Nhiều chuyên gia cho rằng đảng Dân chủ có nhiều ưu thế. Đảng Dân chủ sẽ giành lại quyền kiểm soát Hạ viện từ đảng Cộng hòa. Điều gì sẽ xảy ra nếu dự đoán là đúng?
Tổng thống Trump bắt tay lãnh đạo đa số tại Hạ viện Kevin McCarthy. (Ảnh: Getty)
Sau cuộc bầu cử giữa kỳ ngày 6/11 (giờ địa phương), chính trường Mỹ được dự báo sẽ ít nhiều có sự xáo trộn khi đảng Cộng hòa có thể sẽ mất quyền kiểm soát ở Hạ viện, nơi 435 ghế nghị sĩ sẽ được bầu lại.
Một số kịch bản đã được đưa ra, song nhiều ý kiến cho rằng, kết quả bầu cử giữa kỳ Mỹ năm 2018 sẽ là kết quả chưa từng xảy ra trong hàng chục năm qua. Cụ thể là đảng Dân chủ sẽ kiểm soát Hạ viện trong khi đảng Cộng hòa giữ lại quyền kiểm soát Thượng viện.
Việc đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát lưỡng viện ở Quốc hội đã giúp thúc đẩy các chính sách “Nước Mỹ trên hết” của chính quyền Tổng thống Donald Trump gần 2 năm qua như chính sách nhập cư, thương mại.
Nếu mất quyền kiểm soát ở Hạ viện, đảng Cộng hòa khi đó có thể sẽ phải tìm cách bảo vệ các chính sách của ông Trump trong khi không loại trừ khả năng đảng Dân chủ sẽ tìm cách luận tội ông chủ Nhà Trắng. Năm 2010, khi đảng Dân chủ mất quyền kiểm soát ở Hạ viện, họ nhanh chóng chứng kiến các chương trình nghị sự trước đó của Tổng thống Barack Obama tiêu tan.
Điều gì xảy ra nếu đảng Cộng hòa “mất” Hạ viện?
Doug Heye, cựu giám đốc truyền thông của Ủy ban Cộng hòa quốc gia Mỹ, nhận định nếu đảng Cộng hòa mất quyền kiểm soát ở Hạ viện, Tổng thống Trump có thể quyết định thỏa hiệp với đảng Dân chủ. Ông Trump từng đề cập đến việc đạt thỏa thuận với đảng Dân chủ về các vấn đề như cơ sở hạ tầng. Điều đó có thể khiến đảng Cộng hòa vô tình bị đứng ngoài lề.
"Đây có thể là điều tồi tệ cho đảng Cộng hòa nếu ông Trump tìm cách làm như vậy. Nhưng nó có thể tốt cho ông Trump, cho các mục đích chính trị riêng của ông ấy".
Trong khi đó, theo cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich, kể cả khi đảng Cộng hòa mất quyền kiểm soát ở Hạ viện và đổ lỗi cho ông Trump thì họ cũng không còn lựa chọn nào khác là tiếp tục ủng hộ các chính sách của ông ấy. Ông Gingrich cho rằng, họ cần làm như vậy để tránh tình trạng "gió đổi chiều" quá nhanh và đảng Dân chủ có thể bắt đầu điều tra nhiều vấn đề ngóc ngách của chính quyền. Một kịch bản như vậy hoàn toàn không có lợi cho chiến dịch tái tranh cử của ông Trump cũng như cho các ứng viên Cộng hòa trong năm 2020.
Nhiều chuyên gia đề cập đến nguy cơ ông Trump có thể bị luận tội nếu đảng Dân chủ giành kiểm soát Hạ viện. Tuy vậy, quy trình luận tội tổng thống không hề đơn giản. Theo đó, việc này trước hết cần được ít nhất 218/435 phiếu thông qua tại Hạ viện và tiếp tục chuyển lên Thượng viện. Để kết tội và bãi nhiệm Tổng thống cần 2/3 phiếu thuận tại Thượng viện, nơi đảng Cộng hòa được dự đoán tiếp tục nắm quyền kiểm soát sau cuộc bầu cử ngày 6/11.
