|
Trong thời cổ đại, thê là ǵ, thiếp là ǵ? Thiếp có thể thay thế thê không? Thời cổ đại thực hiện chế độ một vợ một chồng, nhiều thiếp. Để đảm bảo địa vị của chính thất, họ thực hiện chế độ thê thiếp vô cùng nghiêm khắc.
Nếu một người phụ nữ muốn có được địa vị b́nh đẳng với chồng, người đó bắt buộc phải là thê (vợ cả, chính thất). Nếu là thiếp (vợ lẽ) th́ chỉ là “một nửa chủ nhân” mà thôi. Bên dưới sẽ nêu rơ đối với một người phụ nữ mà nói, làm thê và làm thiếp có ǵ khác nhau. Có ảnh hưởng như thế nào đối với tiền đồ của một người.
Thê là ǵ? Thiếp là ǵ?
Thê là người được thông qua các lễ nghi cưới hỏi chính thức, được dùng kiệu 8 người khiêng rước về bằng cửa chính. Nếu bối cảnh gia đ́nh của vợ và chồng tương đương nhau th́ được coi là môn đăng hộ đối. Ví dụ như trong “Hồng lâu mộng”, Giả Mẫu là con gái của Bảo Linh Hầu, chồng bà là Giả Đại Thiện, con trai của Vinh Quốc Công. Sau khi cha ông mất, ông kế thừa tước vị Vinh Quốc Công. Giả Mẫu và Giả Đại Thiện là một cặp vợ chồng môn đăng hộ đối. Con cháu lần lượt thành gia lập nghiệp, Giả Mẫu trở thành Lăo Phong Quân. Là người phụ nữ có địa vị tôn quư nhất.
Thê có phân biệt đích thê (chính thất) và điền pḥng
Đích thê chính là người vợ đầu tiên của chồng, là nữ chủ nhân của gia đ́nh, nắm quyền quản lư, quán xuyến trong gia đ́nh. Đương nhiên, các thiếp (vợ lẽ) cũng thuộc quản lư của thê. Điền pḥng tức là người vợ khác sau khi người vợ đầu tiên người chồng qua đời, c̣n được gọi là kế thê, kế huyền. Xuất thân gia cảnh của điền pḥng thông thường sẽ thấp hơn đích thê một chút. Điền pḥng cũng là nữ chủ nhân của gia đ́nh. Ví dụ như H́nh phu nhân trong “Hồng lâu mộng” chính là điền pḥng của Giả Xá. Long Thị là điền pḥng của Giả Trân. Khi kết hôn, thê sẽ mang tới một khoản hồi môn rất lớn.
Thiếp thường là những người phụ nữ được mua về bằng tiền, họ không có hồi môn
Nguồn gốc của thiếp có nhiều kiểu như dùng tiền để mua trong “Hồng lâu mộng” từng đề cập, tiểu thiếp Yên Hồng của Giả Xá chính là người được mua về với 200 lượng bạc. Hoặc thiếp c̣n được cha mẹ, họ hàng, bạn bè, đồng liêu tặng cho. Tương truyền, Tô Thức thời Tống từng đem tiểu thiếp của ḿnh tặng cho người khác.
Thôi Giao đă viết một bài thơ tặng cho người con gái mà ḿnh yêu:
"Công tử vương tôn trục hậu trần
Lục châu thùy lệ tích la cân.
Hầu môn nhất nhập thâm như hải
Ṭng thử tiêu lang thị lộ nhân".
Vị tú tài nghèo Thôi Giao sống ở nhà cô ruột để đi học, trong khoảng thời gian đó đă phải ḷng một tỳ nữ xinh đẹp trong nhà cô ḿnh. Nhưng t́nh yêu của họ là bí mật. Cô chàng không hề biết về suy nghĩ của cháu ḿnh thế nên đă tặng tỳ nữ này cho Thích sứ Tương Châu là Vu Địch làm vợ lẽ. V́ thế Thôi Giao đă viết “Tặng khứ t́”. Vu Địch đọc xong, nghe được câu chuyện của tài tử và vợ lẽ của ḿnh đă cảm động vô cùng. Vu Địch bèn tặng vợ lẽ của ḿnh cho Thôi Giao, c̣n tặng cho không ít vàng bạc và hồi môn.
Vậy nên, nếu là thiếp th́ sẽ không có tự do, có thể bị bán hay đem đi tặng một cách tùy tiện. Ngoài ra, thiếp c̣n có thể là tỳ nữ trong nhà. Nếu người chồng thích một tỳ nữ nào đó trong nhà ḿnh sẽ có thể bắt họ làm nha đầu thông pḥng (chuyên phục vụ nhu cầu sinh lư) hoặc làm thiếp. Địa vị của nha hoàn thông pḥng thấp hơn cả tiểu thiếp, v́ vẫn là phận nô tài.
