người chết do virus được báo cáo chỉ có hơn 3.200, tỷ lệ tử vong chỉ 4%, chưa bằng một nửa so với báo cáo ở Ý.
Các hoạt động thực tế tại vùng tâm chấn dịch bệnh tỉnh Hồ Bắc cũng rất mâu thuẫn với số người chết mà Trung Quốc báo cáo. Có đến 7 nhà tang lễ ở thành phố Vũ Hán được báo cáo là hoạt động liên tục 24 giờ một ngày, bảy ngày một tuần hồi cuối tháng một để thiêu xác người chết. Kể từ ngày 16/2, tỉnh Hồ Bắc đã sử dụng đến 40 lò hỏa táng di động, mỗi lò có khả năng đốt năm tấn chất thải y tế và thi thể mỗi ngày.
VietBF@sưu tập