Thời cổ đại nạp thiếp chỉ cần dùng một chiếc kiệu nhỏ đi vào bằng cửa sau là xong chuyện. Không có hôn lễ long trọng, không được mặc áo tân nương màu đỏ, nhà mẹ đẻ của tiểu thiếp cũng không phải là họ hàng thân thích của người chồng. Cha mẹ, anh chị em của tiểu thiếp đều không phải là người bề trên của con cái của tiểu thiếp. Chỉ có người nhà mẹ đẻ của đích mẫu (vợ cả) mới là bề trên của các con thứ (con của vợ lẽ).
Trong “Hồng lâu mộng”, Triệu Di Nương là mẹ ruột của Giả Hoàn, anh em và cháu trai của Triệu Di Nương đều là người hầu, phận nô tài của Giả Hoàn. Chỉ cần Giả Hoàn có mặt th́ họ đều sẽ phải cung kính đứng một bên nghênh đón hầu hạ. Thám Xuân chỉ nhận anh trai Vương Tử Đằng của đích mẫu Vương Phu Nhân làm cậu, không hề nhận anh em Triệu Quốc Cơ của mẹ ruột làm cậu ḿnh.
Thê thiếp phân biệt đẳng cấp nghiêm ngặt, người chồng không được sủng thiếp mà bỏ thê
Thê chiếm địa vị thống trị. Thê là nữ chủ nhân của gia đ́nh, quản lư mọi chuyện lớn nhỏ trong gia đ́nh. C̣n thiếp tuy được coi là bậc chủ, nhưng cũng chỉ là một nửa, nửa c̣n lại là thân phận nô tài, cần phải phục tùng chồng, thê và con cái. Ví dụ trong “Hồng lâu mộng”, Triệu Di Nương là thiếp của Giả Chính, bà cần hầu hạ Vương Phu Nhân, Giả Chính. Giả Bảo Ngọc tới th́ Triệu Di Nương cũng cần phải hầu hạ thiếu gia này. Cấp bậc thê thiếp trong thời cổ đại vô cùng khắt khe, người chồng không thể sủng thiếp mà bỏ thê, nếu không th́ sẽ bị phạt.
Trong cuốn “Tuyển tập các điều luật thời Minh” có viết: “Cứ là người coi thê là thiếp, phạt 100 trượng, coi thiếp là thê phạt 90 trượng và cải chính. Nếu như có thê mà lấy thê khác cũng phạt 90 trượng, ly dị. Chỉ những ai 40 tuổi trở lên không có con trai mới được nạp thiếp. Kẻ nào vi phạm th́ phạt 40 trượng”. Điều luật này nhằm tránh việc mất trật tự cấp bậc thê thiếp. Thiếp không có tư cách trở thành thê. Cả đời đều là một nửa nô tài. Thê của Tô Thức qua đời nhưng thiếp của ông vẫn chỉ là thiếp, không được chuyển thành thê.
Chỉ có làm thê mới có tư cách có con
Chỉ có thê tử mới xứng làm mẹ, mới có tư cách có con. Con ḿnh sinh ra là con ḿnh, con do thiếp sinh ra cũng là con của thê. Con trai hay con gái do thiếp sinh đều là con của thê, chẳng qua bị gọi là con trai thứ, con gái thứ mà thôi. Họ gọi mẹ ruột của ḿnh là di nương, không được gọi là mẫu thân.
Trong thời cổ đại, nếu như phụ nữ muốn được người khác tôn trọng, muốn làm chủ gia đ́nh, về già được hưởng phúc phận con cháu đầy đàn th́ chỉ có thể làm thê, không được làm thiếp. Nếu như người chồng có bản lĩnh, làm quan có chức tước, người được phong hiệu kèm theo chỉ có thể là thê, không thể là thiếp. Nếu như con thứ có tài, có thể giành được phong hiệu cho mẹ th́ người được nhận phong hiệu chỉ có thể là đích mẫu, không thể là mẹ ruột của ḿnh.
Làm thiếp cả đời không ngẩng đầu lên được. Cả đời không có được quyền làm chủ gia đ́nh, con cái là chủ, c̣n ḿnh chỉ là nô tài. Nếu như phụ nữ làm thiếp, con cái cũng bị thấp hơn người khác một bậc. Con thứ thành thân cũng không được gả vào nhà tốt như con đích. V́ có những con đích của các gia đ́nh không muốn lấy con thứ của nhà khác.
VietBF@ sưu tập
|
|
